“Het Belgische elektriciteitssysteem beloont lokale politici om de lichten ‘s nacht te laten branden. Elektriciteitsconsumptie vertaalt zich in winst voor de elektriciteitsbedrijven, de distributiebedrijven en de staat. Die betalen op hun beurt dividenden uit aan de lokale gemeentebesturen die aandelen in die bedrijven hebben. En uiteraard ook in salarissen en zitpenningen die de lokale politici ontvangen die in de raden van bestuur zetelen.”
Dat zegt Peter Reekmans, de voormalige burgemeester van Glabbeek, in een interview met de New York Times. Die krant vroeg zich af waarom België ‘s nachts veel feller verlicht is dan zijn buurlanden. Dat was duidelijk te zien op een foto die in mei door het ISS was vrijgegeven. België baadt links bovenaan op de foto in een zee van licht. “Wat is daar het nut van?” vroeg iemand zich op de Facebookpagina van astronaut Thomas Pesquet af.
L’Europe aussi offre de belles aurores boréales, du – au N. Au 1er plan #Berlin & derrière la Belgique se distingue comme toujours nettement pic.twitter.com/Hgef0Q4ikT
— Thomas Pesquet (@Thom_astro) May 9, 2017
België is het enige land in Europa dat nagenoeg al zijn 2,2 miljoen straatlichten ‘s nacht laat branden. Daarmee is ons land een wereldkampioen in lichtvervuiling.
Het officiële antwoord wil dat het de wegen veilig houdt en de veiligheid vergroot. Maar niet iedereen is het met die uitleg eens. Critici schijnen hun licht eerder op de voor alle partijen voordelige relatie tussen politici, de distributiebedrijven én Electrabel.
“Die staat bol van ‘ingebouwde belangenconflicten’, waarbij politici zeggenschap hebben over straatverlichting,” aldus Reekmans, die het boek “De Vlaamse ziekte” schreef, over het kluwen van de intercommunales. “Politicus is in België dan ook een lucratief beroep,” aldus de man die voor Lijst Dedecker opkomt.
“Niet minder dan 10.000 bezoldigde bestuursmandaten bestaan volgens hem in onze nutsbedrijven – daarom niet noodzakelijk enkel in de elektriciteitssector. Met 7 regeringen, zes parlementen, 10 provinciale overheden, 589 gemeenten en honderden intercommunales is België een onontwarbaar kluwen geworden waarin duistere constructies onopgemerkt blijven.”
Volgens professor Eric De Keuleneer, een expert inzake de Belgische elektriciteitsmarkt, staat de sector bol van draaideuren, waarbij mensen die voor Electrabel werkten, nu bij distributiebedrijven of zelfs bij de overheidsregulator aan de slag zijn.
Sinds 2010 is de gemiddelde elektriciteitsfactuur in ons land dan ook met 40% gestegen, dubbel zo veel als in de rest van de EU.
“België heeft de hoogste elektriciteitsprijs van de Europese Unie. Nochtans haalt het land de meeste energie uit kerncentrales, een goedkope bron van energie.”
Ons land rangschikt dan ook in de top van de EU-grootverbruikers van elektriciteit. We worden enkel voorafgegaan door landen als Noorwegen, Scandinavië en IJsland, waar het klimaat veel kouder is.
Eén telefoontje en één druk op de knop
De krant laat tenslotte de Antwerpse schepen Koen Kennis (N-VA) aan het woord. Als bestuurder bij netbeheerder Eandis verdient hij 10.000 euro per jaar. Het is een van zijn 35 mandaten.
Op de vraag waarom Antwerpen ‘s nachts 95 procent van zijn lichten laat branden, antwoordt Kennis dat hij hard werkt om van binnenuit het kluwen aan agentschappen te hervormen en het aantal mandaten te verminderen. Tegelijkertijd moet hij toegeven dat een telefoontje naar Eandis voldoende zou zijn om met één druk op de knop de Antwerpse lichten te doven.
Maar voorlopig moeten die lichten blijven branden. Vooral langs lokale wegen, opdat België ook 400 kilometer boven aarde goed zichtbaar blijft.