De Iraanse nucleaire faciliteit in Natanz werd zondag getroffen door een stroomstoring en een explosie, zegt het land. Wat het incident precies was en wie verantwoordelijk is, blijft onduidelijk.

‘Het ongeval deed zich voor in het centrum voor elektriciteitsdistributie’, zei de woordvoerder van de Iraanse organisatie voor atoomenergie, Behrouz Kamalvandi in een video die het Iraanse persbureau Tasnim publiceerde.

In de getroffen Iraanse nucleaire faciliteit bevindt zich een ondergrondse uraniumverrijkingsinstallatie. De stroom zou er zondag zijn uitgevallen en er zou een ontploffing hebben plaatsgevonden. Iraanse functionarissen noemden het incident een daad van ‘nucleair terrorisme’, uitgevoerd door Israël.

Cyberoorlog

De klaarblijkelijke aanval vond plaats enkele uren nadat men in Natanz was begonnen met het ronddraaien van geavanceerde centrifuges voor de productie van verrijkt uranium. Dat was aangekondigd als een scharniermoment in het nucleaire programma van het land.

Duidelijk is dus wel dat Teheran Israël beschuldigt van de sabotage. Israël heeft de verantwoordelijkheid voor de aanval niet officieel bevestigd of ontkend. Toch zouden Israëlische en Amerikaanse inlichtingendiensten erop wijzen dat het Israëlische spionageagentschap Mossad een rol speelde.

De vraag is: wat is de oorzaak – een cyberaanval of een fysieke sabotagedaad, zoals een bom? Er is speculatie over een cyberaanval, omdat Natanz ground zero is voor cyberoorlog. Het is de plaats waar ’s werelds eerste cyberaanval gericht op een natie plaatsvond, tien jaar geleden.

In 2010 bleek dat het besturingssysteem van de motoren van de centrifuges bestookt was door het computervirus Stuxnet, gelanceerd door de Mossad (in samenwerking met de Amerikaanse inlichtingendienst CIA). Ook dit keer is het mogelijk dat een cyberaanval de boosdoener is.

Schaduwconflict

Het incident in Natanz brengt het ‘schaduwconflict’ tussen Iran en Israël nog scherper in beeld. Het dreigt ook de hernieuwde inspanningen van Iran en de Verenigde Staten om de besprekingen over de nucleaire overeenkomst met Iran nieuw leven in te blazen, te doen ontsporen.

De regering-Biden en Iran begonnen vorige week in Wenen met indirecte besprekingen over de nucleaire overeenkomst en zullen deze week nog met andere partijen spreken.

De vermeende aanval zal de Amerikaans-Israëlische betrekkingen verder onder druk zetten. Biden is voorstander van een terugkeer van de VS in het nucleaire pact. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu gelooft er niet in. ‘(Dergelijke) overeenkomsten met extreme regimes zijn waardeloos.’