De “Frankenstein-coalitie”

In het nieuws. In Spanje is de socialist Pedro Sánchez donderdag tot nieuwe premier benoemd. Hij kan dus werk maken van een nieuwe regering, die een amalgaam wordt van linkse partijen en Baskische en Catalaanse nationalisten. Door de oppositie al tot de “Frankenstein-coalitie” omgedoopt.

• De daarvoor door Sánchez op maat van Puigdemont geschreven amnestiewet moet de Catalaan toelaten terug naar zijn vaderland te reizen, zonder zich voor het gerecht te moeten verantwoorden voor zijn rol in het illegale onafhankelijkheidsreferendum van 2017.
• Ondertussen vraagt Carles Puigdemont Spanje dringend om een escorte van Catalaanse politieagenten. Die moet zijn veiligheid in België waarborgen. Een verzoek dat al meerdere keren werd gedaan, maar steeds door La Moncloa, de residentie van de Spaanse premier, is geweigerd.
• Nu zou de aanvraag door de Spaanse regering wel goedgekeurd worden. “Niemand betwist de veiligheid van personen, ongeacht ideologische verschillen,” zei minister Félix Bolaños.

Zoom in: Carles Puigdemont vreest voor zijn veiligheid na het amnestiepact dat hij sloot met Pedro Sánchez.

• In de entourage van Carles Puigdemont is “in de afgelopen weken een toename van het gevaar- en risiconiveau voor zijn persoon gedetecteerd”.
• Dit gebeurde sinds rechts en extreemrechts dagelijks postvatten voor het hoofdkantoor van de PSOE in Madrid, de partij van Pedro Sánchez.
• De laatste demonstratie zag 1.300 mensen protesteren tegen de amnestie. Betogers hadden opblaaspoppen meegebracht om hun ongenoegen voor de PSOE te uiten. Hun slogan: “Dit is geen zetel, het is een bordeel”.
• Deze demonstranten vertegenwoordigen de meest conservatieve vleugel van rechts. Zij zetten momenteel al hun middelen in om zich tegen de nieuwe regering te verzetten en proberen een einde te maken aan de overeenkomsten tussen de PSOE en de separatisten.

• Maar zij zijn niet de enigen die verontwaardigd zijn over de amnestie van Carles Puigdemont en zijn Catalaanse metgezellen.
• Zondag vonden demonstraties – georganiseerd door de rechterzijde (PP) – plaats in heel Spanje om zich te verzetten tegen deze “carte blanche” ondertekend door de socialisten.
• Van Andalusië tot Valencia, via Galicië, Cantabrië, Asturië… En zelfs in Barcelona, het bolwerk van Junts, hebben deze nationalistische manifestaties het hele land opgeschud. Volgens de PP mobiliseerden zich ruim 2 miljoen mensen.
• De regionale leiders van de PSOE hebben de PP gevraagd de verkiezingsuitslag te respecteren, en dus de amnestie. En om de gewelddadige handelingen van de demonstranten te veroordelen.

Geen onmiddellijke terugkeer van Carles Puigdemont

Zoom out. Puigdemont mag in België dan al om dringende bescherming vragen, hij is nog lang niet van plan om naar Spanje af te reizen.

• De tekst van de amnestiewet wordt geconfronteerd met tal van obstakels voordat deze effectief wordt.
• Juristen anticiperen op een lang en complex parlementair proces, dat minstens zes maanden tot een jaar in beslag neemt.
• De reden: de wet is nog niet beoordeeld door het bureau van het Congres. De PP, die de PSOE dwars wil zitten, kan nog om herzieningen vragen en het proces vertragen.
• De Senaat speelt hier een cruciale rol. Die heeft de keuze tussen een spoedprocedure (20 dagen om een beslissing te nemen) of een gewone procedure. Die zou de goedkeuring van de wet uitstellen tot de herfst van 2024. De Senaat wordt dan ook gecontroleerd door de PP.
• Zelfs na de goedkeuring van de wet moeten rechters individueel over elk geval beslissen, inclusief dat van Carles Puigdemont. Het is nog zeer onzeker of zij de gewenste termijn van twee maanden voor deze beslissingen kunnen respecteren. (ddw)