De Europese Unie moet op het gebied van buitenverlichting een strengere regelgeving invoeren, zodat werk kan worden gemaakt van een beteugeling van de lichtvervuiling. Dat zegt Oscar Corcho, professor ontologie aan de Universidad Politécnica de Madrid in Spanje en initiatiefnemer van het project Stars4All, dat bij het bredere publiek aandacht wil stimuleren voor het probleem van de lichtvervuiling.

Corcho wil ook een online petitie organiseren om de Europese autoriteiten aan te zetten de nodige maatregelen te nemen. Hij hoopt de petitie tegen eind dit jaar aan de Europese Commissie te kunnen presenteren. Corcho is met Stars4All ook betrokken bij het initiatief Cities at Night.

Dieren in gevaar

“Kunstlicht kan belangrijke negatieve consequenties hebben,” zeggen de onderzoekers. “Een verlichting van de nachtelijke wereld kan diverse dieren in gevaar brengen. De verlichting kan onder meer zorgen dat vogels door de lichten gedesoriënteerd raken, waardoor vooral jonge dieren kunnen botsen met allerlei structuren die door de mens zijn opgetrokken.”

“Andere dieren worden het slachtoffer van het autoverkeer. Bovendien kan bij diverse soorten een grotere kwetsbaarheid voor predatoren, verhongering of uitdroging worden vastgesteld. En de hemel wordt uiteraard helderder.”

“De negatieve gevolgen van lichtvervuiling zijn voor de bevolking meestal net zo onbekend als de schadelijke consequenties van het roken in de jaren tachtig van de voorbije eeuw,” benadrukt professor Corcho. “Het is nog steeds een heel moeilijk probleem om te begrijpen. Lichtvervuiling heeft immers niet dezelfde onmiddellijke effecten op dieren als andere vormen van pollutie, maar het probleem kan veel schade aanrichten.”

“Het goede nieuws is echter dat er eenvoudige oplossingen zijn. Er zijn diverse technologische opties. Onder meer zijn soorten lampen die energie-efficiëntie met duurzaamheid kunnen koppelen.”

Impact op organisatie natuur

“In de eerste helft van dit decennium groeide de artificiële verlichting van de buitenomgeving op aarde met ongeveer 2 procent per jaar,” betoogt ook Kevin Gaston, professor biodiversiteit en natuurbehoud aan de de University of Exeter in Groot- Brittannië. “Weliswaar groeit het bewustzijn over het probleem, maar ondertussen kunnen een aantal problemen nog in omvang toenemen.”

“Onder meer moet worden vastgesteld dat witte led-lampen snel de traditionele buitenverlichting vervangen. Dat levert een hogere energie-efficiëntie op, maar omdat het licht wordt uitgezonden over een breed deel van het zichtbare spectrum, kan een breder scala aan lichtgevoelige cellen in verschillende organismen worden geraakt.”

Het project Ecolight dat door Kevin Gaston aan de University of Exeter heeft opgezet, telde meer dan vijftig experimenten waarbij de impact van licht op planten en dieren werd onderzocht. “Onder meer bleek dat een sterkere verlichting de bloei van bepaalde soorten planten kon afremmen, waarbij tegelijkertijd ook schade wordt aangericht aan andere culturen die op de flora leven,” verduidelijkt hij.

“Dit leidt tot de conclusie dat verlichting behoorlijk doordringende ecologische gevolgen heeft. De effecten zijn buitengewoon wijdverspreid en hebben een impact op de manier waarom gemeenschappen worden gestructureerd. Dat was eerder nog niet waargenomen.”

Professor Gaston wijst daarbij ook op onderzoek waaruit bleek dat in heldere gebieden de knoppen aan de bomen ruim één week eerder verschenen dan in donkere omgevingen. “Een dergelijke verschuiving moet een sterke bezorgdheid oproepen,” aldus de Britse onderzoeker. “Maatregelen dringen zich dan ook op.”

Die inspanningen zullen volgens professor Corcho voor elke burger mogelijk nog een bijkomende bonus hebben. Er zullen immers opnieuw meer sterren aan het firmament kunnen worden gezien.