Key takeaways
- Oekraïners voelen zich steeds vaker onveilig en ongewenst in Polen.
- De presidentsverkiezingen van mei 2025 hebben het anti-Oekraïense sentiment versterkt, onder meer door desinformatiecampagnes.
De Oekraïense gemeenschap in Polen maakt zich zorgen over de toename van anti-Oekraïense vreemdelingenhaat. Sinds de presidentsverkiezingen in mei, gekenmerkt door haatdragende uitspraken over immigratie, zijn de berichten over een gevoel van onveiligheid sterk toegenomen.
De situatie kwam aan het licht toen de Oekraïense journaliste Zoriana Varenia haar ervaringen met drie afzonderlijke aanvallen op sociale media openbaar maakte. Haar verhaal leidde tot een golf soortgelijke meldingen van andere Oekraïners en benadrukte de toenemende bezorgdheid binnen de gemeenschap.
Dagelijkse pesterijen en intimidatie
De Oekraïense journaliste Zoriana Varenia, die al negen jaar in Polen woont, zegt geschokt te zijn door het niveau van haat, desinformatie en manipulatie waarvan ze getuige is geweest. Veel Oekraïners ervaren verbale pesterijen en intimidatie wanneer ze Oekraïens spreken in het openbaar, en durven dergelijke incidenten vaak niet te melden uit angst voor negatieve reacties.
Het Oekraïense Huis in Polen, dat de twee miljoen Oekraïners in Polen ondersteunt, bevestigt dat deze incidenten steeds vaker voorkomen. Kinderen worden op school gepest, volwassenen vermijden Oekraïens te spreken en sommigen proberen zelfs hun accent te onderdrukken. Hoewel officiële statistieken over haatmisdrijven schaars zijn vanwege onderrapportage en de moeilijkheid om zulke gevallen te bewijzen, suggereert anekdotisch bewijs dat de meeste slachtoffers vrouwen zijn.
Keerpunt
De presidentsverkiezingen van mei 2025 worden algemeen gezien als een keerpunt. Anti-Oekraïense retoriek stond centraal in de campagne, aangewakkerd door de conservatieve partij Wet en Rechtvaardigheid (PiS) en extreemrechtse groeperingen, die in de eerste ronde meer dan 20 procent van de stemmen behaalden.
De door Rusland en zijn aanhangers verspreide propaganda verscherpte de historische spanningen verder. De kwestie van Oekraïense immigratie werd uitgebuit, met ongefundeerde beweringen dat Oekraïners preferentiële toegang tot openbare diensten zouden hebben, misbruik maken van welzijnsprogramma’s en bijdragen aan stijgende misdaadcijfers. Deze retoriek bleef bestaan, ondanks de bloeiende Poolse economie die sterk afhankelijk is van Oekraïense arbeidskrachten om tekorten op te vangen.
Myroslava Keryk, voorzitter van het Oekraïense Huis in Polen, uit haar teleurstelling dat zelfs liberale stemmen hebben bijgedragen aan het anti-Oekraïense sentiment. Ze bekritiseert de schadelijke retoriek van de regering en de rol van bepaalde media bij het verspreiden van valse informatie voor winstbejag.
Het veto van president Nawrocki over een wetsvoorstel om de hulp aan Oekraïense vluchtelingen uit te breiden, heeft de online haatzaaierij verder aangewakkerd. Ongeveer 60 procent van de Polen steunde het veto.
Impact van desinformatie
De schaal van desinformatie is alarmerend. Na het binnendringen van Russische drones in het Poolse luchtruim deze maand, gaven veel online reacties Oekraïne de schuld van het incident.
De Oekraïense journaliste Olena Babakova benadrukt dat de Poolse staat met twee maten meet als het om Oekraïense burgers gaat. Terwijl Polen extreemrechtse milities tolereert die anti-immigranten grenspatrouilles uitvoeren, stuurt de regering jonge Oekraïners voor kleine overtredingen terug naar een oorlogsgebied. Dit creëert een omgeving waarin Oekraïners zich tweederangsburgers voelen, ondanks hun bijdragen aan het land. (fc)
Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!