In het nieuws: een rapport van het Noorse Oliedirectoraat, onderdeel van het ministerie van Energie, over de metaalreserves die zijn gevonden in de zeebodem voor de kust van het land.

• De Noren schatten dat er 38 miljoen ton koper (bijna het dubbele van de wereldproductie van 21 miljoen ton in 2022) en 45 miljoen ton zink te vinden zijn in polymetallische sulfiden op een diepte van 3.000 meter.
  • De sulfiden, of “black smokers”, worden gevonden langs de mid-oceanische rug, waar magma uit de aardmantel in contact komt met de zeebodem.
  • Ze zouden ook meer dan 2.000 ton goud, 85.000 ton zilver en een miljoen ton kobalt bevatten.
• Er zouden daarnaast metalen in de mangaankorsten zitten, eveneens op een diepte van 3.000 meter. Op een totale oppervlakte van meer dan 8.000 vierkante kilometer (de helft van Wallonië) zou er onder meer 3,1 miljoen ton kobalt, 230.000 ton lithium (ter vergelijking: de wereld produceerde vorig jaar 550.000 ton lithium) en 185 miljoen ton mangaan (dat Tesla wil gebruiken voor zijn batterijen) te winnen zijn.
  • Deze korsten bevatten ook grote hoeveelheden zeldzame aardmetalen, waaronder 1,7 miljoen ton cerium.

Essentiële grondstoffen voor de energietransitie

Waar het op neerkomt: grondstoffen die essentieel zijn voor de energietransitie en waarnaar de vraag de komende jaren naar verwachting sterk zal blijven stijgen.

• “Van de metalen die in de zeebodem in het studiegebied zijn gevonden, staan magnesium, niobium, kobalt en zeldzame aardmetalen op de lijst van kritieke mineralen van de Europese Commissie. Zeldzame en dure mineralen zoals neodymium en dysprosium zijn uiterst belangrijk voor windturbinemagneten en motoren voor elektrische voertuigen”, zegt Kjersti Dahle, NDP-directeur Technologie en Analyse.
• De vondst van die grondstoffen heeft ook een geopolitieke dimensie. China produceert een grote hoeveelheid metalen en zeldzame aardmetalen die de wereld nodig heeft voor de energietransitie. Maar Europa probeert zijn afhankelijkheid van China af te bouwen, met name via diversificatie van zijn bevoorrading.
  • Met zijn gigantische reserves zou Noorwegen wel eens aan het roer kunnen staan van de Europese energietransitie. Net als Scandinavische buur Zweden, overigens, dat twee weken geleden bekendmaakte dat het aanzienlijke reserves van deze grondstoffen had ontdekt.

Ecologische impact?

Het detail: er zijn echter nog veel dingen onduidelijk over de winning van deze materialen.

• “De omvang van de winbare hulpbronnen hangt af van de technologie en de economie. Het valt nog te bezien of de gebieden zullen worden opengesteld, en of de productie financieel levensvatbaar kan zijn”, zo werpt Dahle op. De exploitatie zou eerst door het parlement moeten worden goedgekeurd.
• Milieugroeperingen kanten zich tegen de winning vanwege de mogelijk nefaste effecten ervan op het milieu. De zeebodem is grotendeels onontgonnen, en de gevolgen voor deze kwetsbare ecosystemen zijn nog moeilijk in te schatten.
• “Om te bevestigen of de minerale hulpbronnen winbaar zijn en met een aanvaardbaar milieueffect kunnen worden gewonnen, is verder onderzoek van de zeebodem en technologische ontwikkeling van winningsmethoden nodig”, aldus het Oliedirectoraat.
  • De winning is dus niet voor morgen.

(lb)