Honderden, soms wel duizenden producten zijn schaars in de Europese apotheken. Dit komt door de afhankelijkheid van onze markten van een paar grote internationale producenten, in Azië of de VS. Deze medicijntekorten zullen het speerpunt zijn van het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie.

De context: De landen van de Europese Unie worden al maanden geconfronteerd met herhaalde medicijntekorten, een situatie die niet vanzelf lijkt te verdwijnen. Dit komt door “een combinatie van factoren, waaronder de toenemende vraag (met name naar essentiële geneesmiddelen), de economische inflatie en internationale geopolitieke onrust”, aldus de European Pharmaceutical Review (EPR).

Medicijntekorten

• De farmaceutische industrie is bijzonder weinig veerkrachtig. De toeleveringsketens zijn kwetsbaar en zijn zwaar op de proef gesteld tijdens de pandemie.
• Een recente analyse van ING Think over dit onderwerp wijst op een tekort aan Amerikaanse zeekreeften, of horseshoe crabs. Deze dieren worden gekweekt voor hun bloed, omdat dit de enige natuurlijke bron is van een essentieel bestanddeel in veel medicijnen.
• Niet alle landen worden in dezelfde mate getroffen, maar ze worden wel allemaal getroffen. De EU houdt een register bij van de situatie per land. En sommige medicijntekorten treffen de bevolking ernstig.
  • In Frankrijk zijn momenteel bijna 4.000 producten uitverkocht of dreigen uitverkocht te raken. Daaronder amoxicilline (een veelgebruikt antibioticum) en cortisone, maar ook kankerbestrijdende middelen, bloeddrukverlagers, pijnstillers en diabetesmedicijnen.
  • In België zijn bijna 300 geneesmiddelen voor menselijk gebruik schaars. Phamastat.be vermeldt 263 medicijnen die niet meer op de markt zijn. Volgens een studie van TestAankoop die in augustus vorig jaar werd gepubliceerd, heeft 43 procent van de huishoudens al te maken gehad met medicijntekorten in de apotheek.

België neemt het heft in handen

De toekomst: Ons land zal vanaf januari het roterende voorzitterschap van de EU bekleden. Medicijntekorten zullen de eerste grote strijd zijn voor België.

• De Belgische regering, in samenwerking met 23 andere EU-lidstaten, heeft een voorstel ingediend om een wet in te stellen over essentiële geneesmiddelen (CMA).
• De ontwikkeling en goedkeuring van deze wet zou de tekorten moeten voorkomen. En dat zou een van de grote prioriteiten van het Belgische voorzitterschap zijn, volgens Euractiv.
• Ons land stelt voor om de productie van geneesmiddelen en kritische componenten op te nemen in het Platform voor Strategische Technologieën voor Europa (STEP). Dit moet dienen om de concurrentiepositie en veerkracht van de EU te versterken.
• Al in mei vorig jaar stelde ons land aan zijn partners voor om een systeem voor uitwisseling van schaarse medicijnen in te stellen. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) had toen al de kwetsbaarheid van de EU benadrukt. Er worden nog maar weinig medicijnen binnen de Unie geproduceerd. Een feit dat hij onlangs nogmaals heeft benadrukt.

“De uitdagingen van vandaag zijn onderdeel van een bredere trend. De overmatige afhankelijkheid van een beperkt aantal wereldwijde producenten heeft Europa kwetsbaar gemaakt voor marktverstoringen en tekorten.”

Frank Vandenbroucke, minister van Volksgezondheid

(cv)