De ontvolkende landelijke regio’s krijgen bij de parlementsverkiezingen eind april in Spanje mogelijk een bijzonder grote slagkracht. Dat zeggen verscheidene waarnemers, verwijzend naar de plotse belangstelling die de verschillende politieke partijen voor het Spaanse platteland tonen. Het gebied lijkt immers niet langer een machtsblok voor de conservatieve katholieke partij te zullen blijven.

In het zogenaamde España Vacía – het Lege Spanje – moeten negenennegentig parlementsleden worden verkozen. Het totale Spaanse parlement telt driehonderdvijftig zetels. Men verwacht dan ook een harde strijd.

Leegloop

Spanje kende een late verstedelijking, maar dat proces verliep bijzonder abrupt. Steeds meer grotere delen van de Spaanse bevolking concentreren zich in de hoofdstad Madrid en de kustgebieden. Daardoor krijgt het centrale plateau van het land steeds meer met een leegloop te maken.

Het gebied kent inmiddels een van de laagste bevolkingsdichtheden van heel Europa. De situatie is alleen vergelijkbaar met Lapland en de Schotse hooglanden. Vele dorpen zijn compleet verlaten. Elders is alleen de oudere bevolking overgebleven. In deze regio’s blijken zelfs de steden een leegloop te kennen.

Het Spaanse platteland was lange tijd een gegarandeerde bron van stemmen voor de Partido Popular (PP), de conservatieve volkspartij die het land grote delen van de voorbije decennia mee heeft geleid. Bij de aanstaande verkiezingen lijkt echter hard voor de stem van de landelijke regio’s te zullen worden gestreden. Nagenoeg alle partijen tonen een plotselinge interesse in de belangen van het Spaanse platteland.

De regerende Partido Socialista Obrero Español (PSOE) van premier Pedro Sanchez presenteerde recent een plan met zeventig voorstellen om de ontvolking van het Spaanse platteland een halt toe te roepen. Die voorstellen maakten onder meer gewag van de verbetering van de internetverbindingen. Daarnaast werd ook gesproken over de inplanting van militaire installaties.

Stierengevechten

Maar ook de andere partijen hebben beloftes voor de Spaanse dorpelingen. Albert Rivera, topman van de centrumrechtse Ciudadanos (CS), schotelt de bevolking van het Spaanse platteland fiscale kortingen voor. Pablo Casado, leider van de Partido Popular, wijst op de realisaties die de partij in het verleden voor de Spaanse landelijke gebieden heeft geboekt. De partij benadrukt daarbij onder meer zijn impact op het Europese landbouwbeleid.

Maar ook Vox, een ultrarechtse partij, hoopt op het Spaanse platteland stemmen te kunnen winnen. De partij belooft daarbij de traditie van de stierengevechten te zullen verdedigen. Ook wil Vox opkomen voor de jacht. De ultralinkse groep Podemos heeft betere sociale services en infrastructuur beloofd.

De bevolking van La España Vacía hoopt dat de verkiezingsstrijd eindelijk tot een verbetering van zijn levensomstandigheden zal leiden. Ruim vijftigduizend inwoners van de Spaanse landelijke regio’s organiseerden eind maart in Madrid een betoging om hun eisen naar voor te brengen.

Daaruit blijkt dat sommige gebieden zelfs normale basisvoorzieningen ontberen. Sommige dorpen eisten de opening van een apotheek, anderen vroegen een sneller internet of een betere weginfrastructuur. Woordvoerders benadrukken dat de Spaanse landelijke bevolking zich verwaarloosd voelt.

Niet iedereen echter is van mening dat de verkiezingen veel zullen veranderen. In zijn bestseller La España Vacía van drie jaar geleden wees auteur Sergio del Molina erop dat het Spaanse platteland altijd dunbevolkt is geweest. “Spanje kampt al lange tijd met een demografisch onevenwicht,” voert hij aan. “Inwoners die naar de steden trekken, gaan op zoek naar kansen die het dorpsleven hen nooit kan bieden.”

De organisatie van openbare diensten in dunbevolkte regio’s is bovendien ook een dure aangelegenheid.