Voormalig Amerikaans minister van Defensie James Mattis en zijn opvolger Mark Esper hebben zich woensdag tegen president Donald Trump gekeerd. Beide willen niet weten van een eventueel inzetten van het leger om de chaos in de straten van Amerika te kalmeren.
Vooral de reactie van Mattis is er een van belang en wel omdat deze voormalige viersterrengeneraal in de Amerikaanse zeemacht lang werd beschouwd als een stabiele en gematigde kracht in het Amerikaanse buitenlandbeleid ten tijde van crises in Noord-Korea en Syrië. Hij was vanaf 20 januari 2017 tot 1 januari 2019 minister van Defensie in het kabinet Trump.
Jim Mattis, gerenommeerd conservatief en elitesoldaat ‘pur sang’
Mattis wordt beschouwd als een van de meest gerenommeerde conservatieven en een elitesoldaat ‘pur sang’. Hij verwijt Trump nu de Amerikaanse natie te vernietigen. Het is ook de eerste keer dat een ex-minister zich op zulke duidelijke manier tegen Trump keert. De reactie van Mattis maakt verder duidelijk dat de commentaren van Trump in het Pentagon op veel weerstand blijven botsen.
Mattis had er na zijn ontslag steeds het zwijgen toegedaan en gezegd te zullen spreken ‘als de tijd rijp is’. Die dag is dus aangebroken want Mattis’ verklaring, die onder Amerikaanse media werd verspreid. is moeilijk mis te verstaan. Hij vergelijkt de politieke strategie van zijn voormalige baas zelfs met die van nazi-Duitsland.
‘Drie jaar van onvolwassen leiderschap’
‘Donald Trump is de eerste president in mijn leven die niet probeert het Amerikaanse volk te verenigen en niet eens doet alsof hij dat probeert,’ schrijft Mattis. ‘In plaats daarvan probeert hij ons te verdelen. We zijn vandaag getuige van de gevolgen van drie jaar van deze bewuste strategie. We zijn getuige van de gevolgen van drie jaar onvolwassen leiderschap.’
‘Instructies die de militaire top aan onze troepen gaven voor de invasie van Normandië herinnerden de soldaten eraan dat ‘de nazi-leuze voor onze vernietiging ‘verdeel en heers’ was. Ons Amerikaans antwoord is: ‘Eenheid maakt macht’. We moeten die eenheid nastreven om deze crisis te overwinnen, omdat we beter zijn dan onze politiek.’
Het leger inzetten tegen het volk? een vals conflict
Mattis haalt ook uit naar zijn opvolger, Mark Esper, die deze week de gouverneurs opriep ‘om het strijdtoneel te domineren’. Een verwerpelijke gedachte, zegt Mattis. ‘Door onze reactie te militariseren, zoals we in Washington DC zagen, ontstaat er een vals conflict – een vals conflict tussen het leger en de burgermaatschappij. Het tast de morele grond aan die de basis is van de vertrouwensband tussen de mannen en vrouwen in uniform en de maatschappij die ze gezworen hebben te beschermen, en waarvan ze zelf deel uitmaken.’
‘Ik heb de gebeurtenissen van deze week gezien en ben boos en ontzet. In de gevel van het Amerikaanse Hooggerechtshof staan de woorden ‘Equal Justice Under Law’ (‘Gelijke Rechtvaardigheid onder de Wet’) gekerfd. Dat is precies wat de betogers terecht eisen.’
‘We hebben Trump niet nodig om ons te verenigen’
Over Trump schrijft Mattis het volgende: ‘We hebben hem niet nodig om ons te verenigen. We moeten gebruik maken van de krachten die inherent zijn aan onze burgermaatschappij. Dit zal niet gemakkelijk zijn, zoals de afgelopen dagen is gebleken, maar we zijn het verschuldigd aan onze medeburgers; aan de oudere generaties die hun bloed hebben gegeven om ons te verdedigen en aan onze kinderen.’
Eerder op de dag had ook huidig minister van Defensie Mark Esper (foto onder) zich verzet zich tegen het inzetten van het leger tegen de burgerbevolking om de protesten te kalmeren.
