De Gentse burgemeester Mathias De Clercq (Voor Gent/Open Vld) won de gemeenteraadsverkiezingen: aan hem de keuze wie hij als partner wil. Zowel Groen als N-VA dringen zich op. De keuze blijkt niet makkelijk.

Key takeaways

• Er heerst nog altijd twijfel binnen de kartellijst Voor Gent. Zowel Groen als N-VA bieden een optie om samen te werken.
• De verhoudingen liggen anders dan in 2018. N-VA kan zich makkelijker positioneren om mee te besturen.
• Een open brief roept Voor Gent op om niet samen te werken met N-VA. Toch lijkt een bocht van Vooruit en De Clercq zelf nog altijd mogelijk.

Wat vooraf ging: De afkeer van Mathias De Clercq voor N-VA irriteerde de donkerblauwe liberalen in Gent.

• De Clercq zei “écht niet te zitten wachten op N-VA”. “N-VA is echt mijn ding niet”, maakte hij duidelijk in een interview met De Morgen. En ook: “Gent zal progressief zijn, of zal niet zijn”. De Clercq verweet N-VA bovendien “azijn en chagrijn” te zijn.
• Die houding wekte ergernis op bij partijgenoot Christophe Peeters (Voor Gent/Open Vld). “De afspraak is helder: we houden alle opties open, dus ook een eventuele samenwerking met de N-VA”, klonk het bij Peeters in De Standaard. Hij richtte met enkele andere liberalen een splintergroep op binnen de kartellijst Voor Gent, een lijst tussen Open Vld en Vooruit. Onder ‘Wij beloven u niets’ biedt de groep van Peeters weerwerk tegenover de mobiliteitsplannen van Filip Watteeuw (Groen), die de Gentse verkiezingen domineerden.
• Voor Gent won met De Clercq de verkiezingen. Watteeuw haalde als lijsttrekker minder stemmen dan de nummer twee op de lijst, Hafsa El-Bazioui (Groen). Maar de groenen zetten een mooi resultaat neer. Ook N-VA met lijsttrekker Anneleen Van Bossuyt wist te overtuigen.
  • Bij de zetelverdeling haalde Voor Gent 19 zetels binnen, Groen 14 en N-VA 10. Voor Gent kan een meerderheid vormen met zowel N-VA als Groen. Eventueel kunnen de 4 zetels van cd&v nog versterking bieden indien gewenst.

Gevolgd: N-VA probeert zich met pralines in de coalitie te werken.

• Van Bossuyt bracht een geschenk mee naar de onderhandelingstafel: pralines met azijn. Ze keerde terug op de eerdere uitspraak van De Clercq en wilde aantonen dat je ook met azijn lekkere dingen kan maken.
• Maar onder de oppervlakte borrelt er wel degelijk meer. Zo verloor het kartel Voor Gent stemmen als je de scores afzet tegenover de verkiezingsuitslag in 2018. Nu zijn er dus 19 zetels voor Voor Gent. In 2018 waren dat er nog 22: 15 voor Open Vld en 8 voor het toenmalige SP.A, dat in kartel met Groen naar de kiezer ging.
• Daarnaast behaalde Van Bossuyt ook de meeste voorkeurstemmen na De Clercq. De Clercq haalde er 14.114 en doet het daarmee beduidend slechter dan zijn 24.058 stemmen in 2018. Van Bossuyt komt nu op 10.683. Al volgt El-Bazioui haar op de voet met 10.628.
• Boven de hoofden van de Gentse politiek speelt mee dat Vooruit en N-VA afspraken om zo veel mogelijk samen te gaan. Gedacht wordt dat als Vooruit ermee instemt dat N-VA mee bestuurt, Bart De Wever (N-VA) coulanter kan zijn richting de eisen van Vooruit in Antwerpen.
  • De vraag blijft of Vooruit dat ziet zitten. ‘Liever niet’, is te horen. Zelfs voorzitter Conner Rousseau (Vooruit) kwam er zich mee bemoeien en ziet liever een coalitie met Groen.

Maakt Mathias De Clercq de bocht?

Om te volgen: Een open brief van het Gentse middenveld doet Mathias De Clercq misschien toch weer de andere kant op kijken.

• Het Gentse middenveld publiceerde een open brief waarin een aantal progressieve stemmen bezorgdheden uiten over een eventuele coalitie met N-VA. Voor het eerst een centrumrechts stadsbestuur zien de ondertekenaars niet zitten. “We formuleren daarom de oproep ten aanzien van de burgemeester en de onderhandelaars van Voor Gent en de onderhandelaars voor Groen om samen een sterk en progressief bestuursakkoord en een hecht bestuurscollege te smeden”, schrijven ze.
• De ondertekenaars halen aan dat het N-VA volgens hen ontbreekt aan een “open en coöperatieve geest ten aanzien van het Gentse middenveld”. “De aanval op de projectsubsidies in de cultuursector, op de ondersteuning van sociocultureel werk, de vijandige houding t.a.v. de vakbonden en de afbraak van de publieke dienstverlening” zijn allemaal punten die de ondertekenaars de N-VA verwijten.
• “We moeten vermijden dat Gent een gepolariseerde stad wordt. Gent en haar inwoners verdienen zoveel meer dan dat. Gent is liefde. Gent moet liefde blijven”, stellen de schrijvers van de brief.
• De vraag is of dat de onderhandelaars nog op andere gedachten brengt. Veel zal afhangen van de houding van Watteeuw en Groen, die een aantal fundamentalistische punten zullen moeten laten varen. N-VA haalt aan dat het weinig vraagt: door de zetelverdeling zouden ze minder schepenen krijgen dan als Groen in de coalitie stapt. Wat de komende week moet blijken: zet Vooruit toch de bocht in over een samenwerking met N-VA? Als dat zo is, dan zal Mathias De Clerck haast gedwongen zijn om de socialisten en donkerblauwe liberalen te volgen.