Donderdag moesten de Spaanse parlementsleden stemmen over de vraag of Zweden en Finland tot de NAVO mogen toetreden. Er werd een meerderheid bereikt voor de toetreding van de twee noordse landen tot de NAVO… maar allerminst dankzij de partijen die aan de macht zijn. Ook door de houding van Turkije blijft er onzekerheid over het lidmaatschap van de Scandinaven bestaan.

Spaans links, dat al meer dan tweeënhalf jaar in de regering zit, was donderdag verdeeld over de kwestie van de toetreding van Zweden en Finland tot de NAVO.

Aan de ene kant hebben de socialisten, die een grote meerderheid in het parlement hebben, vóór gestemd. Een ander verhaal was het bij Podemos (radicaal links) en Izquierda Unida (communistisch), verenigd in dezelfde fractie in het parlement (Unidas Podemos): de eerste onthield zich van stemming, de tweede stemde tegen.

Uiteindelijk was het aan bewegingen die niet tot de regerende coalitie behoorden te danken dat er een meerderheid werd bereikt. Dit waren de Partido Popular (centrum-rechts), Vox (extreem-rechts), Ciudanos (centrum-liberaal), de PNV (Baskische nationalistische partij) en de PDECat (pro-EU Catalaanse partij).

In totaal waren 290 Spaanse parlementsleden voor, 11 tegen en waren er 47 stemonthoudingen.

“Een partij in de Spaanse regering beschouwt de NAVO als een criminele organisatie”

Dit is lang niet de eerste keer dat Spaans radicaal links zijn tanden laat zien tegen de NAVO. Het dient echter genuanceerd dat Podemos zich liever van stemming onthield dan tegen te stemmen.

“Iedereen weet hoe wij over de NAVO denken, maar tegelijkertijd is het een kwestie die de soevereiniteit van Finland en Zweden raakt”, zei Pablo Echenique, woordvoerder van Unidas Podemos (en dicht bij Podemos) in het Parlement. Met haar onthouding liet de partij zien dat zij zich niet “ondergeschikt” wilde maken aan de belangen van de Verenigde Staten, maar dat zij de “soevereiniteit” van andere landen respecteerde.

Dit was echter genoeg voor de oppositie om in de bres voor de Scandinavische landen te springen. Pablo Hispán, een afgevaardigde van de Volkspartij, betreurde het dat Spanje “de enige regering in Europa is die anders zal stemmen over de uitbreiding van de NAVO”. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om erop te wijzen dat Podemos de NAVO als een “criminele organisatie” beschouwt. Een verwijzing naar wat een parlementslid van de Izquierda Unida, Maestro Roser, afgelopen voorjaar had gezegd.

De socialisten van hun kant gaven er de voorkeur aan de zaken te sussen. “Zowel Zweden als Finland zijn zeer dankbaar voor de snelheid waarmee Spanje reageert op wat geen verzoek is van de Spaanse regering, maar een verzoek van beide (Europese) regeringen”, aldus de minister van Buitenlandse Zaken, José Manuel Albares.

Turkije heeft nog niet gestemd

De parlementen van de 30 NAVO-lidstaten moeten de toetreding van Zweden en Finland tot het bondgenootschap bekrachtigen. Spanje is het 24e land dat dit heeft gedaan. Tsjechië, Griekenland, Hongarije, Portugal, Slowakije en Turkije blijven over.

Turkije was aanvankelijk geen voorstander van de toetreding van deze twee Fennoscandinavische landen. Om Istanboel ervan te overtuigen zijn veto op te heffen, moesten de twee landen concessies doen. Met name moesten ze beloven dat ook zij zouden beginnen met het aanpakken van de Koerdische PKK, die door Ankara als een “terroristische organisatie” wordt beschouwd.

Tot dusver is Turkije echter niet echt tevreden over de manier waarop de twee noordse landen hun woorden in daden hebben omgezet. “Stockholm en Helsinki hebben tot dusver geen concrete stappen ondernomen om Ankara tevreden te stellen”, klonk het bij de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavuşoglu deze week, volgens de website EU Observer.

Opdat het Turkse parlement zijn verzoek zou kunnen bekrachtigen, wil Ankara dat Zweden 73 verdachten die banden hebben met de PKK uitlevert; in het geval van Finland gaat het om 12 individuen. Turkije wil ook dat beide landen hun wetgeving inzake terrorisme aanscherpen en aan Istanboel hoogwaardige wapensystemen verkopen, eisen die worden ingewilligd.

Politieke omwenteling in Zweden

Zweden bevindt zich midden in een politieke omwenteling na de verkiezingen van afgelopen weekend, waarbij een rechts blok (waaronder extreem-rechts, dat met een ruime marge won) nipt de overwinning behaalde.

In de nasleep daarvan bood premier Magdalena Andersson (sociaal-democraat) haar ontslag aan. Tegelijkertijd kondigde de leider van de Zweedse conservatieven, Ulf Kristersson, aan dat hij was begonnen met de vorming van een nieuwe regering. De deelname van extreem-rechts aan deze regering blijft relatief onzeker, maar zij zullen in ieder geval normaal gesproken rechts in het parlement massaal steunen.

(lb)