Luchtverontreiniging veroorzaakt in Europa wellicht twee keer zoveel overlijdens dan de wetenschap tot nu toe veronderstelde. Dat zegt een rapport van de European Society of Cardiology. De onderzoekers ontdekten dat luchtvervuiling in het midden van dit decennium op één jaar tijd in Europa 790.000 extra overlijdens veroorzaakt. In de Europese Unie zou er sprake zijn geweest van 659.000 slachtoffers.

Tussen 40 procent en 80 procent van de overlijdens zouden aan cardiovasculaire aandoeningen, zoals hartaanvallen en beroertes, zijn te wijten. Luchtvervuiling veroorzaakt volgens de onderzoekers twee keer zoveel sterfgevallen door cardiovasculaire problemen dan door aandoeningen aan de luchtwegen.

Dodelijker dan tabak

De onderzoekers zeggen bij hun berekeningen een fijnere methode te hebben gebruikt dan bij vorige studies. Volgens de wetenschappers zijn de gevolgen van de luchtverontreiniging ook erger dan men tot nu veronderstelde. Wereldwijd zou de luchtvervuiling 8,8 miljoen overlijdens per jaar veroorzaken. Eerdere studies kwamen uit op ongeveer 4,5 miljoen slachtoffers.

“Dit betekent dat luchtvervuiling meer sterfgevallen per jaar veroorzaakt dan het roken van tabak,” zegt hoofdonderzoeker Thomas Münzel, professor cardiologie aan de Universität Mainz. “Volgens de World Health Organization veroorzaakte roken vier jaar geleden 7,2 miljoen overlijdens. Roken kan worden vermeden. Luchtvervuiling niet.”

“Het aantal sterfgevallen door cardiovasculaire problemen te wijten aan luchtvervuiling is veel hoger dan verwacht,” zegt professor Münzel. “Deze sterfgevallen deden de Europese levensverwachting ook met meer dan twee jaar afnemen.”

Wereldwijd zou luchtvervuiling per honderdduizend inwoners 120 extra overlijdens veroorzaken. In Europa is er sprake van 133 bijkomende slachtoffers. In de Europese Unie zouden per honderdduizend inwoners 129 extra sterfgevallen zijn opgetekend. Vooral Oost-Europese landen torsen een zware balans. Naties zoals Bulgarije, Kroatië, Roemenië en Oekraïne toonden een tol van meer dan tweehonderd sterfgevallen per honderdduizend inwoners.

Fossiele brandstoffen

“Het hoge aantal sterfgevallen in Europa heeft wellicht te maken met een combinatie van een slechte luchtkwaliteit met een hoge bevolkingsdichtheid,” zeggen de onderzoekers. “Daardoor behoort de Europese blootstelling aan luchtverontreiniging tot de hoogste niveaus van de hele wereld.”

“Er is ook een verklaring voor de hoge tol in Oost-Europa. Nochtans is luchtvervuiling in Oost-Europa niet veel erger dan in West-Europa. De grotere aantallen slachtoffers in Oost-Europa zijn dan ook wellicht te wijten aan een inferieure gezondheidszorg ten opzichte van West-Europa.”

Om het probleem aan te pakken, moeten nationale overheden en internationale organisaties volgens de onderzoekers dringend initiatieven nemen om de luchtvervuiling te verminderen. “Aangezien de meeste oorzaken van luchtverontreiniging in Europa afkomstig zijn van de verbranding van fossiele brandstoffen, moet de maatschappij dringend naar andere energiebronnen overschakelen,” zeggen de onderzoekers.

“Door een verschuiving naar hernieuwbare energie zouden de sterftecijfers door luchtvervuiling in Europa mogelijk met 55 procent kunnen worden verminderd. Ook de emissies van de landbouw, onder meer door bemesting, moeten worden verminderd.”