Factcheckers halen enkele beweringen uit het Equality Inc.-rapport van de ngo Oxfam onderuit. De gekleurde claims werden eerder deze week nog kritiekloos overgenomen door internationale media en aangehaald door extreemlinkse politici.

In het nieuws: De ngo Oxfam publiceerde naar aanleiding van het World Economic Forum in Davos afgelopen maand haar Equality Inc.-rapport over de financiële ongelijkheid in de wereld. Een van de hoofdstellingen: “De 5 rijkste mannen ter wereld hebben hun rijkdom sinds 2020 ruim verdubbeld, terwijl in diezelfde periode 5 miljard anderen armer geworden zijn.”

De kwestie: Dat multimiljardairs als Elon Musk en Jeff Bezos door de waardestijging van hun aandelen op de beurs fors vermogender geworden zijn, wordt niet betwist. Maar is het wel zo dat circa 5 miljard mensen hun vermogen hebben zien dalen?

• Uit de methodologische nota bij Oxfams rapport blijkt dat het eerder om een stabilisering gaat, ploos de liberale auteur Johan Norberg, een bekende verdediger van het kapitalisme, uit.
• De daling bij de 60 procent laagste vermogens – de bijna 5 miljard mensen waarvan sprake – blijkt beperkt te zijn tot 0,2 procent. Dat is niet statistisch significant, aangezien het om schattingen en niet om exacte data gaat. Bovendien zit daar ook het negatieve effect van de coronacrisis in.
• “Dat de armen alleen maar armer worden”, zoals extreemlinkse politici beweren op basis van het Oxfam-rapport, is dus eigenlijk niet af te leiden.

Bovendien: Oxfams stellingen over “toenemende” financiële ongelijkheid zijn betwistbaar.

• Norberg hekelt dat Oxfam alleen het contrast met de vijf rijkste personen maakt in zijn analyse over de vermogensongelijkheid, terwijl een heleboel andere multimiljardairs met waardedalingen te maken kampen over dezelfde periode.
• Oxfam heeft de vermogensdata overigens niet zelf verzameld, maar baseert zich op de schattingen door de Zwitserse banken Credit Suisse en UBS (dat Credit Suisse recentelijk overnam). Het UBS-rapport concludeert echter dat de vermogensongelijkheid in 2022 niet is toegenomen, maar net is afgenomen.

Vermogensongelijkheid daalt in België en Nederland

Ingezoomd: Foute stelling over Nederland.

• Zowel de Belgische als de Nederlandse afdeling (Oxfam Novib) nam het twijfelachtige cijfer van “5 miljard mensen armer” over van de moederorganisatie en verspreidde dat naar de mainstream media. Maar Oxfam Novib gaat nog een stap verder en poneert “dat ook in Nederland de ongelijkheid groeit”.
• Uit de jongste cijfers van statistiekenbureau CBS blijkt echter dat de vermogensongelijkheid in Nederland sinds 2015 is gedaald en de inkomensongelijkheid nauwelijks veranderde tussen 2011 en 2022, zo merkte de tegendraadse website geenstijl.nl op.

• In België is eveneens sprake van een licht dalende vermogensongelijkheid, bevestigde een studie door de Nationale Bank eerder deze maand.

Niet op de bankrekening

Ook dat nog: In België maakte de PVDA de afgelopen dagen een slechte beurt met nepnieuws over supermarktketen Colruyt. Maar ook over het Oxfam-rapport wordt de communistische partij beticht van slordige interpretatie van de cijfers. Mertens schreef op X/Twitter dat de vijf superrijken elke dag 336 miljoen dollar “op hun bankrekening” kregen. Het gaat echter om vermogensstijgingen op papier, door de gestegen beurskoersen. Bij een beursdaling verdampen die vermogensstijgingen weer. X/Twitter voegde daarom een correctie toe aan de tweet van Mertens.

(cv)