Logische verklaring: Er kunnen voor de daling van het aantal aanvallen door haaien volgens de onderzoekers een aantal logische verklaringen worden gevonden.

• “Over het algemeen is het aantal haaien in de wereldzeeën ingekrompen, wat kan hebben bijgedragen tot de recente afname van het aantal aanvallen”, beklemtoont Gavin Naylor, directeur van het Program for Shark Research aan het Florida Museum of Natural History.
• “Het is bovendien waarschijnlijk dat er minder doden zijn gevallen omdat sommige gebieden, vooral in Australië, onlangs strengere procedures voor strandveiligheid hebben ingevoerd.”
• Net zoals de voorgaande jaren kenden de Verenigde Staten het hoogste aantal aanvallen. Dat kostte aan één slachtoffer – een snorkelaar aan het strand van Keawakapu in Maui (Hawaï) – het leven.
  • Nergens in de wereld werden meer incidenten gemeld dan in Florida. Er vielen daarbij echter geen dodelijke slachtoffers, maar twee aanvallen eisten daar wel een medische behandeling met amputaties tot gevolg. Bij deze aanvallen waren wellicht stierhaaien en citroenhaaien betrokken.

Lokale toenames: De onderzoekers voeren verder aan dat op een aantal locaties een opmerkelijke toename van het aantal aanvallen moest worden gemeld.

• Dat was onder meer het geval in New York, waar vorig jaar een recordaantal van acht incidenten werd geregistreerd. Die worden toegeschreven aan de aanwezigheid van jonge zandtijgerhaaien die zich in het beschermde gebied van Great South Bay, tussen Long Island en Fire Island, hebben gevestigd.
  • “Deze jonge dieren zijn kwetsbaar voor aanvallen van grotere haaien en zoeken in de beschutte baaien een zekere bescherming”, werpt Naylor op. “Door een toevloed van aasvis worden deze jonge dieren naar de brandingszone getrokken.”
  • “De golfstroom brengt voedingsstoffen en vis dicht bij de kust. De jonge zandtijgerhaaien volgen de vis, wat in sommige gevallen leidt tot een toename van het aantal confrontaties met mensen zal leiden.”
    • “Maar lokale percepties van aanvallen komen zelden overeen met wereldwijde statistieken. Er zijn tot nu toe nog nooit dodelijke slachtoffers gevallen bij aanvallen van zandtijgerhaaien, maar bij confrontaties met de dieren raken mensen soms wel gewond.’
    • “Jonge haaien zijn experimenteler en proberen dingen die een volwassen dier nooit zou doen. Vooral in gebieden waar mensen baden en veel vis aanwezig is, kunnen de jonge dieren mogelijk de voet van een zwemmer met een prooi verwarren.”

Topografie Rode Zee: Australië telde negen niet-uitgelokte aanvallen. Er waren verder ook meldingen in Nieuw-Zeeland, Thailand en Brazilië. Er waren telkens twee dodelijke incidenten in de Rode Zee in Egypte en in Zuid-Afrika. Bij deze laatste aanvallen was er wellicht sprake van witte haaien.

• “Aanvallen door haaien in de Rode Zee zijn relatief zeldzaam, maar blijken vaak wel dodelijk”, beklemtoont Naylor. “Dat heeft wellicht te maken met de unieke topografie van het gebied.”
  • “Er is hier sprake van een bijzonder ongewoon systeem, met een zeebodem die een steile kloof vertoont. Op sommige plaatsen is er op een afstand van amper honderd meter in diepte een verschil van wel duizend meter merkbaar.”
  • “In gebieden zoals de oostelijke kust van Noord-Amerika, waar het continentaal plat geleidelijk afloopt, houden de grote haaien vaak een aanzienlijke afstand tot de kust. In de Rode Zee zijn de dieren slechts enkele meters van de kust verwijderd.”
• De kans dat een mens door een haai gebeten wordt, blijft echter bijzonder klein”, stipt Naylor nog aan. “Karakteristieken van kustgebieden, zoals vloedgolven en sterke stromingen, vormen voor strandgangers een beduidend groter risico dan haaien.”
• “Er kunnen echter wel een aantal maatregelen worden genomen om het risico op haaienaanvallen verder te verkleinen. Onder meer zouden zwemmers eraan moeten denken om reflecterende sieraden te verwijderen vooraleer ze zich in het water begeven. Gebieden waar mensen vaak vissen, worden best eveneens gemeden.” (kg)