“En dat met een Vlaamse liberale premier, is dat niet mooi?” Soms is één zinnetje dodelijk tijdens kiescampagnes. Paul Magnette (PS) kwam vrijdag bij de VRT een enorm cadeau doen aan de Vlaamse oppositie, door in de tv-studio’s premier De Croo even te kijk te zetten, bij de stelling dat België al bij de top zit qua belastingen én de sociale uitgaven nog heeft vergroot. “Magnette heeft de dweil nog eens uitgewrongen, recht in zijn gezicht”, zo stelde Bart De Wever (N-VA) zondag als repliek, over Magnette en De Croo. Maar tegelijk moest de N-VA-voorzitter het andermaal over Vlaams Belang en hun eigen houding hebben, nadat Jan Jambon (N-VA) voor de zoveelste keer een ambigu signaal gaf: “Voor ons is Vlaams Belang een partij als een ander”, kopt het Nieuwsblad zaterdag bij een interview met de minister-president. De Wever nam opnieuw afstand van het Belang, en riep op om “met het verstand te stemmen, niet met de buik”. “Belang-stemmers als dommeriken wegzetten is zo arrogant dat ze een derde nederlaag verdienen”, reageerde Tom Van Grieken (Vlaams Belang) meteen.

In het nieuws: Een weekend vol scherpe schoten, in de kiescampagne.

De details: Paul Magnette (PS) komt zich uitdrukkelijk met de Vlaamse debatten moeien, en doet daarbij ‘zijn’ premier De Croo allerminst een cadeau. Hij lacht openlijk met een “Vlaamse, liberale premier” en belooft meteen voor 9 miljard euro nieuwe belastingen.

• “Hebt u De Afspraak op vrijdag gezien met meneer Magnette? Die lacht de premier gewoon in zijn gezicht uit. Ik heb zoiets nog nooit gezien. De Croo heeft zelf gezegd, ‘als je als zevende partij de premier levert, ben je de dweil’. Wel, ik denk dat Magnette die dweil heeft uitgewrongen, recht in zijn gezicht.” 
• Het was een puntgave voorzet voor de goal, die De Wever op vrijdag kreeg van Magnette, bij de VRT, en die de N-VA-voorzitter op zondag dus maar hoefde binnen te koppen, in dezelfde tv-studio.
• Het moment op vrijdag, bij Ivan De Vadder, was dan ook echt wel heel tekenend, voor een kiescampagne waarin niemand elkaar iets gunt, zeker coalitiepartners niet, zo lijkt het wel. Magnette, andermaal in uitstekend Nederlands, leek er analisten De Vadder, professor Carl Devos en journaliste Isabel Albers rond zijn vinger te draaien, met zijn hoffelijke houding en brede glimlach.
• Het bleek de glimlach van een verbale sluipschutter, die de man met wie hij hoogstpersoonlijk in 2020 de Vivaldi-coalitie vormde, dood kwam maken. “Ik hoor dat Alexander De Croo zegt, ‘We moeten meer in Defensie uitgeven en minder in sociale uitgaven en gezondheidszorgen’. Dat zal met de socialisten nooit gebeuren. Jamais. Want er is marge. Er is geen belasting op meerwaarde in dit land, dat kan vier miljard opleveren. Er is geen belasting op vermogen in België, dat kan ook vijf miljard opleveren”, zo toverde Magnette in één klap 9 miljard inkomsten extra aan taksen uit zijn hoed.
• “U komt met nieuwe belastingen, een vermogensbelasting die trouwens al een stuk is ingevoerd. We zijn nu eenmaal nog altijd wereldkampioen in onze belastingen, en deze regering heeft vooral de uitgaven vergroot”, zo bouwde Albers een redenering op, die Magnette met de glimlach onderbrak: “Met een liberale premier. Met een Vlaamse, liberale premier, is dat niet mooi?”, zo wierp hij ertussen. Zowat heel de Wetstraat zat met verstomming te kijken: had hij dat nu net écht gezegd? 
• De Wever nam het gretig aan, op zondag in de Zevende Dag. Andermaal werd de PS de vijand, terwijl Open Vld werd afgeserveerd:
  • “Open Vld een bondgenoot? Wat voor een bondgenoot is dat? Ze willen nu 24 miljard besparen, exact het bedrag waaraan ze de begroting hebben doen ontsporen. Eigenlijk zegt Open Vld dan, ‘stem tegen De Croo’.”
  • “Wij hebben het PS-programma ondertussen gelezen, dat is 1.200 pagina’s lang à rato van meer dan 10 miljoen euro per bladzijde nieuwe belastingen, voor 14 miljard in totaal.”
  • “En hun verhaaltje, dat kennen we. Dat begint bij de rijken, maar die gaan dat niet betalen, en men eindigt bij de middenklasse: de mensen die werken en sparen, die ondernemen… Een ander woord daarvoor is: Vlamingen, die de rekeningen mogen betalen. De grote meerderheid van die nieuwe taksen zal door de Vlamingen betaald worden, en Magnette zegt dat gewoon doodleuk op de Vlaamse televisie.”

L’histoire se répète: Opnieuw gaat het bij N-VA toch weer over Vlaams Belang.

• Lag het aan scherpere vraagstellers, of een minder alerte Vlaamse minister-president in het ene kranteninterview dan in het andere? Opvallend was dat Jambon dit weekend een media-offensief kreeg, en zowel in Het Nieuwsblad als De Standaard zijn ‘Flanders Technology and Innovation’ kwam slijten, maar uiteraard daarbij ook politieke statements deed. 
• En terwijl die braafjes waren in De Standaard, verviel Jambon in Het Nieuwsblad toch weer in de oude gewoonte om tijdens kiescampagnes met straffe statements te komen, die hij zich achteraf zou beklagen. In 2014 had hij het nog over leefloners die eerst maar hun huis moesten verkopen, wat de partij een pak stemmen kostte. En deze keer verklaarde hij “dat Vlaams Belang een partij is als een ander”, en dat er “geen Chinese Muur” staat tussen N-VA en Vlaams Belang, wat meteen de voorpagina haalde. 
• Dat hij het daarbij “in de context bedoelde”, deed er niet veel toe, zijn toevoeging in het interview zelf, vervloog in de wind: “Al is het water wel diep op bepaalde vlakken. In de stikstofdiscussie bijvoorbeeld kwam de grootste oppositie van Vlaams Belang. En als ik de vuile klap van sommigen in het Vlaams Parlement hoor, denk ik: van die boer geen eieren.”
• Want meteen kwam zo het thema van een ‘zwalpende’ N-VA, die de ene dag het Vlaams Belang het hof maakt, en de andere dag weer afstoot, helemaal terug naar boven. 
• Zowat alle andere partijen duwden op de zere plek bij N-VA, dit weekend:
  • “Wat is het nu? Voor Zuhal Demir (N-VA) is het jamais de la vie, De Wever dreigt met samenwerking met Vlaams Belang en Jambon zegt nu dat VB een partij is als alle andere”, zo wierp Jeremie Vaneeckhout (Groen) op.
  • Open Vld koppelde er hun waarschuwing voor ellenlange onderhandelingen aan: “Daarom geen avonturen met extremisten. Dat gaat alleen maar gaan zorgen voor maandenlange blokkering en stilstand. Dat kunnen we ons niet veroorloven, want het dreigt veel jobs en welvaart te kosten”, verklaarde Tom Ongena (Open Vld).
  • “Wat is nog de bestaansreden van de N-VA? Jambon maakt een stem op de N-VA nutteloos. Iedereen die een regering wil met N-VA en Vlaams Belang zal nu op die laatste stemmen”, zo reageerde Sammy Mahdi (cd&v).
  • En ook Melissa Depraetere (Vooruit) herhaalde nog eens haar stelling: ”N-VA blijft de deur openzetten voor extreemrechtse achteruitgang. Wij zijn de leider op links en in het centrum. Alleen wij zijn groot genoeg om te vermijden dat N-VA kan kiezen voor Vlaams Belang.”

Dé vraag: Is de deur openzetten voor radicaal rechts hen echt groot maken? 

• Zowat iedereen in de Wetstraat verwijst bij de uitspraken van N-VA (of het gebrek in coördinatie daaraan) naar het Nederlandse voorbeeld. Daar ging de PVV van Geert Wilders plots fors de toon milderen in de campagne, Wilders werd ‘Milders’. 
• Maar tegelijk zetten andere rechtse partijen als de VVD van Dilan Yeşilgöz expliciet de deur open, op het eind van de campagne, voor een regering met die PVV, net zoals ook Pieter Omtzigt en zijn NSC dat deden. Het leidde tot een enorme, en wat verrassende, overwinning van Wilders. Die verrassing speelt in Vlaanderen vermoedelijk minder: in peilingen staat het Belang al maanden op nummer één.
• Bij N-VA kaatst men de bal terug: het zijn niet zijzelf, maar de andere (linkse) partijen, en de media, die telkens het thema gretig zetten, is de stelling daar. In De Zevende Dag ging De Wever er voor de zoveelste keer weer op in. 
• “De linkerzijde in Wallonië en ook in Vlaanderen, is de grootste fan van Vlaams Belang: die stemmen gaan immers nooit meedoen. Elke stem die van N-VA naar Vlaams Belang doorschuift, zit netjes in de frigo. En dan kan men zeggen de avond van de verkiezingen: ‘Ah, uiterst-rechts is doorgebroken. Dan nu ‘Tous ensemble: Vivaldi II’. En heel veel kranten, ook in Vlaanderen, zullen zeggen: ‘applaus’.”
• Daarbij lanceerde hij nog een oproep: “De Vlaming moet niet met de buik stemmen, maar met het hoofd. Vlaams Belang, sorry, ik weet dat journalisten daar graag over spreken, maar die zijn irrelevant, want ze doen niet mee. Ik voel me totaal niet verwant met die partij, en Vlaams al helemaal niet. Alles wat die zeggen, daar ben ik zo ongeveer tegen.”
• Wie dan weer gretig het cadeau van Jambon in ontvangst nam, was Vlaams Belang zelf. “Dat riedeltje van De Wever ‘om met het verstand te stemmen’, heeft hij in 2018 ook al eens afgerammeld. N-VA leed toen haar eerste nederlaag. Dat men 6 jaar later nog steeds Belang-stemmers als dommeriken wegzet, is zo arrogant dat ze een derde nederlaag verdienen”, reageerde Van Grieken.

Op de agenda: Vandaag een drukke kern, met een nieuwe regeling over ploegenarbeid.

• De Croo en co moeten vandaag een aantal knopen doorhakken in dossiers die vrijdag niet afgerond waren op de kern van de vicepremiers. 
• Daarbij een pak fiscale dossiers, met als belangrijkste een aangepaste fiscale regeling voor een gunsttarief voor ploegenarbeid. Die regeling kwam er destijds als gunst, om onder meer Volkswagen in Brussel, wat toen Audi werd, te kunnen redden: een deel van de bedrijfsvoorheffing moet niet worden gestort aan de fiscus. 
• Maar het Grondwettelijk Hof oordeelde begin februari dat dit fiscale voordeel veel strakker bepaald moest worden. Zo dreigde plots een enorme meerkost voor de auto-industrie en de logistieke sector. Niet bepaald het nieuws dat een Audi in Brussel of Van Hool in Lier vandaag willen horen. Vandaar dat Vivaldi het nu wil corrigeren, minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) heeft een oplossing klaar. 
• Daarnaast wil die ook de investeringsaftrek voor de farmasector regelen, en ook meer overuren in de bouw bij wegenwerken toestaan, zodat die ook tijdens de nacht of in het weekend verder kunnen gaan. Tenslotte moet ook het tarief van 6 procent voor sloop en wederopbouw bij huurwoningen nog vastgelegd worden. 

Op de agenda (2): Wordt het krantencontract nu toch nog aangepast? “De Croo zal moeten toegeven aan de PS”, zo is te horen.

• Vrijdag leidde het al tot hoogspanning, maar nog geen beslissing: de uitlopers van het infame krantencontract. Daarbij was bepaald dat de grote uitgevers en de vzw’s van dit land, die in het verleden konden genieten van gunsttarieven dankzij die subsidies voor het bussen van kranten, in ruil nu zo’n 100 miljoen euro aan fiscale compensaties zouden krijgen over de drie komende jaren.
• Maar de uitgevers klagen steen en been: dit volstond niet. Ze dreigden met een sociaal bloedbad. En dus drongen zowel PS als Ecolo er in de kern op aan om de pot uit te breiden. Dat zag premier De Croo absoluut niet zitten: het budget zoals het is vastgelegd moet blijven, was ook de houding van staatssecretaris van Begroting Alexia Bertrand (Open Vld). 
• “Er komt geen extra geld, en het loopt ook niet langer in de tijd, dus de hele zaak eindigt definitief in 2026”, zo bevestigt een hoge regeringsbron. “Enkel binnen dat kader mag geschoven worden met steun, maar daar was geen akkoord over.” 
• Vrijdag werd wel afgesproken dat bevoegd minister van Economie Pierre-Yves Dermagne (PS) samen met Ecolo-vicepremier Georges Gilkinet “een tegenvoorstel” zou doen: het is onduidelijk of ze dus akkoord gaan bij die ‘njet’ van de PS.
• Alvast één vicepremier liet duidelijk verstaan dat dit nog een clash zal worden: “De Croo zal toch moeten toegeven aan de PS over de krantenconsessie”, zo voorspelt men daar.

Op de agenda (3): Er komt dan toch een regeling voor de terugbetaling van logopedie voor kinderen met autisme en mentale beperking.

• Begin maart nog clashte minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) hevig in de Kamer met mensen van de meerderheid, van zowel cd&v als MR, over de terugbetaling van logopedie voor autistische kinderen met een IQ lager dan 86 of een taalontwikkelingsstoornis. Die hebben al sinds 1996 geen recht meer op terugbetaling voor individuele sessies bij een logopedist. Er is wel een wet gestemd in 2019, maar de uitvoeringsbesluiten laten op zich wachten.
• De Franstalige oppositie heeft er een strijdpunt van gemaakt, zowel Les Engagés als DéFI vallen er telkens Vivaldi op aan. En ook de ouders van de betrokken kinderen roeren zich, aan Franstalige kant. 
• Dat maakte dat het dossier onder hevige druk kwam begin deze maand, en dat zelfs een wisselmeerderheid in de Kamer even dreigde. Vandaar dat men het nu binnen de regering wil oplossen. Vrijdag liep het nog even spaak op wie nu precies de evaluatie zou gaan doen, waarbij Ecolo dwars zou hebben gelegen. Maar normaal gezien daarover vandaag dus ook witte rook. 

Om te volgen: Een schietpartij vanmorgen in Charleroi loopt slecht af. De Wetstraat reageert geschokt.

• De speciale eenheden van de politie vielen vanmorgen vroeg binnen in een huis in Lodelinsart, een deelgemeente van Charleroi, niet ver van de luchthaven daar. Daarbij opende de bewoner het vuur op de politie en werd één agent gedood. Twee anderen raakten gewond, waarvan één zwaargewond. De schutter is ook overleden, meldt de RTBF.
• Meteen kwam er een pak steunbetuigingen, van de ministers van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (cd&v) en van Justitie Paul Van Tigchelt (Open Vld), net als van premier De Croo (Open Vld) zelf. Die eerste twee belegden op de middag ook een persconferentie.
• Van Tigchelt geeft aan “alle vertrouwen te hebben” in het parket, dat de zaak verder onderzoekt.
• Ook de burgemeester van Charleroi, Paul Magnette (PS) reageerde zelf al, “diep geschokt en verontwaardigd te zijn door de daad van een dolleman”. 

Nog niet afgelopen: Opnieuw een zwaar geval van mishandeling in de overvolle gevangenissen.

• Na de forse politieke turbulentie die vorige week ontstond over martelpraktijken in de Antwerpse gevangenis, eiste de oppositie het ontslag van Van Tigchelt op Justitie. Maar die wuifde dat weg. 
• Toch is de crisis in het gevangeniswezen allerminst opgelost: de sociale vrede is helemaal zoek, met vorige week opnieuw nog eens een 24-urenstaking, en nieuwe syndicale acties van de cipiers die gepland zijn. 
• Alles draait daarbij rond het teveel aantal gevangenen in de cel, dat in sommige gevangenissen niet langer houdbaar is, volgens de vakbonden en de oppositie. De meerderheid in de Kamer heeft zich tot nu toe veel minder geroerd in het debat.
• Daar komt nu wel een nieuw incident bij: in de Brusselse gevangenis van Sint-Gillis is een gedetineerde zwaar aangevallen. Mede-gevangenen probeerden een ‘kwetsbare’ andere gedetineerde als drager van drugs te gebruiken of liever misbruiken: tijdens een wandeling waarbij pakketjes drugs over de muur waren gegooid, wilden ze die in de anus van de man verstoppen, om zo het spul binnen de cellen te brengen. De man raakte ernstig gewond en gilde het uit van de pijn, volgens Het Nieuwsblad. 
• Nog erger is dat een chef-cipier het incident zag, maar niets melde aan haar oversten. Ondertussen is de betrokken cipier geschorst en is een onderzoek gestart. 

In de pijplijn: Een migratiedeal met Marokko moet de druk op de Belgische gevangenissen verlichten, zo belooft De Croo.

• Dit weekend ondertekende premier De Croo, als tijdelijk voorzitter van de Europese Raad van de EU, een migratiedeal met Egypte, nadat er eerder al soortgelijke deals met Tunesië en Mauretanië gesloten werden. Volgens De Croo volgt nu Marokko.
• En dat land zou wel eens veel belangrijker kunnen worden, om ook de crisis in de Belgische gevangenissen op te lossen. Want van de meer dan 12.000 gedetineerden, zijn er meer dan 3.000 mensen zonder papieren. En daarbij zitten een pak Marokkanen, die dus illegaal in België zijn, en hier een celstraf uitzitten. 
• “We zijn in gesprek met Marokko: een cruciaal element daarbij is de terugname van illegale criminelen. Dat zijn grote aantallen. Één van de manieren om de crisis in onze gevangenissen onder controle te krijgen, is mensen terugsturen die hier niet thuishoren“, zo stelde De Croo vanmorgen op Radio 1. 
• Hij wees erop dat minister van Justitie Van Tichelt “in volle onderhandelingen is”, en “in de komende weken dat akkoord wil afsluiten”.

Dieper bekeken: De Croo sloot samen met andere Europese leiders al een migratiedeal met Egypte.

• Premier De Croo trok zoals gezegd dit weekend samen met de Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen naar Caïro voor een toch wel opmerkelijke afspraak. Dat ook de Italiaanse premier Giorgia Meloni, de Cypriotische president Nikos Christodoulides en de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis meegereisd waren, is geen toeval: de deal draait rond de migratiestroom van Egypte naar die landen.
• Egypte krijgt van de Europese Commissie een pakket van liefst 7,4 miljard euro aan steun en leningen. Daarbij mag de Egyptische regering het grootste gedeelte aan leningen, 5 miljard euro, gebruiken “zoals het dat nodig acht”, aldus de Commissie. Erg gebruikelijk is dat niet, meestal gaat Europees geld direct naar hulporganisaties.
• Daar staat dan wel een behoorlijke belofte tegenover: Egypte moet zijn grenzen beter bewaken en migranten er beter van proberen te weerhouden om de oversteek naar Europa te maken. Officieel is slechts 200 miljoen euro bestemd voor migratiebeheer, maar dat zal in de praktijk dus anders zijn.
• Verder gaat er 100 miljoen euro naar graanopslag nu het Oekraïens graan kwetsbaar is geworden en zal er ook ingezet worden op hernieuwbare energie.

Meteen reactie: Regeringspartner Groen vindt het “een probleem” dat De Croo deze deal ondertekent.

• “De mensenrechten zijn niet verzekerd, geen enkele garantie dat die gerespecteerd zullen worden. Dat bleek bij de Tunesië-deal ook al zo te zijn”, zo reageerde Groen via co-voorzitter Nadia Naji vanmorgen bij Radio 1 op het nieuws. Haar partij vindt dat de focus van de deal met Egypte te veel ligt op “hoe blokkeren we dat mensen hun veiligheid zoeken?”.
• Tegelijk valt Naji zo ook haar coalitiepartner, de premier, aan: “Die deal is niet besproken in de federale regering, dit is een akkoord van de Europese Unie. Groen steunt deze deal niet. Want er zijn te weinig garanties op mensenrechten: in die zin vind ik het een probleem dat De Croo deze deal ondertekent.”
• Even later reageerde de premier zelf, met de nodige trotsheid over het akkoord: “We hebben deze deal gesloten voor heel de EU, die is resultaat van het Belgisch voorzitterschap. Dit is belangrijk in de strijd tegen illegale migratie. Dat staat zeer hoog op de prioriteitenlijst van de Europeanen en ook de Belgen.”
• De frame dat het “een ongemakkelijke handdruk” was met de Egyptische dictator Abdel Fattah el-Sisi, ontkrachtte de premier: “Het is de vierde maal dat ik hem spreek. Ik heb gesproken over nood aan meer democratie en meer ruimte voor ngo’s.” 
• En opvallend: “Als Europeanen moeten wij begrijpen dat we niet zomaar ons vingertje kunnen opsteken en onze wil opleggen, we moeten samen kijken wat gemeenschappelijke belangen zijn, zoals jobcreatie in Egypte en investeringen in groene energie”, zo stelde De Croo.

M’as-tu-vu? Heel veel schoon volk in Puurs, voor Barack Obama.

• Het was deel van het fameuze ‘Flanders Technology and Innovation’, dat dit weekend al 50.000 bezoekers lokte, volgens de organisatoren: het Antwerpse Supernova-festival. Dat is vooral het festival van fintech-ondernemer Jürgen Ingels, die meteen zelf ook host speelde voor het gesprek met de Amerikaanse oud-president Obama. Donderdag en vrijdag gaat de rest van het Supernova-event door, in de Antwerpse Waagnatie
• Obama deed na een speech in Parijs dus België aan en werd meteen ook op een privé-audiëntie ontvangen door de koning en zijn dochter Elisabeth, op het koninklijk paleis. 
• Daarna ging het naar de zalen van Studio 100 in Puurs, waar een publiek van 1.800 man wachtte. En daaronder wel opvallend veel Belgische politici, die opdoken om even wat dichter bij de oud-president te komen. 
• Zo was er de onvermijdelijke Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA), het FTI is ook zijn feestje natuurlijk. Ook Lydia Peeters (Open Vld), Vlaams minister van Mobiliteit, was er namens de Vlaamse regering. Vanuit het federale niveau konden we Annelies Verlinden (cd&v) spotten, net als Alexia Bertrand (Open Vld). Oud-minister Maggie De Block (Open Vld) was er eveneens, net als oud-premier Herman Van Rompuy (cd&v). En ook de Brusselse burgemeester Philippe Close (PS) werd gespot, kwestie van toch één socialist te kunnen vermelden. 
• Obama ging ook heel exclusief 50 keer op de foto, ook daar moest extra voor betaald worden: enkel de VIP’s die in één keer 25 tickets gekocht hadden kregen dat voorrecht. Een ticket was overigens 650 euro: dit was geen event voor gewone stervelingen.
• Overigens ging de speech vooral over ondernemen, maar het advies van Obama kon uiteraard evengoed voor de Wetstraat gelden: “Ga niet mee in de waan van de dag. Hou je ogen gericht op de bredere missie van je onderne­ming. Als je gaat overreage­ren, maak je slechte beslissin­gen.”
• En uiteraard kwam er toch een beetje politiek om de hoek loeren: “Vooral extreemrechtse populisten zijn goede verhalenvertellers. Mensen wier politieke opinies ik verafschuw, zoals mijn opvolger, weten hoe ze een goed verhaal moeten vertellen. Maar dat verhaal is verschrikkelijk en zal tot onze ondergang leiden”, zo kon Obama het niet laten. (cv)