Daags na invasie Oekraïne verwierp Poetin zelf vredesvoorstel

Daags na invasie Oekraïne verwierp Poetin zelf vredesvoorstel
Vladimir Poetin en Volodymyr Zelensky – GAVRIIL GRIGOROV/SPUTNIK/AFP / P van Katwijk/Getty Images

Enkele dagen na de Russische invasie van Oekraïne slaagde Poetins nauwe bondgenoot Dmitri Kozak erin een vredesakkoord te onderhandelen met Oekraïne. Poetin verwierp het plan, en ging verder met zijn oorlog.

Waarom is dit belangrijk?

Steeds luider klinkt de roep om een einde te maken aan het conflict in Oekraïne. Hoe dan ook heeft dat kwalijke gevolgen: Oekraïne zal in de huidige situatie gebied moeten prijsgeven, en zal moeten beloven dat het geen lid wordt van de Europese Unie of de NAVO. Rusland anderzijds, krijgt zo rustig de tijd om zijn oorlogsmachine en economie weer op te lappen, om binnen enkele jaren gewoon terug aan te vallen.

Eerst: Wie is Dmitri Kozak?

  • De band tussen Dmitri Kozak en Russisch dictator Vladimir Poetin gaat al terug tot de jaren 90. Beide heren werkten op de stadadministratie van Sint-Petersburg. Toen Poetin in 1999 president werd, volgden in zijn kielzog een hoop ambtenaren uit de stad. Kozak ook; hij werd kabinetschef voor Poetin.
  • Nadien bekleede Kozak nog verschillende andere functies binnen het Russische staatsapparaat. In 2008 werd hij vice-premier in de regering van premier Poetin. Toen nadien Dmitri Medvedev het stokje overnam, bleef Kozak op post, tot 2020.

Deksel op de neus

Het nieuws: De oorlog had al snel gedaan kunnen zijn. Oekraïne was akkoord, Poetin hield de boot af.

  • Op 24 februari 2022 viel Rusland Oekraïne binnen. Diezelfde dag nog belde Kozak naar president Volodymyr Zelensky en diens kabinetschef Andriy Yermak, om de overgave van Oekraïne te vragen. Hij kreeg meteen het deksel op de neus.
  • Enkele dagen later rapporteerde Kozak aan Poetin dat hij een doorbraak had weten te forceren. Volgens Kozak was Oekraïne akkoord met een vredesverdrag, en wou het daarbij zelfs de toetreding tot de NAVO uitsluiten; precies wat Rusland voor ogen had. Daarmee kon meteen een eind gemaakt worden aan de oorlog. Poetin, die weigerde.
  • Twee bronnen, die aan Reuters vertellen over de afgeketste deal, geven aan dat Kozak een presidentiele vrijgeleide had gekregen om de vredesonderhandelingen te voeren. “Hij kwam terug met een deal, en men zei hem op te hoepelen. Poetin veranderde gewoon van plan”, zo vertelt een van hen. Volgens een derde bron werd de deal echter al gesloten voor de invasie.

Onderliggend: Dat de strijdende partijen niet onderhandelen over de vrede, klopt niet. Al voor de oorlog zaten ze rond de tafel, waarbij toen ook bijna een akkoord werd bekomen.

  • Al maanden voor de oorlog begon, zaten Oekraïense en Russische diplomaten rond de tafel om enkele afspraken te maken. Ook daar ging Oekraïne zover te beloven geen lid te worden van de NAVO, maar zelfs dat was niet genoeg om Rusland te sussen: op 24 februari viel het zijn buurland binnen.
  • Ook de dagen na de invasie zaten delegaties van beide landen rond de tafel. Na een reeks van zeven meetings kwam geen doorbraak: Rusland wou een gedeeltelijke annexatie van Oekraïne en een regimewissel. Oorlogsmisdaden, zoals in Boetsja, daarover zou niet meer gesproken worden. Uiteraard ging Oekraïne hier niet mee akkoord.
  • Naast de grote vredesonderhandelingen zaten beide partijen ook rond de tafel voor een aantal ‘randzaken’. Zo kwam de Graandeal op gang, met bemiddeling van de Verenigde Naties en Turkije, waarbij de vrije uitvaart van graanschepen uit Oekraïense havens werden gegarandeerd. Ook wordt continu gepraat over de uitwisseling van krijgsgevangenen. Hierin speelt Saoedi-Arabië een bemiddelende rol.

(nd)

Meer premium artikelen
Meer

Ontvang de Business AM nieuwsbrieven

De wereld verandert snel en voor je het weet, hol je achter de feiten aan. Wees mee met verandering, wees mee met Business AM. Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en houd de vinger aan de pols.