“Regeringsleden handelen met respect voor het rechtmatig vertrouwen dat de burger in hen heeft. De integriteit van de regeringsleden houdt onder meer eerlijkheid, trouw, kiesheid, rechtschapenheid, billijkheid, onpartijdigheid, respect voor de principes van de democratische rechtsstaat en onomkoopbaarheid in.”
- Het is een hele boterham, maar deel van de nieuwe deontologische code, die er komt op initiatief van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v). Zij pleit al langer voor “het vertrouwen herstellen in de politiek”, en wil dat nu concreet maken.
- De regering zet daarvoor het licht op groen, via een omzendbrief, een “indicatieve circulaire”, die geldt voor ministers en kabinetsmedewerkers. Maar daarmee maakt Vivaldi, die bij de start ook een “nieuwe politieke cultuur” inriep, waarbij ze openheid en hoffelijkheid beloofde, kwetsbaar. Want vanuit de oppositie klonk daarover al vaker kritiek.
- De nieuwe code is bovendien toch wel vergaand. Want, indien ze strikt gevolgd wordt, zou het van Vivaldi veel minder een kakelkabinet maken dan het tot nu het geval is geweest.
- De code is zoals aangegeven erg breed, met een pak fundamentele principes. Daarbij onder meer:
- Een minister dient de staat en handelt in het algemeen belang en in het belang van de bevolking, niet in het belang van een bepaald individu.
- Een minister dient alle burgers, zonder discriminatie, en brengt dus geen vooroordelen of stereotypen over.
- Een minister is altijd verantwoordelijk en respectvol ten opzichte van individuen, instellingen en de rechtsstaat, ver van elke vorm van fysiek, moreel of verbaal geweld.
- Een minister is integer, wat in het bijzonder eerlijkheid, loyaliteit, oprechtheid, onpartijdigheid en onkreukbaarheid inhoudt; een minister ontplooit geen activiteiten die gericht zijn tegen de legitieme belangen van de Belgische staat.
- Een minister is verantwoordelijk voor het gedrag van zijn of haar personeel.
- Meest opvallende misschien: een minister moet ‘loyaal’ zijn aan de regering, zo staat er. Dat betekent dat de ‘regel van consensus’ geldt: wanneer de regering een standpunt gezamenlijk beslist heeft, kan niet één minister dat individueel afvallen of openlijke bedenkingen maken.
- Interessant is ook dat ministers elke poging tot inmenging moeten melden volgens de code. En ze moeten transparant zijn over hun contacten met lobby’s: iets nieuw.
