De kwestie van de Ierse grens blijft als een donderwolk over de Brexitonderhandelingen hangen. Meer dan een jaar nadat de onderhandelingen werden opgestart is een oplossing nog altijd niet in zicht.
De Ierse premier Theresa May heeft woensdag in Salzburg nogmaals herhaald dat de door de EU voorgestelde oplossing onaanvaardbaar blijft en wijst er op dat voor haar enkel de door de Britten voorgestelde oplossing kan.
Wat is het probleem?
De eventuele terugkeer van een harde grens tussen Noord-Ierland – dat samen met Engeland, Wales en Schotland – de EU verlaat, en Ierland – dat in de EU blijft – vormt nog altijd het grootste struikelblok voor een Brexit-akkoord tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. [56% van de Noord-Ieren stemden bij het Brexit-referendum in 2016 voor een verlengd verblijf in de EU.]
Het probleem is de 500 km lange grens die Ierland van Noord-Ierland scheidt en na de Brexit de enige landsgrens zal worden tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk. De EU stelt voor om Noord-Ierland ook na de Brexit deel te laten uitmaken van de douane-unie en de interne Europese markt.
Dat betekent in de praktijk dat de grens tussen Ierland (dat in de EU blijft) en Noord-Ierland (dat de EU verlaat) open blijft. Daarnaast zou dan een grensregeling komen die betrekking heeft op Noord-Ierland en de rest van het Verenigd Koninkrijk. De Britse regering heeft dat voorstel afgewezen omdat dat het ontbreken van de grens onverenigbaar is met de Britse belofte om de douane-unie met de Europese Unie te verlaten. Londen dringt bij de EU aan op flexibiliteit en een ‘tijdelijke’ oplossing, iets waar Brussel dan weer niet van wil horen.
No-deal Brexit komt steeds dichterbij
Zelfs indien beide partijen in extremis tot een vergelijk komen, dan nog lijkt de Brexitdatum van 29 maart 2019 – de dag waarop het Verenigd Koninkrijk definitief de Europese Unie verlaat – onhaalbaar.
Een eerste deadline verstrijkt in oktober en lijkt moeilijk te worden gehaald. De Europese Unie heeft daarom besloten on een nieuw eurotop te houden in november, terwijl in Londen stemmen opgaan om in december een ‘top van de laatste kans’ te organiseren. Zelfs als het dan tot een akkoord komt blijven er maar drie maanden over om het akkoord goedgekeurd te krijgen door het Britse parlement en een meerderheid van EU-lidstaten.
Tel daarbij het congres van de Tory-partij van Theresa May, dat van 30 september tot 3 oktober in Birmingham wordt gehouden, en waar May zich aan de aanvallen van de hard Brexiteers (lees: Boris Johnson & co) binnen haar partij mag verwachten.
De no-deal Brexit komt steeds dichterbij.