Na het inwijden van Frankrijks allereerste offshore-windmolenpark afgelopen week, heeft Frans president Emmanuel Macron zijn ongenoegen geuit over de hernieuwbare projecten.

Het toenemen van de energiecrisis, maakt dat veel Europese landen op zoek zijn naar alternatieven voor Russisch gas, om zo de komende jaren hun afhankelijkheid af te bouwen. Vorige week bracht Frans president Macron een bezoek aan de Atlantische kusthaven van Saint-Nazaire, waar 80 turbines sinds kort actief zijn.

Maar de Franse president is allesbehalve blij met die inhuldiging. De opstart van het windpark heeft maar liefst 11 jaar op zich gewacht, het gevolg van jarenlange juridische ruzies. “Andere landen die net zo respectvol zijn voor dieren in het wild als wij, zijn erin geslaagd om in vijf of zes jaar offshore windparken te bouwen”, klonk het na de rondleiding. Daarnaast moet het land ook nog eens tot ten vroegste 2035 wachten vooraleer er zes nieuwe kernreactoren aan te pas komen. Frankrijk moet dan ook onvermijdelijk op zoek naar andere bronnen van energieproductie.

Macron wil de ontwikkeling van wind- en zonne-energie in een hogere versnelling zetten, en nodigt investeerders uit om zich aan te sluiten bij die sector. Maar dat is niet zo vanzelfsprekend. Politici van de oppositie binnen het land, hebben kritiek geuit op enkele aspecten van het wetsvoorstel. Aan de overkant maken ontwikkelaars duidelijk dat er “meer ambitieuze maatregelen” nodig zijn. Macron staat dus nog voor een lastige taak om de goedkeuring van de geplande wetgeving veilig te stellen.

De doelstelling

De Franse regering legt de lat hoog: tegen 2050 maar liefst 50 offshore-sites ontwikkelen met een totale capaciteit van 40 gigawatt, een vijfde van de voorspelde elektriciteitsopwekking in het land. Ontwikkelaars vinden die plannen te ambitieus. “Zelfs als wetten worden aangenomen om snellere planning en ontwikkeling te bevorderen”, klinkt het.

Frankrijk wil met het wetsvoorstel meerdere projecten in maritieme gebieden aanmoedigen. Daardoor zullen voorafgaande akkoorden voor meerdere projecten tegelijk kunnen worden goedgekeurd, en voor een breder debat tussen andere belanghebbenden, zoals vissers, burgemeesters en andere regionale autoriteiten.

Daarnaast moedigt de wetgeving ook de installatie van zonnepanelen aan en wil het een deel van de het openbare raadplegingsproces online verschuiven, en de drempel verhogen voor projecten die een volledig onderzoek vereisen.

“Frankrijk werd zich bewust om na de ramp in Fukushima niet alles op kernenergie in te zetten”, zegt Raphaël Lance, hoofd energietransitiefondsen bij Mirova, een Franse duurzame investeringsmaatschappij, aan de Financial Times. Maar er is nog steeds “sterke weerstand tegen het versnellen van hernieuwbare energie”.

Eerdere pogingen

Macron probeerde eerder al – tijdens zijn eerste termijn van vijf jaar – minder vervuilende vormen van energie aan te nemen, maar zonder succes.

Frankrijk was het enige EU-land dat een door Brussel goedgekeurd doel miste om het bruto-energieverbruik uit hernieuwbare bronnen in 2020 te verhogen van slechts 3,9 procent tot 23 procent. Volgens het Franse ministerie van Energie is dat cijfer dit jaar gestegen tot 19,3 procent.

“Er is de afgelopen vijf jaar vrijwel niets gebeurd”, zegt Anna Creti, hoogleraar klimaateconomie aan de Paris Dauphine University. “Zelfs landen die minder middelen hebben dan Frankrijk, hebben meer geïnvesteerd”, klinkt het.

Nog zo’n windmolenpark

Voor de kust van Saint-Brieuc aan de noordkust van Bretagne, is nog een offshore-windmolenpark in opbouw. Maar de constructie daarvan verloopt ook niet al te vlot. Spaans ontwikkelaar Iberdrola zegt dat de langdurige planningsprocedures het project (van 2,4 miljard euro) extra ingewikkeld maken.

“Tijd is niet je vriend”, zegt Emmanuel Rollin, landhoofd van Iberdrola. “Als het te lang duurt, gaan bedrijven door veranderingen; de samenleving evolueert.”

Sinds de opgave in 2012 moest het project van turbineleverancier veranderen nadat de eerste aannemer in financiële problemen terecht kwam. De toestand verslechterde nadien nog meer toen het Verenigd Koninkrijk in 2016 besliste de EU te verlaten, en er vervolgens ruzies ontstonden tussen beide landen omtrent de visrechten in de nabije wateren.

En dus werd de site van Saint-Brieuc een symbool van verzet tegen hernieuwbare energiebronnen. Een vermoedelijk lek van een boorschip afgelopen jaar deed de angst voor vervuiling ook toenemen. Daar maakte Marine Le Pen dit jaar handig gebruik van door haar steun te uiten aan de visserijgemeenschappen in aanloop van de presidentsverkiezingen.