In een programma gewijd aan artificiële intelligentie interviewde de BBC de voorzitter van Microsoft, de voormalige CEO van Google en een van de belangrijkste adviseurs van de Chinese regering op het gebied van AI. Volgens de eerstgenoemde, is het vijf voor twaalf.

Tijdens het BBC-programma Panorama, dat gewijd was aan de manier waarop China artificiële intelligentie gebruikt om zijn burgers in de gaten te houden, uitte Microsoft-topman Brad Smith zijn bezorgdheid. Volgens hem zou de situatie zeer spoedig uit de hand kunnen lopen en democratieën volledig kunnen doen wankelen.

‘Als we de wetten die het publiek in de toekomst zullen beschermen, niet uitvaardigen, zal de technologie vooruitrazen en zal het zeer moeilijk worden om die achterstand in te lopen’, aldus Smith.

Om zijn opmerkingen meer kracht bij te zetten, gaf de Microsoft-baas een welbekend voorbeeld: het dystopische werk ‘1984’ van George Orwell. 

‘Ik word voortdurend herinnerd aan de lessen van George Orwell in zijn boek ‘1984’. Je kent het basisverhaal… dat ging over een regering die alles kon zien wat iedereen deed en alles kon horen wat iedereen zei, de hele tijd. Nou, dat gebeurde niet in 1984, maar als we niet oppassen, kan het in 2024 gebeuren’, zei hij. ‘In sommige delen van de wereld haalt de realiteit deze science fiction-visie steeds meer in.’

Daarmee verwees Smith naar China. Het land wil tegen 2030 wereldleider zijn op het gebied van AI en zet grote stappen vooruit. Zo versloeg China in 2019 de Verenigde Staten bij het aantal patenten dat academische instellingen in de wacht sleepten voor innovatie in AI-technologieën.

‘Democratieën op één lijn tegen China’

In dezelfde uitzending legde Eric Schmidt, voormalig CEO van Google en huidig voorzitter van de Amerikaanse National Security Commission on Artificial Intelligence, graag uit waarom het van cruciaal belang is China die slag niet te laten winnen.

‘We zitten in een geopolitiek strategisch conflict met China. Om te winnen moeten we onze middelen samenbrengen om nationale en wereldwijde strategieën te hebben voor de democratieën om te winnen in AI’, zei hij. ‘Als we dat niet doen, gaan we een toekomst tegemoet waarin ons andere waarden worden opgelegd.’

De BBC gooide de bal vervolgens in het kamp van China, meer bepaald in dat van Lan Xue, topadviseur van de Chinese regering. 

‘China heeft inderdaad enorme vooruitgang geboekt in de technologische ontwikkeling’, gaf hij toe. ‘De VS zien dit als een bedreiging… en wilden een koude oorlog beginnen over technologie.’

Hoewel China ‘enorme verschillen’ kent in zijn waarden en politiek, is de ‘zijn wereldvisie niet een van samenkomst maar een van co-existentie’, aldus Dr. Keyu Jin, universitair hoofddocent aan de London School of Economics. ‘China streeft er niet naar zijn waarden te exporteren’, zei ze. 

Op weg naar een conflict?

Het moet gezegd dat hoewel China momenteel koploper is op het gebied van ‘massasurveillance’, de Verenigde Staten niet ver achterblijven. Zo werkten het Pentagon en Google eerder al samen aan het militaire Maven-project, een technologie die via machine learning mensen en objecten in dronevideo’s kon onderscheiden. Toen bekendraakte dat de technologie werd ingezet in bepaalde conflicten stak een wervelwind van verontwaardiging op. 

Het Amerikaanse defensieapparaat blijft bovendien steun zoeken bij grote Amerikaanse technologiebedrijven om te helpen bij hun AI-wapenwedloop.

‘Omdat we in een race zitten, omdat we in deze competitie zitten, daar gaat het echt om. Gaan jullie ons helpen deze race te winnen of gaan jullie in wezen tegen ons zijn?’, vroeg Seth Moulton, voorzitter van de US Future of Defense Task Force, aan de Big Tech-bedrijven in zijn land.

‘Kan de AI-wapenwedloop leiden tot een conflict met China? Absoluut’, waarschuwde hij.