De Wit-Russische activist Siarhei Tsikhanouski is veroordeeld tot een celstraf van 18 jaar. Siarhei is de man van Sviatlana Tsikhanouskaya, zij trok in 2020 naar de Wit-Russische kiezers tegen dictator Aleksandr Loekasjenko. De uitspraak is een duidelijke zet van Loekasjenko om politieke tegenstanders onder druk te zetten.

Dinsdag kwam de Wit-Russische rechtbank tot de uitspraak die de activist Siarhei Tsikhanouski veroordeelt tot 18 jaar celstraf. Volgens de rechtbank veroorzaakte Tsikhanouski maatschappelijke onrust en zette hij aan tot geweld. Met de veroordeling maakt Loekasjenko het voor de zoveelste keer duidelijk: in Wit-Rusland is geen plaats voor politieke oppositie.

“Stop de kakkerlak!”

Siarhei begon zijn carrière als nachtclubeigenaar en organisator van evenementen. In 2019 begon hij een videoblog waarin hij Wit-Rusland rondreisde om alledaagse Wit-Russen en collega-ondernemers te interviewen over sociale en maatschappelijke onderwerpen. Zijn YouTube-account kende een sterke toename van abonnees en gaandeweg groeide hij uit tot een voorname oppositiefiguur van de Wit-Russische regering.

In mei 2020 maakte Siarhei zijn plannen bekend om zich kandidaat te stellen tegen dictator Aleksandr Loekasjenko. Met de slogan “Stop de kakkerlak!” startte hij zijn campagne tegen de president, maar amper enkele dagen na de bekendmaking van zijn kandidatuur werd Siarhei gearresteerd wegens deelname aan illegale protesten, oproer zaaien en provoceren tot geweld.

Daarbovenop weigerde de Wit-Russische kiescommissie om Siarhei’s kandidaatschap goed te keuren. Waarop zijn vrouw Sviatlana Tsikhanouskaya de teugels overnam. Sindsdien is Sviatlana de drijvende kracht achter de politieke oppositie tegen Loekasjenko. Dinsdag spreekt ze zich op Twitter uit tegen de veroordeling van haar man: “De dictator (Loekasjenko) neemt openlijk wraak op zijn sterkste tegenstanders”, schrijft ze. “De hele wereld kijkt toe. Wij zullen niet stoppen.”

Politieke intimidatie

De veroordeling van Tsikhanouski wordt als een doelbewuste zet gezien om politieke activisten en oppositie te intimideren. Sviatlana moest na de verkiezingen in 2020 het land ontvluchten, sindsdien verblijft ze in buurland Litouwen. Daar probeert ze haar verzet tegen Loekasjenko verder te zetten, zo sprak ze eind november nog met voormalig Duits bondskanselier Angela Merkel over de politieke crisis in het land.

“Dit is het Wit-Rusland van vandaag, waar zij die tegen de autoriteiten protesteren, moeten kiezen tussen een gevangenisstraf of het land verlaten”, reageert Amnesty International op de zaak. “Siarhei Tsikhanouski en zijn medestanders zijn onrechtvaardig veroordeeld, louter gebaseerd op duidelijke politieke gronden. Ze moeten per direct vrijgelaten worden.”

Loekasjenko wordt ook wel de laatste dictator van Europa genoemd. Na de verkiezingen in 2020 stortte het land in een politieke crisis. De Wit-Russische bevolking heeft het duidelijk gehad met de autoritaire president die al sinds 1994 over het land heerst, toch behaalde Loekasjenko een enorme verkiezingsoverwinning. De hele zaak ruikt naar massale verkiezingsfraude. Loekasjenko reageert door elke vorm van verzet op gewelddadige manier te onderdrukken.

Exemplarisch voor die onderdrukking is de arrestatie van de kritische journalist Roman Protasevitsj. Zijn vliegtuig werd tijdens een vlucht van Griekenland naar Litouwen boven het Wit-Russische luchtruim tot een noodlanding gedwongen. Zo konden de Wit-Russische autoriteiten de journalist arresteren. 

(bzg)