De wereld werd in 2017 meer dan 9 biljoen dollar (9.000.000.000.000) rijker. Van dat bedrag is liefst 82% naar de rijkste 1% van de wereld gegaan. Goed nieuws dus voor de miljardairs, wiens vermogen samen steeg met 762 miljard dollar. Dat de groei van de rijkdom vooral bij de allerrijksten beland is geen verrassing, al doet de mate waarin dit fenomeen blijft duren wel even schrikkern. Temeer omdat volgens Oxfam met dat geld zeven keer een einde gemaakt zou kunnen worden aan de extreme armoede in de wereld.
Oxfam Novib brengt elk jaar aan de vooravond van de economische top in Davos een rapport over rijkdom en armoede uit. Volgens de organisatie voor ontwikkelingshulp heeft de armste helft van de wereldbevolking er in 2017 helemaal geen vermogen bij gekregen. Er zijn volgens Oxfam in een jaar tijd 233 miljardairs bij gekomen, wat het aantal miljardairs wereldwijd in maart 2017 op 2.043 bracht. De wereld kent nu meer miljardairs dan ooit. Mede-oprichter van Microsoft Bill Gates staat met een geschat vermogen van 86 miljard dollar nog steeds boven aan de lijst.
Pervers systeem
Oxfam stelt dat het onderzoek laat zien dat de concentratie van rijkdom in de handen van een klein aantal mensen zich voortzet. “De extreme groei van rijkdom in handen van steeds minder mensen is pervers en ondermijnt de samenleving wereldwijd. Het economisch systeem werkt voor een rijke elite, maar onthoudt miljoenen mensen de kans op een menswaardig bestaan”, zegt algemeen directeur Farah Karimi, die jaarlijks een salaris van meer dan 125.000 euro opstrijkt. Volgens de ontwikkelingsorganisatie praten veel wereldleiders wel over de armoede in de wereld, maar doen ze er niet genoeg aan. Oxfam Novib moedigt overheden wereldwijd aan om minimumlonen in te stellen, de belastingen voor rijken te verhogen en geld te investeren in onderwijs en zorg. [media-credit name=”AFP PHOTO / ROBERT ATANASOVSKI” align=”aligncenter” width=”1024″]
[/media-credit]
Manier van berekenen stemt tot nadenken
Hoewel Oxfam het zonder meer goed bedoelt, roept de manier waarop de berekening wordt gemaakt vele vragen op. Oxfam houdt rekening met het netto vermogen of de activa die iemand bezit, minus de schulden die hij heeft. De ngo haalt deze cijfers bij de bank Crédit Suisse. Doch deze berekening is niets meer dan”¦ een berekening, want iemand die een huishypotheek afbetaalt is op die manier altijd armer dan iemand die een huur betaalt. Omdat de armen van Pakistan en Bangladesj geen schulden (kunnen) hebben, worden ze niet in de berekening opgenomen. Amerikanen ““ die in een systeem leven waarin het hebben van veel schulden met een goede kredietscore wordt beloond ““ dan weer wel, evenals studenten die lenen om hun studies te betalen.
De Vlaamse onderwijzer Philippe Clerick maakte al eens voorbehoud bij deze rekenmethode :
Wie iets over rijkdom en armoede wil zeggen, doet er beter aan om naar cijfers van inkomens te kijken. Zo bekeken gaat het voor de armen dezer wereld de goede kant uit. Het aantal mensen dat in extreme armoede leeft (een inkomen van minder dan 1,9 dollar per dag) daalt zowel in absolute als in procentuele cijfers. In 2000 ging het volgens de Wereldbank nog om 30 %, nu nog om 10 %. Talloos velen in de warme landen zagen hun inkomen verdubbelen. Een vermogen zullen ze er niet meteen mee opbouwen, maar voor een gezin met drie kinderen maakt het een heel groot verschil of je met 10 euro per dag moet rondkomen, dan wel met 20. En honderden miljoenen gezinnen hebben de laatste vijftien jaar de overgang gemaakt van het ene scenario naar het andere.
Maar de Oxfamconclusies zijn wel degelijk significant en bevestigen wat iedereen al weet: steeds meer geld zit geconcentreerd bij een steeds kleinere groep mensen.