Sadiq Khan, de burgemeester van Londen, komt dinsdag op de koffie bij Europees brexitonderhandelaar Michel Barnier en parlementsvoorzitter David Sassoli. Hij wil er een pleidooi voor ‘associate citizenship’ houden.
Wat is dat? ‘Associate citizenship’ is het idee dat Britten ook na de brexit hun Europese burgerrechten behouden. De vrijheid om vrij door de Europese Unie te reizen, blijft hun deel. Ze kunnen een beroep doen op bepaalde sociale rechten inzake gezondheidszorg en welzijn én ze mogen bij Europese verkiezingen hun stem uitbrengen.
‘Zoals zoveel Londenaren ben ik er kapot van dat we geen lid meer zijn van de Europese Unie’, stelt de burgemeester in de Britse krant The Guardian. ‘Nu het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie aan hun volgende onderhandelingsfase beginnen, wil ik dat deze kwestie van geassocieerd burgerschap centraal staat bij de besprekingen over de toekomstige relaties’, gaat Khan verder.
Belangrijk detail: het idee is allesbehalve nieuw. Het gaat hier om een ballonnetje van onze voormalige premier Guy Verhofstadt, dat hij in 2016 lanceerde. Verhofstadt beweerde toen meer dan 1.000 brieven te hebben gekregen van Britse burgers die hun relatie met de ‘Europese beschaving’ niet wilden verliezen. ‘Sommige mensen hebben het gevoel dat ze een deel van hun identiteit verliezen’, zei de toenmalige brexitcoördinator van het Europees parlement.
En ook nu staat Verhofstadt onmiddellijk te juichen bij de reanimatie van het idee. ‘Het Verdrag van Maastricht heeft het concept van ‘Europees burgerschap’ gecreëerd en we moeten dit gebruiken als basis voor mensen die hun band met Europa willen behouden’, zegt hij. ‘Het is niet omdat de regering van het Verenigd Koninkrijk een exit wou dat individuele burgers hun band met het continent moeten verliezen.’
Succes? Onwaarschijnlijk. De kans dat het idee effectief op tafel komt bij de onderhandelingen is miniem, want het zou zelfs in tegenspraak zijn met de Europese wetgeving. En verschillende burgers die zaken aanspanden omdat ze het verlies van de Europese burgerrechten een onrechtvaardig gevolg van de brexit vonden, vingen bot bij de rechter.
Bovendien staan ook de 27 Europese lidstaten niet te springen om de verdragen rond de burgerrechten aan te passen. Vooral de vijandige houding van de Britse regering over Europese burgers die in het Verenigd Koninkrijk willen wonen en werken, is weinig bevorderlijk.
Lees ook: