De mens vindt rijkdom niet echt belangrijk. Dat is de boodschap van een onderzoek van het Institut Allensbach en Ipsos Mori, gebaseerd op een enquête bij ruim zevenduizend respondenten in Italië, Zweden, de Verenigde Staten, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Spanje.

De onderzoekers stelden vast dat slechts weinig respondenten toegeven dat ze eigenlijk graag tot de rijke bevolkingsklasse zouden behoren. Mannen tonen in het algemeen wel grotere ambities dan vrouwen. Ook jongeren vinden rijkdom belangrijker dan ouderen. De onderzoekers moesten verder nog noteren dat de rijke bevolkingsgroep bij de rest van de wereldbevolking in het algemeen slechts op weinig sympathie kan rekenen. 

Italië

In alle onderzochte landen geeft slechts een minderheid van de ondervraagden aan dat het bezit van rijkdom belangrijk is. In Italië kan daarbij nog de grootste drang naar rijkdom, zowel bij mannen als vrouwen, worden opgetekend.

De onderzoekers stelden immers vast dat 40 procent van de ondervraagde Italiaanse mannen het bezit van rijkdom belangrijk vinden. De Verenigde Staten en Zweden delen met een score van 35 procent de tweede plaats. Helemaal onderaan staat het Verenigd Koninkrijk met een score van 22 procent, vooraf gegaan door Duitsland met 26 procent.

Net zoals hun mannelijke landgenoten, tonen ook de Italiaanse vrouwen een grotere drang naar rijkdom dan hun seksegenotes uit andere landen. In Italië zegt immers 34 procent van de vrouwen rijkdom belangrijk te vinden. Spanje staat hier op de tweede plaats met 31 procent, gevolgd door Zweden met 28 procent. Ook hier eindigden Duitsland en het Verenigd Koninkrijk met respectievelijk 18 procent en 16 procent helemaal onderaan.

‘Het onderzoek toont dat vrouwen minder in rijkdom zijn geïnteresseerd dan mannen’, voert de Duitse socioloog Rainer Zitelmann – die onder meer het boek ‘The Wealth Elite’ heeft gepubliceerd – aan.

‘Over een mogelijke verklaring voor dat fenomeen kan eindeloos worden gediscussieerd, maar het is een feit dat vrouwen minder interesse tonen om rijk te worden dan mannen. Dat ziet men ook aan de bezoekersaantallen van de grote financiële portals. Die hebben veel meer mannelijke dan vrouwelijke gebruikers.’

Dromen

‘Ook tussen de leeftijdsgroepen kunnen er duidelijke verschillen in interesse in rijkdom worden opgemerkt’, zeggen de onderzoekers. ‘Onder de leeftijdsgrens van dertig jaar bestaat een veel grotere drang naar rijkdom dan bij zestigplussers. In Italië zegt 47 procent van de jonge volwassenen rijkdom belangrijk te vinden. Bij zestigplussers valt dat terug tot 35 procent.’

‘In het Verenigd Koninkrijk hecht amper 12 procent van de zestigplussers nog belang aan rijkdom, tegenover 32 procent bij de jongeren. Alleen in Spanje tonen zestigplussers (32 procent) een grotere interesse in rijkdom dan hun jongere landgenoten (31 procent).’

‘Hiervoor is een logische verklaring’, meent Zitelmann. ‘Kinderen willen ook piloot of astronaut worden. Zij hebben nog dromen. Met het ouder worden blijken die ambities echter meestal naar beneden bijgesteld te worden. Wie op zestig jaar nog niet rijk is geworden, zal wellicht weinig hoop koesteren zijn lot de resterende twintig jaar van zijn leven nog te kunnen veranderen.’

Gierig

De onderzoekers stelden verder vast dat de rijke bevolkingsklasse op weinig sympathie van de rest van de bevolking kan rekenen. Onder meer zijn slechts weinig ondervraagden van mening dat de rijken een eerlijk karakter hebben. In Zweden vindt 6 procent van de ondervraagden dat rijken eerlijk zijn, maar in Spanje en Italië valt dat zelfs tot 1 procent terug.

Gierigheid is daarentegen wel een eigenschap die aan de rijke bevolkingsgroepen wordt toegewezen. Die mening wordt door 32 procent van de Zweedse ondervraagden naar voor geschoven, maar in Duitsland en Spanje loopt dat op tot 49 procent. Dat oordeel valt wel zachter uit bij respondenten die een rijk individu persoonlijk kennen. Vele respondenten zijn tenslotte van oordeel dat de rijken meer belastingen zouden moeten betalen. 

‘Het slechte imago van de rijken heeft vooral te maken met een geloof dat er slechts een beperkt volume activa beschikbaar is’, voert Zitelmann aan. ‘Wanneer een vermogend individu zijn rijkdom nog verder opvoert, moet dat volgens die overtuiging ten koste gaan van andere personen.’

‘Niet iedereen gelooft dat het totale pakket beschikbare middelen kan toenemen en dus iedereen kans op vooruitgang heeft. Vooral in Italië en Spanje heerst daarover een groot wantrouwen (51 procent). De Verenigde Staten stellen zich hier het minst pessimistisch op (34 procent).’ (lb)