Bij de Vlaamse regeringsonderhandelingen vertrekt N-VA, die aan zet is, vanuit de eigen programmapunten. Dat levert per domein nota’s op die dan daarna door Vooruit en cd&v van opmerkingen worden voorzien. De nota rond klimaat lekte uit. Wat staat er allemaal in?

Genoteerd: Dit zijn de voorstellen van N-VA rond klimaat.

• De nota over Klimaat werd opgesteld door de ontslagnemend minister op dat departement, Zuhal Demir (N-VA). Eerst en vooral bepleit ze dat de uitvoering van regels die al afgesproken waren, voorrang moet krijgen op “bijkomende doelstellingen, regels, verplichtingen of verbodsbepalingen”.
  • De klimaatdoelstellingen zijn op lange termijn zijn daarbij duidelijk. Vorig jaar sprak de Vlaamse regering af om de uitstoot met 40 procent te verminderen tegen 2030. Dat is een verscherping, maar nog niet wat de Europese Commissie vraagt. Europa wil een afname van 47 procent, maar dat achtte de Vlaamse regering onhaalbaar Voor 2050 blijft het doel ongewijzigd: 85 procent minder uitstoot.
• De toekomstige Vlaamse regering moet volgens N-VA vooral inzetten op renovaties van gebouwen. De al bestaande premies, leningen en hulp moeten behouden blijven. De renovatieplicht wil N-VA wel graag versoepelen. Kopers moeten een woning met energieniveau E of F minstens opwaarderen tot een D. Daar krijgen ze nu vijf jaar de tijd voor. Demir wil die termijn verlengen tot zeven jaar.
• Het installeren van een warmtepomp moet niet verplicht worden voor N-VA. De aanschaf ervan moet echter wel makkelijker gemaakt worden door een fiscale hervorming van de energiefactuur. De bedoeling is om “elektriciteit geleidelijk goedkoper maken ten koste van fossiele brandstoffen”. Dat is nu niet het geval: elektriciteit wordt meer belast dan stookolie of gas. Demir wil tevens een “sociaal klimaatplan” invoeren om kwetsbare groepen te helpen bij die omslag.

LEZ op de schop

En verder: Een aantal maatregelen wil N-VA minder streng maken.

• Het invoeren van een volledig verbod op de verkoop van nieuwe diesel-, benzine- en hybridewagens stond gepland voor 2029, zo sprak de vorige Vlaamse regering af. N-VA wil ook daar een afzwakking en plaatst de termijn nu achteruit naar 2035. Volgens De Tijd stond dat idee eerder al in de startnota van formateur Matthias Diependaele (N-VA), dus veel bezwaar lijkt er niet tegen te zijn.
• Ook de lage-emissiezones (LEZ) moeten op de schop. Daar zijn alle drie de partijen het over eens. Op dit moment bestaan de LEZ enkel in Gent en Antwerpen, en voorlopig zal dat ook zo blijven. Vanaf 2026 staat er een verbod voor dieselwagens met euronorm 5 gepland voor die zones, maar er gaan stemmen op om de geplande verstrengingen niet uit te voeren.
• De vraag blijft dan wel of de uitstootdoelstellingen door wagens gehaald kunnen worden, maar de drie partijen gaan ervan uit dat dit wel moet lukken door de verder evoluerende elektrificatie van het wagenpark.

Wat met de Europese wetgeving?

Opgemerkt: Voor Vooruit gaan deze voorstellen waarschijnlijk niet ver genoeg.

• Vooruit heeft ook heel wat ideeën rond klimaat. De socialisten zouden de hulp bij renovaties willen uitbreiden met de mogelijkheid tot publieke aanbestedingen voor zonnepanelen, dakisolatie en hoogrendementsglas. De renovatiekosten zouden bovendien eerst gefinancierd kunnen worden door netbeheerder Fluvius, om ze later terug te vorderen via de elektriciteit- en gasmeters. N-VA en cd&v zijn geen voorstanders van die plannen.
• Op Europees niveau vraag N-VA ook om een ‘klimaatpauze’. “Na een legislatuur met bijzonder veel nieuwe Europese regelgeving (…) is het tijd om deze wetgeving te implementeren vooraleer er bijkomende regelgeving opgemaakt wordt”, schrijft Demir in haar nota. Verder vraagt ze uitzonderingen voor de uitstootnormen in Vlaanderen die uitdagend zijn door de industrie en de bevolkingsdichtheid. Ook dat zal er moeilijk ingaan bij Vooruit, die voor het aanscherpen was van het Europees Natuurherstelplan.