Er resteren nog exact 248 dagen voor grote marktdeelnemers en handelaren om te voldoen aan de EUDR-wetgeving. Kleine en middelgrote ondernemingen krijgen nog iets langer de tijd, tot 30 juni 2026. Uit recente cijfers, van onder meer BDO*, blijkt echter dat 35 procent van de Belgische bedrijven niet klaar is voor de nieuwe EU-richtlijnen voor ESG-rapportering en duurzaamheidsverslaggeving.
De EUDR-wetgeving staat voor de EU Deforestation Regulation, oftwel de EU-verordening inzake ontbossingsvrije producten. Deze wetgeving is bedoeld om de invoer en uitvoer van producten die bijdragen aan ontbossing tegen te gaan binnen de Europese Unie.
Producten die onder de verordening vallen, zijn hout, rubber, runderen, koffie, cacao, palmolie en sojabonen of producten die deze nodig hebben voor de vervaardiging ervan. Van deze producten is namelijk bekend dat ze vaak geassocieerd zijn met ontbossing.
Elke onderneming die deze producten op de EU-markt brengt of vanuit de EU uitvoert, moet kunnen aantonen dat de producten niet afkomstig zijn van recent ontbost gebied en geen bosdegradatie veroorzaken. Hiervoor is een due diligence-proces verplicht.
Concreet betekent dit:
- Volledige traceerbaarheid: Bedrijven moeten weten waar hun producten vandaan komen, tot op perceelniveau.
- Beoordeling op ontbossing: Is het gebied na 31 december 2020 ontbost? Dan is het product niet toegestaan op de EU-markt.
- Naleving van lokale wetgeving: Er moet worden gecontroleerd of lokale regelgeving is gerespecteerd, inclusief arbeids- en landrechten.
- Documentatie en rapportage: De bevindingen moeten worden vastgelegd én gedeeld via het Europese TRACES-systeem.
Wat betekent dit voor kmo’s?
Momenteel blijkt dat 38% van de Belgische kmo’s niet klaar is voor de ESG-wetgeving. Een derde zegt zelfs niet te weten waar te beginnen. De zoektocht naar de juiste ESG-strategie, wie deze moet uittekenen en het prijskaartje ervan zijn struikelblokken. Alberto Zamora, CEO osapiens, duikt dieper in EUDR: “We schatten dat meer dan 50.000 Europese bedrijven zullen moeten voldoen aan de EUDR – en de meeste van hen weten (nog) niet dat ze onder deze wetgeving zullen vallen.”
Efficiënt voldoen aan de EUDR: hoe pak je dit aan?
Een gestructureerde aanpak is essentieel. Steeds meer bedrijven kiezen voor digitale hulpmiddelen om de due diligence en rapportage efficiënt te organiseren. Software-oplossingen kunnen:
- Gegevensverzameling stroomlijnen: Bundelt alle relevante informatie (zoals geolocatie, certificaten en referentienummers) in één platform.
- Risicoanalyse automatiseren: Toepassing van satellietbeelden om ontbossingsrisico’s te beoordelen.
- Goederenstroom monitoren: Zorgt voor traceerbaarheid van productie tot verkoop.
- Terugkerende processen structureren: Automatiseert dataverzoeken en risicobeoordelingen via workflows.
- Gebruik maken van standaardsjablonen: Vergemakkelijkt consistentie en bespaart tijd.
- Juridisch gevalideerde methodes toepassen: Verhoogt de betrouwbaarheid van rapportages.
- Auditklare documentatie bijhouden: Maakt het makkelijker voor externe controles.
- Naadloze rapportage naar EU-TRACES: Voldoe aan de rapportageplicht richting de EU.
- Klantinteractie vereenvoudigen: Via portalen of dashboards.
- Integratie met bestaande systemen: Voorkomt dubbel werk door koppeling met ERP-software.
Een voorbeeld van zo’n oplossing is de osapiens HUB voor EUDR, die al deze functies samenbrengt in één platform.
Toekomstbestendig ondernemen
De EUDR stelt duidelijke eisen, maar biedt ook kansen om de eigen waardeketen kritisch te bekijken. Bedrijven die vandaag investeren in transparantie en traceerbaarheid, zijn niet alleen beter voorbereid op regelgeving, maar bouwen ook aan een robuuste en toekomstgerichte bedrijfsvoering.
*BDO Bedrijfsbarometer 2024, https://benchmark.bdo.be/#/
Alberto Zamora, CEO van osapiens
