De situatie van walvissen en berggorilla’s, die ooit een groot gevaar op uitsterven liepen, is de jongste jaren sterk verbeterd. Dat is vooral te danken aan de intensieve strijd tegen de jacht en de stroperij. Dat blijkt uit een rapport van de International Union for Conservation of Nature and Natural Resources (IUCN). Anderzijds is de vene, een tropische boomsoort, aan de lijst met bedreigde soorten toegevoegd.

In het rapport worden 96.951 verschillende soorten flora en fauna gevolgd. Bij 26.840 soorten moet volgens de organisatie rekening worden gehouden met een risico op uitsterven.

Vangstverbod

Vooral de situatie van de vinvis, die eerder als een bedreigde soort werd bestempeld, lijkt te zijn verbeterd. Het dier is nu ondergebracht in de categorie van de kwetsbare soorten. Opgemerkt wordt dat de wereldwijde populatie van de vinvis – na de blauwe vinvis het grootste dier ter wereld – sinds de jaren nagenoeg is verdubbeld.

“Dat is vooral te danken aan de introductie van een vangstverbod op walvissen,” wordt in het rapport aangevoerd. “Door de sterke bescherming van de vinvis, die ongeveer twintig meter lang kan worden, telt de soort inmiddels opnieuw ongeveer honderdduizend exemplaren.”

De grijze walvissen, die eeuwenlang voor hun vet en vlees werden gejaagd, behoren niet langer tot de soorten waar van een kritische situatie gewag wordt gemaakt. Het dier is nu ondergebracht in de categorie van de bedreigde soorten.

Eenzelfde fenomeen kan worden opgetekend bij de berggorilla’s. “Die verbetering is vooral te danken aan de patrouilles die worden ingezet om stropers te bestrijden,” zeggen de onderzoekers. “Bovendien moet ook gewezen worden op de inspanningen van de rangers, die dagelijkse tellingen organiseren.” Tien jaar geleden zouden er nog 680 berggorilla’s zijn geteld. Inmiddels telt de soort opnieuw meer dan duizend exemplaren. Dat is hoogste cijfer dat ooit werd gemeten.

De biotoop van de berggorilla’s is beperkt tot beschermde gebieden van 792 vierkante kilometer, gespreid over twee regio’s in de Democratische Republiek Congo, Rwanda en Oeganda. De soort kan worden aangetroffen in de regio’s Virunga en Bwindi-Sarambwe, twee gebieden die worden omringd door land dat steeds meer door landbouw en menselijke bewoning wordt ingenomen.

“De bedreiging van de berggorilla blijft bijzonder hoog,” wordt in het rapport aangevoerd. “Er moet gewag worden gemaakt van stroperij, aanhoudende gewapende onlusten en ziektes – van luchtweginfecties tot ebola – die door de mens werden geïntroduceerd.”

Tropisch hout

“Het rapport toont de positieve impact die de inspanningen tot natuurbehoud hebben,” zegt Inger Andersen, directeur-generaal van de organisatie. In de studie wordt er echter ook op gewezen dat de bedreigingen voor de biodiversiteit bijzonder acuut blijven en ook op de voedselzekerheid wegen.

Onder meer wordt gewezen op overbevissing, die ervoor gezorgd heeft dat in sommige delen van de derde wereld het visbestand een sterke inkrimping heeft gekend. Voorbeeld daarvan is het Malawimeer, het derde grootste meer van Afrika, waar het aantal vissoorten met 9 procent is afgenomen.

Niet alleen de dierenwereld wordt echter door de mens bedreigd. “Dit jaar moest ook de vene, een Afrikaanse boom met een roze-bruine kleur, aan de lijst met bedreigde soorten worden toegevoegd,” aldus het rapport. “Reden is de massale houtkap om te kunnen beantwoorden aan de toenemende vraag naar onder meer meubels en vloeren.”