Wetenschappers hebben voor het eerst microplastics gevonden in een afgelegen en ongerept gebied van de Vatnajokull-gletsjer in IJsland, Europa’s grootste ijskap.

Microplastics, plasticdeeltjes die kleiner zijn dan vijf millimeter, hebben zich een weg gebaand naar de grootste ijskap van Europa. Dat schrijven onderzoekers van de universiteit van Reykjavik, de Göteborg-universiteit en het IJslandse Meteorologische Bureau in het vaktijdschrift Sustainability. 

Microplastics kunnen een invloed hebben op het smeltgedrag van gletsjers en daardoor ook op de stijging van de zeespiegel. De discussie over microplastics heeft zich volgens de auteurs vooral toegespitst op de vervuiling van de zee, maar voorlopig is er weinig onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van plastic in ijskappen. Tot nu toe zijn er microplastics gevonden in de Italiaanse Alpen, in de Ecuadoriaanse Andes en op ijsbergen bij Spitsbergen.

Meer onderzoek nodig

Hlynur Stefansson, de hoofdauteur van de studie en hoofddocent ingenieurswetenschappen aan de universiteit van Reykjavik, stelt dat verder onderzoek naar de verspreiding van microplastics en de nu nog onbekende korte- en langetermijneffecten ervan op de ijskappen van cruciaal belang is. 

‘We begrijpen niet goed genoeg via welke routes microplastic deeltjes in ons milieu terechtkomen’, zegt Stefansson. ‘Wordt het plastic meegevoerd door sneeuw en regen? We moeten meer weten over de oorzaken. De monsters die we hebben genomen zijn afkomstig van een zeer afgelegen en ongerepte locatie in de Vatnajokull-gletsjer, die niet gemakkelijk toegankelijk is, dus directe vervuiling door menselijke activiteit is onwaarschijnlijk.’

‘We moeten ook veel meer te weten komen over de korte- en langetermijneffecten van microplastics op de dynamiek van het ijs en onderzoeken of ze bijdragen aan het smelten van de gletsjers’, voegt hij eraan toe. ‘Als dat het geval is, zal het een cruciale rol spelen in de toekomstige bijdrage van smeltwater aan de oceanen en de stijging van de zeespiegel.’

De onderzoekers merken ook op dat de plastic deeltjes heel langzaam afbreken, zich in de koude gletsjeromgeving kunnen ophopen en er lange tijd kunnen blijven zitten. ‘Uiteindelijk zullen ze echter uit het ijs vrijkomen en bijdragen tot de verontreiniging van rivieren en het mariene milieu’, zegt Stefansson. ‘Het is daarom van groot belang om de aanwezigheid en verspreiding van microplastics in gletsjers op wereldschaal in kaart te brengen en te begrijpen.’ (mah)

Lees ook: Vaarwel microplastics? Simpele bacteriën vissen ze uit het water