In het oosten van Moldavië bevindt zich Transnistrië, een regio die al decennialang in handen is van pro-Russische separatisten. Oekraïne heeft nu meegedeeld zijn buurland te willen helpen de “indringers” uit de streek te verwijderen, iets wat Moldavië al jarenlang aan de VN vraagt.

Natalia Gavrilita, de premier van Moldavië, zei zondag nogmaals dat ze bang is dat het land wel eens het volgende slachtoffer van Poetins oorlogsmachine zou kunnen worden. Die angsten zijn niet ongegrond: sinds de zogenaamde “tweede fase” van Poetins invasie begon, lijkt het erop dat de Russen het volledige zuiden van Oekraïne, samen met de Donbasregio, proberen in te palmen.

Hoewel het momenteel niet waarschijnlijk lijkt dat dit in de nabije toekomst zal lukken – er zijn zelfs tekenen dat Oekraïne in het Zuiden een tegenoffensief op poten zet – zou een Oekraïense kustlijn die door de Russen wordt gecontroleerd, betekenen dat het Kremlin een landcorridor heeft naar Transnistrië. En dat zou slecht nieuws zijn voor Moldavië.

“We maken ons zorgen”

De pro-Russische factie die de leiding heeft in de separatistische regio, heeft immers al vaak aangegeven een deel van Rusland uit te willen maken. Mochten Russische troepen dus de grens met de regio bereiken, is de kans zeer groot dat Rusland de onafhankelijkheid van de separatistische regio zou erkennen, net zoals het in februari in Loegansk en Donetsk deed, juist voordat het Oekraïne binnenviel. 

Bovendien zouden Poetins onderknuppels beweren dat de Russisch sprekende bevolking in Moldavië onderdrukt worden, hetzelfde voorwendsel dat Poetin gebruikte om Oekraïne binnen te vallen. Dat zou de deur naar een potentiële invasie openzetten.

Moldavië is, net als Oekraïne, geen lid van de NAVO en zou dus niet onder de bescherming van de organisatie vallen moest Poetin besluiten het land aan te vallen. “We maken ons natuurlijk zorgen”, vertelde premier Gavrilitia zondag aan CNN. “Het is voorlopig een hypothetisch scenario, maar als de militaire acties verder gaan, naar het zuidwestelijke deel van Oekraïne, wordt dat zeer zorgwekkend.”

1.700 Russische soldaten

De dreiging wordt zelfs nog groter, als rekening wordt gehouden met het feit dat Rusland zo’n 1.700 soldaten gestationeerd heeft in Transnistrië, zogezegd om de vrede te bewaren, maar ook om een wapendepot uit het Sovjettijdperk te bewaken. In die opslagplaats zouden zich tot 20.000 ton aan Russische wapens bevinden. 

De troepen zijn in twee groepen onderverdeeld: de Russische vredestroepen, die een mandaat hebben om de kalmte in de regio te bewaren, en de troepen van de zogenaamde ‘Operatieve Groep’ van het Russische leger, de OGRT. Die laatste heeft geen mandaat om in de regio te verblijven, maar is daar onder het voorwendsel om het munitiedepot te bewaken.

De OGRT is ondergeschikt aan het Russische leger in Sint-Petersburg. Het wordt door zowel Oekraïne als Moldavië als een echte dreiging gezien. Volgens Moldavische militaire bronnen bestaat de OGRT voornamelijk uit zo’n 100 officieren, die daarnaast lokale Transnistrische mannen inhuren als soldaten. Volgens de Moldavische regering is er ook geen reëel onderscheid tussen de OGRT en de vredestroepen.

“Indringers op zijn grondgebied”

Dat de regio, die een grens deelt met Oekraïne, overgenomen zou kunnen worden, is dus ook slecht nieuws voor Oekraïne zelf. Het land zou, mocht Rusland erin slagen om zowel het zuid-westen als Transnistrië over te nemen, zo goed als omsingeld zijn door pro-Russische regio’s. De Russische soldaten die daar nu gestationeerd zijn, zouden dan mee kunnen helpen met de verdere invasie van Oekraïne.

Het is exact om die reden dat Oekraïne daar een stokje voor wil steken. Het hoofd van de inlichtingendienst van het Oekraïense ministerie van Defensie, Kirill Boedanov, zei vrijdag zelfs dat de speciale eenheden klaarstaan om Moldavië te helpen om de Russen uit Transnistrië te jagen. 

“Ik steun de wens van Moldavië om zich te ontdoen van de bezettingstroepen op hun grondgebied. Wij zullen er alles aan doen om de Moldavische staat te helpen zich te ontdoen van de indringers op zijn grondgebied”, vertelde Boedanov tijdens een telethon op de Oekraïense televisie. 

“Illegaal op ons grondgebied”

De uitspraken van Boedanov komen er nadat Rusland Moldavië ervan beschuldigde een troepenrotatie die Transnistrië als bestemming had “zonder reden” te hebben geblokkeerd. “Op de luchthaven van Chisinau (de Moldavische hoofdstad, red.) werden Russische officieren die op weg waren naar Transnistrië om zich bij bij het Russische contingent te voegen, vele malen zonder uitleg vastgehouden”, vertelde Alexey Polishtjoek, een woordvoerder van het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken. 

Maar volgens Moldavië, dat al jarenlang kritiek uit op de militaire aanwezigheid van Moskou in de regio, waren de troepen die werden tegengehouden illegaal op het Moldavische grondgebied. “De binnenkomst van officieren van de zogenaamde ‘Operatieve Groep’ van de Russische troepen, een formatie die zich illegaal op het grondgebied bevindt en onze neutrale status schendt, werd niet toegestaan”, zei de Moldavische regering in een verklaring.

Moldavië wil dat niet enkel de OGRT, maar alle Russische troepen zich uit het land terugtrekken, alsook dat alle munitiedepots worden verwijderd. Het land aanvaardt al sinds 2015 niet meer dat Russische troepen elkaar in Transnistrië afwisselen en heeft al meermaals aan de Verenigde Naties gevraagd om iets aan de kwestie te doen.

(evb)