Mislukt: Na het opzeggen van de graandeal door Rusland, moesten de betrokken partijen terug rond tafel. Turkije en de Verenigde Naties traden op als bemiddelaar en probeerden Rusland te overhalen de deal te herbekijken. Dit lukte niet, waarop Oekraïne dan maar besliste het risico te nemen.

• Een konvooi van twaalf schepen vertrok op 31 oktober, rond 9u ’s ochtends, uit de havens van Chornomorsk , Yuzhne en Odessa. De eerste kilometers waren de gevaarlijkste: binnen de Oekraïense territoriale wateren liggen nog heel wat zeemijnen. Daarnaast bestaat ook het gevaar op een Russische aanval. Het Russische ministerie voor Defensie waarschuwde al dat het de veiligheid van de schepen niet kon garanderen, maar over wat er dan zou gebeuren werd niets gezegd.
• Een aanval van schepen leek eerder onwaarschijnlijk. De Russische marine in de Zwarte Zee leed de afgelopen maanden al zware verliezen: al acht schepen, waaronder het vlaggenschip Moskva, werden tot zinken gebracht en vijf anderen raakten beschadigd. Ook de recente aanval op de haven van Sebastopol stuurde een sterk signaal naar Rusland, dat het de marineschepen maar beter niet te veel blootstelt.
• De trip verliep echter zonder incidenten. Al snel bereikte het konvooi internationale wateren, waar een aanval van Rusland minder waarschijnlijk was. Op scheepstrackingswebsites valt te zien dat de schepen ondertussen bijna Turkije hebben bereikt. Voor de kust van Kilyos, net ten noorden van de Bosporus-zeestraat, vervoegt het dozijn nu een vijftigtal andere vrachtschepen. Die liggen allemaal voor anker, hun beurt afwachtend om door de zeestraten te mogen varen.

Wel opgemerkt: Oekraïense vrachtschepen zijn toch niet helemaal veilig.

• Het grote konvooi werd dan wel niet aangevallen, maar twee schepen enkele kilometers verderop werd wel geraakt door Russisch vuur. Nabij Ochakiv, een stad aan de golf van Dniprovska, voeren sleepboten die een vlot met graan voortduwde. De schepen werden beschoten door Rusland, waarbij twee doden vielen en een gewonde. Nog een ander bemanningslid is vermist.
• Maximilian Hees, fellow bij denktank Foreign Policy Research Institute, stipt aan dat de aanval hoe dan ook niet te verdedigen valt. “Maar het Zwarte Zee Graan-initiatief (de graandeal, red.) omvat de havens van Odessa, Pivdenny en Chornomorsk, niet de haven van Ochakiv, die in de oblast Mykolaiv ligt en regelmatig onder vuur ligt”, schrijft Hees op Twitter.

(fjc)