In het nieuws: Macron wil meer gezamenlijke Europese investeringen, in onder andere de industrie en defensie.

• “We hebben meer publieke investeringen nodig in Europa, dus moeten we een tweede fase van herinvesteringen opstarten, zoals we dat gedaan hebben tijdens de coronacrisis. En misschien moeten we het aandurven om eurobonds te hebben voor prioriteiten”, zei de Franse president in Davos.
• De ‘eerste fase’ van dergelijke grote gezamenlijke investeringen kwam er in 2020, tijdens de coronacrisis. Europa sprak toen af om een herstelfonds op te richten, goed voor in totaal 724 miljard euro. De Europese Commissie heeft daarvoor geld geleend, bedoeld als relance voor de lidstaten na de pandemie.
• Macron wil dat uitbreiden, en zou specifiek willen investeren in defensie, computerchips, ruimtevaart en artificiële intelligentie.
  • Vooral defensie is van dringend belang: als de Verenigde Staten minder geld zouden uitgeven om Oekraïne bij te staan, dan moet Europa over voldoende middelen beschikken om het land te blijven helpen.
  • Onderliggend is er ook de vraag hoe Europa de concurrentie aan kan gaan met wereldeconomieën zoals de VS en China. Grote investeringen dringen zich dan op.

Macron ziet eurobonds als oplossing

De details: Macron denkt aan eurobonds om dat te bekostigen.

• Eurobonds zijn gezamenlijke obligaties, waarbij de staatsschuld van alle lidstaten samen wordt gelegd. De Europese Commissie geeft dan gezamenlijk een staatsbon uit, en leent geld van de kopers. Zwakkere landen kunnen meegenieten van de hogere kredietwaardigheid van de sterkere landen, wat lenen voor hen aantrekkelijk maakt.
• In juli 2020 werd op een soortgelijke manier het coronaherstelfonds gefinancierd. De Commissie ging leningen aan met looptijden tot 2058, en gaf Europese staatsobligaties uit.
  • Toen al bepleitte Macron vurig de invoering van eurobonds, voor de gelegenheid omgedoopt tot coronabonds. Ook Italië was enthousiast, België sloot zich na een binnenlands politiek debat aan. Duitsland ging op de rem staan, en Nederland was het niet eens met het idee dat het als welvarender land financieel zou moeten bijpassen.
  • Uiteindelijk bereikte men een akkoord, onder leiding van Macron en toenmalig Duits bondskanselier Angela Merkel. Hoewel zeer gelijkaardig, mocht de financieringsmethode geen eurobonds of coronabonds genoemd worden.

Om te volgen: De Franse president heeft medestanders.

• Naast Emmanuel Macron is ook Estland voorstander van de eurobonds, meldt nieuwsdienst Bloomberg. Het land zou zo defensie willen bekostigen. De Baltische staat voelt de Russische druk toenemen.
• Charles Michel, uittredend voorzitter van de Europese Raad, vond het idee van eurobonds in november nog “in het gemeenschappelijk belang”.
• Gezien de voor- en tegenstanders in het verleden belooft de kwestie een pittige discussie te worden als het weer op de Europese agenda belandt.
  • Macron ziet de bui al wat hangen, en geeft aan een deal te willen maken met individuele landen als de Europese Unie niet tot een consensus kan komen.
  • Maar de Franse president probeert wel het vuur aan te wakkeren: hij vindt dat Europa “moet beslissen of het soeverein wordt of niet”, en roept op werk te maken van een eengemaakt Europees economisch beleid.

(evb)