Niet de vervanging van menselijke activiteit door robots wordt de cruciale uitdaging voor de arbeidsmarkt. Veel meer vragen zouden moeten worden gesteld rond de integratie van oudere werknemers. Dat zegt Tyler Cowen, professor economie aan de George Mason University in de Verenigde Staten, in een column voor het economisch persbureau Bloomberg.

“Veel mensen vrezen dat hun baan door robots zal worden weggenomen, maar deze angst lijkt niet rationeel,” zegt Tyler Cowen. “Japan en de Verenigde Staten zijn twee van de meest geavanceerde landen op het gebied van robottechnologie, maar kunnen beiden bijna op een volledige werkgelegenheid rekenen.”

Hoger rendement

“Robots kunnen mogelijk nieuwe opleidingen en herscholing eisen, maar er zal altijd meer werk zijn. De echte sociale problemen zijn elders te vinden. Onder meer moet de economie zich afvragen op welke manier een toenemend aantal ouderen op de werkplek kan worden geïntegreerd. Dat kan mogelijk tot een groter cultureel conflict leiden dan de introductie van machines.”

“Veel bedrijven proberen zich met een jonge werkomgeving te profileren,” zegt professor Cowen. “Deze ondernemingen zijn vooral geïnteresseerd in jonge arbeidskrachten. Bij innoverende technologie-startups varieert de leeftijd van het personeel tussen zevenentwintig en eenendertig jaar. De leeftijd op de totale Amerikaanse arbeidsmarkt heeft een mediaan van ruim tweeënveertig jaar.”

“Het is geen verrassing dat technologiebedrijven vooral jongere werknemers willen hebben. Jongere mensen zijn meer vertrouwd met de nieuwste technologische ontwikkelingen, maar willen ook meer tijd in de onderneming investeren. Ze rekenen immers op een hoger rendement van hun loopbaan op langere termijn.”

Schadelijke leeftijdsdiscriminatie

“De economie evolueert steeds meer in technologische richting, waardoor oudere werknemers zeker zijn benadeeld,” betoogt Tyler Cowen nog. “Ook in hun reclames doen de bedrijven liefst beroep op jonge acteurs. Al deze elementen creëren samen een schadelijke vorm van leeftijdsdiscriminatie.”

“Bovendien is er het probleem van de anciënniteit, waardoor oudere werknemers gevoelig duurder worden en bij herstructureringen dan ook sneller het mikpunt van kostenbesparingen dreigen te worden. Anderzijds moet worden vastgesteld dat de bevolking van de ontwikkelde landen veroudert en de ouderen bovendien ook langer willen werken.”

In de jaren tachtig werd bij Amerikaanse mannelijke vijfenzestigplussers nog een activiteitsgraad van 25 procent opgetekend. Dat cijfer was twee jaar geleden al opgelopen tot 37 procent. Tegen eind dit decennium zal meer dan een kwart van de Amerikaanse werknemers ouder zijn dan vijfenvijftig jaar.

“Het wordt dan ook voor het bedrijfsleven een grote uitdaging om de mogelijkheden van oudere werknemers te herkennen, te mobiliseren en in te zetten, zegt professor Cowen. “Dat kan een volgend belangrijk doelwit worden om concurrentievoordeel te creëren. Human resources zullen dan ook wellicht harder moeten werken om oudere werknemers in hun omgang met nieuwe technologieën te helpen.”

“Dat vooruitzicht zorgt niet voor de meest opwindende krantenkoppen, zoals een overname van de economie door robots wel zou doen. Maar het grootste deel van het verhaal van het economisch succes is gebaseerd op dergelijke kleine veranderingen.”