Een erfenis is een pijnlijk moment, onvermijdelijk verbonden met het verlies van een dierbare. Maar het is ook een administratief moeilijke periode, waar de Belgen niet altijd op voorbereid zijn. Want als je de bezittingen van een overledene erft, erf je ook zijn of haar schulden. Gelukkig kun je kosteloos een erfenis verwerpen. Meer en meer landgenoten gebruiken die optie.

In het nieuws: De federatie van notarissen (Fednot) vestigt de aandacht op een nieuwe trend bij de Belgen: het verwerpen van de erfenis. Dit is een optie die altijd mogelijk is bij een erfenis en die het vooral mogelijk maakt om te vermijden dat jij opgezadeld raakt met de schulden van de erflater.

Drie opties bij een erfenis

Wanneer je erfenis krijgt, worden er drie opties voorgeschoteld:

• Accepteer de nalatenschap zonder meer. Maar er is geen weg terug als onbekende schulden plots aan de oppervlakte komen.
• Aanvaarden onder voorrecht van boedelbeschrijving. Die optie is aangeraden als je niet zeker bent van wat er precies in de erfenis zit. De notaris zal een inventaris opmaken van de inkomsten en de schulden. Op basis van die info kan je bepalen of je de erfenis aanvaardt. Als de schulden te hoog zijn, kan je die gratis verwerpen.
• Het is ook mogelijk om de erfenis meteen te verwerpen. Maar wees voorzichtig: je kunt de erfenis niet meer aanvaarden als je later ontdekt dat de activa veel groter zijn dan de passiva. Bovendien is het een totale afstand die elke aanspraak op zelfs de kleinste familiefoto verhindert.

“Als een erfgenaam geen actie onderneemt, zal de staat ervan uitgaan dat hij de nalatenschap aanvaardt. Het volstaat dat de erfgerechtigde een kopie van de akte van verwerping aan de schuldeiser voorlegt. Gevolg is wel dat de erfgenaam afstand doet van alle goederen uit de nalatenschap van de overleden persoon. Persoonlijke spullen, denk maar aan foto’s, uit de nalatenschap opeisen, kan dus niet.”

Notaris Carol Bohyn

Cijfers: Meer en meer Belgen verwerpen een erfenis, leren de cijfers van Fednot.

• Sinds 2018 hebben al 267.643 Belgen een erfenis verworpen bij de notaris. Dat zijn er ongeveer 3.995 per maand. In de eerste 9 maanden van 2023 hebben al 38.632 mensen een erfenis verworpen, of gemiddeld zo’n 4.292 personen per maand.
• Dat aantal zit al enkele jaren in de lift. In 2019 ging het om 39.794 personen, in 2020 om 41.702 en in 2021 om 44.155 personen.

De voorwaarden om een erfenis te verwerpen

Er zijn echter regels die gevolgd moeten worden om kosteloos afstand te doen van een erfenis.

• Je kan de erfenis kosteloos verwerpen als het bedrag dat je zou ontvangen, na aftrek van alle schulden, niet hoger is dan 6.093,20 euro.
• In theorie heb je als erfgenaam 30 jaar de tijd om een erfenis te verwerpen. “Maar je wacht best niet te lang. Anders bestaat het risico dat je iets doet dat als een zogenaamde stilzwijgende aanvaarding van de nalatenschap wordt aanzien. En dan moet je de schulden van de overledene toch nog betalen. Zo kan de overschrijving van een miniem bedrag van de bankrekening van de overledene naar de bankrekening van de erfgerechtigde als stilzwijgende aanvaarding worden bestempeld”, verduidelijkt Bohyn.

(ns)