Het probleem van de invasieve soorten is al eeuwenoud en is samen met de internationale handel gegroeid. Het Belt and Road Initiative, de nieuwe handelsroute die China uitbouwt, kan het probleem echter sterk versnellen. De nieuwe routes verbinden immers China met 123 landen in de rest van de wereld. Daardoor kunnen ook invasieve soorten zich gemakkelijker dan ooit voordien over de planeet verspreiden. Dat zegt onderzoek onder leiding van Yiming Li, professor zoölogie aan de Chinese Academie van Wetenschappen, in samenwerking met collega’s uit China en Groot-Brittannië. Invasieve soorten kunnen de lokale biodiversiteit ondermijnen en aan biotopen onomkeerbare schade aanbrengen.

China lanceerde het Belt and Road Initiative vijf jaar geleden. Het project wil het land verbinden met de rest van Azië, maar ook met Europa, Afrika en Latijns-Amerika. Professor Yiming Li stelde zich jaren geleden al vragen over de ecologische gevolgen van het plan. China had nochtans een milieuvriendelijk project beloofd.

Professor Li zegt te vermoeden dat men vooral oog had voor mogelijke ziektes in de landbouw. Met het probleem van invasieve soorten is volgens hem wellicht minder rekening gehouden. Li heeft nu een model ontwikkeld om te voorspellen waar 816 invasieve gewervelde soorten problemen zouden kunnen veroorzaken.

Hotspots

De studie identificeert veertien belangrijke hotspots waar een hoog risico op invasieve soorten zou kunnen bestaan. De hotspots situeren zich op alle continenten. “Men kan problemen verwachten van Indonesië, Vietnam en de Filipijnen tot regio’s rond de Middellandse Zee, het zuiden van Chili en het Caribisch gebied,” aldus het rapport. “In Afrika staan landen als Algerije, Nigeria en Kameroen eveneens op de lijst.”

De onderzoekers tonen de grootste bezorgdheid over de zes grote corridors die door Azië en Europa lopen. Door de drukke handelstrafieken in die regio’s dreigt volgens de studie een hoge kans op een introductie van invasieve soorten. Bovendien blijken de lokale omstandigheden er bijzonder geschikt om vreemde soorten te laten overleven.

“Invasies door vreemde soorten zijn voortdurend aan de gang,” zeggen de onderzoekers. “Europeanen exporteerden ratten naar Amerika. In het begin van de twintigste eeuw heeft een Aziatische schimmel de Noord-Amerikaanse kastanjebossen nagenoeg uitgeroeid.”

“Nieuw-Zeeland kende voor de komst van de mens geen inheemse landzoogdieren. Vandaag ziet men er vijfentwintig soorten, waaronder ratten, muizen, egels en fretten. Maar dit nieuwe fenomeen zal anders zijn. Het Belt and Road Initiative heeft immers nagenoeg een wereldwijde omvang. Bovendien zullen deze routes grote trafiekvolumes kennen.”

Bioveiligheid

“Net zoals kevers en schimmels kunnen ook ratten, kikkers, slangen en vogels meereizen met vrachtwagens, treinen, schepen en zelfs vliegtuigen,” zeggen de onderzoekers. “Datzelfde geldt voor huisdieren, die na hun aankomst soms in de vrije natuur worden losgelaten.”

Inmiddels blijkt de treurspreeuw, afkomstig uit Rusland en Kazachstan, al zijn weg naar Xinjiang in het noordwesten van China te hebben gevonden. De indringer vernietigt er de nesten van lokale vogels. Ook de Amerikaanse brulkikker dreigt vele Chinese amfibieën te zullen uitroeien. De soort heeft zelfs de naam de meest invasieve amfibie ter wereld te zijn.

Volgens de onderzoekers moet op bioveiligheid worden ingezet om het probleem aan te pakken. Gevraagd wordt naar een efficiënte controle en bewaking van containers, samen met de introductie van quarantaine-maatregelen en de ontwikkeling van programma’s voor de bescherming van de biodiversiteit. De auteurs stellen tevens voor een fonds op te richten om de verschillende landen te helpen de verspreiding van invasieve soorten te volgen en te bestrijden.

“Deze studie is een duidelijke wake-up call,” zegt Jeffrey Dukes, professor bosbouw aan de Purdue University, die niet betrokken was bij de studie. “Invasieve soorten zijn heel moeilijk uit te roeien. Wanneer men het probleem vooraf kan aanpakken, kan men zich echter niet alleen veel problemen besparen, maar kan men ook veel kosten vermijden en soorten van de ondergang redden.”