Poetins “zwart-is-wit”-propagandamachine draait op volle toeren. Maar de machtigste bron van pro-Russische propaganda is niet het regime Poetin. Het is de populairste opiniemaker op de Amerikaanse televisie: Tucker Carlson van Fox News.

De impact van Fox News in de Verenigde Staten kan moeilijk worden overschat. Cijfers liegen nooit. Fox is de walvis van de conservatieve Amerikaanse media. De zender is niet enkel de leider in kabelnieuws, het is het grootste conservatieve medium met een factor 10. Online is zijn publiek zo groot dat zijn webverkeer bijna het dubbele is van de daaropvolgende 19 rechtse websites gecombineerd. Maar dat uitgerekend zijn populairste opiniemaker Tucker Carlson in volle oorlogstijd steeds opnieuw op de Russische staatstelevisie verschijnt, zet een en ander in een nieuw daglicht.

Carlson zette op 10 maart de aanval in op het Pentagon. Volgens zijn bronnen zouden de VS liegen over biolaboratoria in Oekraïne, waar de VS chemische wapens zouden ontwikkelen.

“Als u ons slechts vier dagen geleden zou hebben verteld dat de regering Biden geheime biolaboratoria financierde in Oekraïne, zouden we u niet hebben geloofd”, aldus Carlson. 

Fox-collega Jennifer Griffin haalde beweringen onderuit

De populaire tv-presentator haalde die informatie bij een fact-checker van de krant USA Today. Die schreef op 25 februari dat “Rusland en China hebben samengewerkt om de valse bewering over Amerikaanse laboratoria in Oekraïne verder te versterken.” Volgens Carlson wilde men zo het bewijs leveren dat deze laboratoria niet bestonden.” Tot Fox News-correspondente Jennifer Griffin – een van de weinige niet-extremistische stemmen die de zender nog telt – Carlsons beweringen onderuit haalde.

Het Cooperative Threat Reduction Program is allesbehalve geheim

Griffin vertelde wat elke gedocumenteerde journalist kon achterhalen. De Verenigde Staten werken al decennialang samen met voormalige Sovjetlanden om biologische wapens en materialen te beveiligen. Dit programma- het Cooperative Threat Reduction Program – is allesbehalve geheim en bestaat al sinds 1991. Sinds de start ervan heeft het Pentagon ongeveer 12 miljard dollar uitgegeven aan het beveiligen van materiaal dat gebruikt wordt voor massavernietigingswapens in post-Sovjetrepublieken. 

Rusland heeft zelf aan het programma deelgenomen. Het Pentagon “gaf 1 miljard dollar uit om voor de Russen een faciliteit te bouwen in Sjtsjoetsje (Siberië) om zo’n twee miljoen chemische wapens te demilitariseren.” Dat project werd in 2009 voltooid. In 2012, toen de betrekkingen met de Verenigde Staten verslechterden, beëindigde Rusland de samenwerking.

Oekraïne vroeg na 11 september 2001 om hulp

Het programma werd uitgebreid naar Oekraïne na de aanslagen van 11 september, toen “Amerikaanse beleidsmakers zich zorgen maakten over de mogelijkheid dat terroristen biologisch materiaal zouden stelen”. Oekraïne had om hulp gevraagd omdat het “niet over de middelen beschikt om zijn biologische faciliteiten te beveiligen”. 

Andrew Weber, een voormalig ambtenaar van het Pentagon, “stelde een team samen dat de biologische en chemische faciliteiten van Oekraïne bezocht.” Weber ontdekte dat verschillende locaties “gevaarlijke pathogene collecties hadden die waren overgebleven uit de Sovjet-dagen.” De focus van het werk van de Verenigde Staten in Oekraïne “was om dat biologisch materiaal te consolideren… in veilige faciliteiten, die de VS zouden betalen om te bouwen of te verbeteren.”

Rusland heeft het bestaan van deze faciliteiten nu gebruikt om valselijk te beweren dat de Verenigde Staten met Oekraïne samenwerkten aan een snood programma om biologische wapens te bouwen. Carlson heeft deze desinformatie vakkundig doorgegeven aan zijn miljoenenpubliek. 

Te mooi voor de Russische propagandamachine om te laten liggen. Al voor zijn tirade over biolabs begreep de Russische regering de waarde van de desinformatie die door Carlson wordt verspreid. Dit ‘fake news’ is namelijk veel krachtiger wanneer een Amerikaan met een massaal publiek het rondstrooit.

Kremlin: “Zo veel mogelijk clips van Tucker Carlson uitzenden”

Het linkse medium Mother Jones kreeg daarop een memo van 3 maart van het Kremlin in handen. Daarin wordt staatsmedia de opdracht gegeven om zoveel mogelijk clips van Tucker Carlson uit te zenden:

“Het is essentieel om zoveel mogelijk fragmenten te gebruiken van uitzendingen van de populaire Fox News presentator Tucker Carlson, die scherpe kritiek uit op de acties van de Verenigde Staten [en] de NAVO, hun negatieve rol in het ontketenen van het conflict in Oekraïne, [en] het uitdagende provocerende gedrag van de leiders van de westerse landen en de NAVO ten opzichte van de Russische Federatie en ten opzichte van president Poetin persoonlijk.”

De Russische regering heeft ook de berichtgeving van Fox News over de invasie in Oekraïne geprezen. “Enkel Fox News probeert nog enkele alternatieve gezichtspunten te presenteren”, zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov op 18 maart.

Amerikaanse Joe Sixpack financiert nu de pro-Russische propaganda over Oekraïne

De Amerikaanse Joe Sixpack financiert ondertussen de pro-Russische propaganda over Oekraïne. Carlson is dermate omstreden dat nog weinig bedrijven hun naam aan zijn programma willen binden. Maar Fox News is niet afhankelijk van reclame. De zender verdient het grootste deel van zijn geld met vergoedingen die in rekening worden gebracht aan kabelabonnees, de zogenaamde carriage fees. 

Fox News is dan ook geen nieuwszender; het is een geldmachine. In 2020 verdiende Fox News 1,6 miljard dollar aan abonnementsgelden en 1,2 miljard dollar aan advertenties. Andere zenders ontvangen natuurlijk ook abonnementsgelden voor hun inhoud. Maar Fox News heeft vergoedingen bedongen die veel hoger zijn dan die van andere programma’s.

Nu de meest bekeken presentator van het netwerk een vehikel voor pro-Russische propaganda is geworden, gaan stemmen op om de financiering van kabel-tv opnieuw te bekijken.

Dat die presentator niet verlegen zit om een paar leugens wordt duidelijk in bovenstaande clip. In 2019 zegt Carlson dat hij in het conflict tussen Oekraïne en Rusland, wel degelijk de kant van Rusland kiest. Drie jaar later vraagt hij zich af wie Poetin steunt. “Dat heb ik nog niemand zien doen.”