De afgelopen maanden hebben de Vlaamse en federale regering meerdere maatregelen genomen om de energieprijzen te temperen. We geven een overzicht.

Door de oorlog in Oekraïne rijzen de energieprijzen de pan uit. Daarom hebben de regeringen in ons land de afgelopen maanden meerdere steunmaatregelen gelanceerd om die forse stijgingen ietwat in te perken. Sommige van die maatregelen zijn intussen verlengd.

Een eenmalige verwarmingspremie

Eerder dit jaar pakte de federale regering uit met een eenmalige verwarmingspremie van 100 euro. Dat financieel extraatje werd automatisch afgehouden van de voorschotfactuur. Intussen zou bijna iedereen die premie moeten ontvangen hebben.

Wie die premie niet heeft gekregen, had in eerste instantie nog tot 15 oktober de tijd om die bij de overheid aan te vragen. Maar die deadline is nu opgeschoven tot 1 november. Dat melden de bevoegde ministers Pierre-Yves Dermagne (PS) en Tinne Van der Straeten (Groen) vrijdag.

Verlaging btw op energie en gas

De federale regering heeft op 1 maart de btw op elektriciteit verlaagd van 21 naar 6 procent. Een maand later nam die dezelfde beslissing voor gas. In eerste instantie was er sprake van een tijdelijke verlaging, maar de regeringspartijen hebben intussen beslist om die belasting definitief te verlagen tot 6 procent. Het kabinet van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (cd&v) berekende dat die btw-verlaging een gemiddeld gezin een korting van 1.000 euro per jaar zal opleveren, gebaseerd op de huidige hoge marktprijzen.

In ruil wordt er gesleuteld aan de accijnzen. Die kunnen dalen als de energieprijs stijgt (en omgekeerd). Je kan het vergelijken met het cliquetsysteem dat al aan de pomp bestaat. De regering wil op die manier de prijsschommelingen beter opvangen. Dat systeem moet ook een verschil maken tussen het basisverbruik van 3.000 kWh elektriciteit en 12.000 kWh gas, en wat daarboven ligt. De nieuwe accijnzen komen er pas als de energieprijzen normaliseren.

Basispakket energie

De komende maanden krijg je een korting van maximaal 196 euro (135 euro voor gas en 61 euro voor elektriciteit) op de energiefactuur. In een eerste fase gold die maatregel enkel voor november en december, maar de federale regering heeft beslist om die looptijd te verlengen tot maart 2023. Daarmee kan een gezin tot 980 euro in totaal besparen.

Er komen twee groepen niet in aanmerking voor dat basispakket:

• Gezinnen die recht hebben op het sociaal tarief
• gezinnen met een vast energiecontract dat voor 1 oktober 2021 afgesloten

De steunmaatregel wordt ingeperkt voor gezinnen met een hoger inkomen:

• Een alleenstaande mag geen netto belastbaar inkomen hoger dan 62.000 euro per jaar hebben.
• Voor gezinnen wordt dat bedrag opgetrokken tot 125.000 euro.
• Er komt 3.700 euro bij het plafond per extra persoon ten laste.
• Wie meer verdient dan die grensbedragen, zal een deel van de tegemoetkoming moeten terugbetalen via de personenbelastingen. De fiscus gaat in dat geval het basispakket als een belastbaar voordeel beschouwen.

Cheque voor olie en pellets

Er komt ook een cheque voor wie zijn woning verwarmt met stookolie of pellets. Die premies bedragen respectievelijk 300 en 250 euro. De stookoliepremie bestond al, maar het oorspronkelijke bedrag was 225 euro. Die cheques moeten wel aangevraagd worden.

Accijnsverlaging diesel en benzine

Ook de diesel- en benzineprijzen zijn door de oorlog in Oekraïne de hoogte ingeschoten. Daarom hebben de regeringspartijen in maart beslist om de belasting op die brandstoffen te verlagen met 0,175 euro per liter.

Johan Mattart, directeur van Brafco, de Belgische federatie van brandstofverdelers, is overigens vragende partij om die accijnzen te verlagen tot het Europese minimum. “Dat zou voor diesel aan de pomp een besparing van ongeveer 15 cent per liter opleveren en voor benzine zelfs 18 cent per liter. Als je dat even omrekent, gaat het toch om besparingen van respectievelijk 7,5 en 9 euro per tank van 50 liter”, merkte hij recent op in een interview met Het Nieuwsblad.

Vlaamse regering schrapt heffingen

De Vlaamse regering heeft dan weer beslist om volgend jaar voor 150 miljoen euro aan heffingen uit de energiefactuur te halen. Dat zal leiden tot een besparing van 25 à 35 euro per gezin.

Er komt ook een verbod op afsluitingen van 1 november tot eind april 2023. De regering maakt 40 miljoen euro vrij om kwetsbare gezinnen van een minimale levering aan aardgas en elektriciteit te voorzien.

Minder goed nieuws: Fluvius verhoogt de nettarieven

De distributienetbeheerder Fluvius heeft begin deze maand van de Vlaamse energiewaakhond VREG de toelating gekregen om de nettarieven te verhogen. Daardoor zal volgend jaar de elektriciteitsprijs met 15 euro en de gasprijs met 22 euro stijgen. Dat brengt het totaal op 37 euro (per jaar).