Bij de overgrote meerderheid van de leningen die het Internationaal Monetair Fonds (IMF) tijdens de coronapandemie heeft verstrekt, werden nefaste bezuinigingen gesuggereerd of geëist. De verwachte maatregelen dreigen de armoede en ongelijkheid nog te verergeren.

Dat staat in een rapport van de hulporganisatie Oxfam, die een analyse maakte van de 91 leningen die het IMF sinds maart dit jaar heeft toegekend. 

Volgens Oxfam moest worden vastgesteld dat 76 kredieten maatregelen voorstelden of eisten die tot besparingen zouden leiden. Door deze ingrepen zou volgens de hulporganisatie onder meer ingrijpend moeten worden bezuinigd op de openbare gezondheidszorg of de pensioenen, terwijl ook voor looninlevering en verminderde sociale ondersteuning zou moeten worden gevreesd.

Ongelijkheid

‘Het IMF heeft zelf gewaarschuwd dat de coronapandemie tot een sterke toename van de ongelijkheid zou kunnen leiden,’ betoogt Chema Vera, directeur van Oxfam International. ‘De maatregelen die de instelling echter voorstelt zouden miljoenen mensen van de toegang tot gezondheidszorg of inkomensondersteuning kunnen uitsluiten. Uiteindelijk zou hierdoor elke hoop op een duurzaam herstel kunnen worden gedwarsboomd.’

In een reactie op de analyse van Oxfam benadrukt het IMF dat de verstrekte noodfinanciering vooral gericht was op een onmiddellijke fiscale steun, waaraan geen enkele voorwaarde was gekoppeld.

‘Wanneer de pandemie tot het verleden behoort, zullen veel landen met hogere schulden en lagere inkomsten worden geconfronteerd,’ zegt de instelling. ‘Er zullen dan ook inspanningen moeten worden gedaan om opnieuw een beter financieel evenwicht te bereiken.’

Daarbij zegt het IMF een aantal prioriteiten naar voren te schuiven. ‘In eerste instantie moeten progressieve fiscale maatregelen worden geïmplementeerd om de inkomsten te verhogen,’ klinkt het. ‘Tegelijkertijd moeten de mogelijkheden tot fiscale ontwijking worden aangepakt.’

‘De prioriteiten en de efficiëntie van de uitgaven zullen ook opnieuw moeten worden bekeken. Daarbij moet ook de internationale gemeenschap zijn verantwoordelijkheid opnemen. Onder meer de mogelijkheden van subsidies, schuldverlichting en schuldherschikking moeten worden bekeken.’

Herhaling

Toch waarschuwt Oxfam dat een herhaling dreigt van de fouten die tien jaar geleden bij de uitbraak van de financiële crisis werden begaan. ‘Toen moest uiteindelijk vooral de werkende bevolking de prijs betalen voor de bezuinigingen die waren gedaan om de crisis het hoofd te bieden,’ weet de hulporganisatie.

‘Het IMF moet de regeringen onder druk blijven zetten om investeringen in de universele gezondheidszorg en het onderwijs te stimuleren en erover te waken dat rijke individuen en grote bedrijven een eerlijk deel van de belastingen betalen.’