Bpost wordt een regeringszaak, ook al zat premier Alexander De Croo (Open Vld) daar echt niet op te wachten. Maar zijn eigen liberale flank roert zich. Het ongenoegen over de innige relaties tussen Audrey Hanard en de PS-top, met wie de voorzitster van de raad van bestuur meerdere meetings had, net voor het vallen van een nieuw krantencontract in 2022, irriteert de MR en Open Vld. “Wij hebben heel wat vragen over de rol van de voorzitter van de raad van bestuur: er zijn nog altijd partijen die Bpost als een sociale tewerkstellingsmachine zien”, zo is Egbert Lachaert (Open Vld) bijzonder scherp. In de wandelgangen wijst men erop “dat de PS doodsbang is voor de PTB, als het over overheidsjobs gaat”. Tegelijk steunt nu ook Georges-Louis Bouchez (MR) de oprichting van een bijzondere commissie in de Kamer, om de contacten over het krantencontract door te lichten. Open Vld vocht bij de begrotingsopmaak van 2022 een nachtelijk oorlogje uit met de PS over dat contract, dat jaarlijks 175 miljoen naar Bpost en de krantenuitgevers deed vloeien. Het werd uiteindelijk een nieuw krantencontract voor 125 miljoen euro. Maar mét een voorwaarde, die Open Vld-vicepremier Vincent Van Quickenborne er later aanplakte: een externe audit moest uitmaken of er niet te veel betaald werd. Die audit is ondertussen uitgebreid naar alle overheidscontracten bij Bpost, maar de liberalen dringen aan: “Pierre-Yves Dermagne (PS) moet die audit laten uitvoeren. Als er tegen het najaar geen duidelijkheid is, komt er geen krantencontract meer.” Bij Dermagne reageren ze scherp: “Niets uitzonderlijk aan die vergaderingen met Hanard, alle regels zijn gerespecteerd.”

In het nieuws: Egbert Lachaert (Open Vld) voert de forcing over Bpost en de rol van de PS.

De details: Na de uitval van Petra De Sutter (Groen) richting de Franstalige socialisten, is het de beurt aan MR en Open Vld om te schieten. Onderhuids speelt natuurlijk wel het grotere geheel: over het krantencontract is het laatste woord nog altijd niet gezegd.

• De Open Vld-parlementsleden kregen de afgelopen tijd een duidelijke instructie: “Gelieve de communicatie rond Bpost tot een minimum te beperken”. Geen tv-optredens dus, of kritische commentaar, vanuit liberale hoek. En die instructie kwam niet uit de Melsensstraat, maar vanuit de Zestien.
• Daar probeert premier De Croo er alles aan te doen om de clusterbom rond Bpost uit z’n regering te houden. Want de scherven daarvan vliegen momenteel naar alle kanten: onder meer de bevoegde minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) raakte danig in de knoei over gedetacheerde medewerkers vanuit Bpost. En vervolgens kwamen deze week ook de uitvoerige contacten tussen de PS-top en de voorzitster van de raad van bestuur, Audrey Hanard, in het vizier. Het was overigens De Sutter zelf, die dat vuurtje gisteren in de Kamer verder aanblies, richting Paul Magnette (PS), die ook met Hanard ontmoetingen had.
• Gisteren in Terzake herhaalde De Sutter nog eens die aanklacht: “Ik was niet op de hoogte, ik was daar niet bij. Bpost is een overheidsbedrijf dat beursgenoteerd is, ook andere aandeelhouders moeten beschermd worden. Daarom zijn er ook juridische schotten naar andere aandeelhouders toe. Ik weet niet met welke mensen de voorzitter allemaal vergadert.”
• Daarbij gaf De Sutter ook aan dat de staat overweegt zich burgerlijke partij te stellen in een strafprocedure die loopt, over het krantencontract. Dat zou een verdere aanval op het voormalige management van Bpost betekenen, dat kwistig met details uit de hele affaire strooit.
• Allemaal knap lastig dus voor Vivaldi, en ook voor De Croo zelf, die als voormalig minister van Overheidsbedrijven zeer stevig betrokken was bij Bpost in de Zweedse regering. Maar dat hield Egbert Lachaert (Open Vld) vanmorgen niet tegen, om op Radio 1 wel degelijk vol in de aanval te trekken over het dossier.
• De Open Vld-voorzitter viseerde daarbij expliciet Hanard:
  • “Er zit iets heel diep fout in de cultuur van Bpost, en dat is ontaard in een hele reeks contacten die niet in het belang is van de grootste aandeelhouder, wij de staat.”
  • “Wij hebben echt heel wat vragen over de rol van de voorzitter van de raad van bestuur.”
  • “Er zijn nog altijd partijen die dit bedrijf zien als een sociaal tewerkstellingsproject. En we weten van welke signatuur de voorzitter is.”
  • “Die neemt politieke contacten, net voor de prijs van het krantencontract moet bepaald worden.”
  • “Ik kijk er met grote ogen naar, ik ben nooit uitgenodigd op de zetel van Bpost. Er moet klaarheid komen over die contacten. Welke afspraken zijn daar gemaakt?”
• Maar Lachaert trok de discussie ook meteen breder: “De toekomst van Bpost staat ter discussie, de overheid moet haar participatie afbouwen, en misschien enkel nog een minderheidsaandeel houden.”

De essentie: Over het krantencontract wordt het nog oorlog.

• Tegelijk kwam de Open Vld-voorzitter met een nieuwe rode lijn over het krantencontract. Daarbij viseerde hij vooral Pierre-Yves Dermagne (PS), de vicepremier en minister van Werk, die bevoegd is voor dat omstreden contract.
  • “Wij waren de enige partij die vorige jaar bij de begrotingsopmaak wilde knippen in dat krantencontract, wij houden er een zeer wrange smaak aan over, nu we dit allemaal lezen.”
  • Daarbij herhaalde hij de voorwaarde die Open Vld heeft verkregen, over het krantencontract dat opnieuw moet gegund worden: “We hebben een externe audit gevraagd om te kijken of er te veel betaald is, en zal betaald worden. Dermagne moet die nu wel eens uitvoeren.”
  • Daarmee verwijst hij naar de vertraging over die audit: die lag maanden te wachten, bij de PS schermden ze ermee dat er geen kandidaten waren bij de auditkantoren om die uit te voeren.
  • Plus: “In het najaar hebben we opnieuw die discussie over dat krantencontract: als er dan geen duidelijkheid is, kunnen we dit niet verder zetten. Dan stoppen we met dat contract.”
• Zo komt er in elk geval nog eens extra druk op die externe audit van de federale regering zelf. Nadat Bpost zelf met het nieuws kwam dat naast het krantencontract nog in minstens drie overheidscontracten de staat de tuin is omgeleid, besliste Vivaldi al om die ook te onderwerpen aan dezelfde externe audit, die zou “worden uitgebreid”. En om het probleem van geen kandidaten te omzeilen, zou men zelfs in het buitenland naar een auditor gaan zoeken.
• Ook De Sutter schermde gisteren in de Kamer met diezelfde audit (waarvan men bij Groen claimt dat de Sutter die heeft geïnitieerd), om aan te tonen dat zij niet enkel op Bpost leunt om de zaak te onderzoeken. Maar dan moet dat onderzoek wel snel gegund worden aan een groot revisorenkantoor, en opgestart uiteraard.
• Ook vanuit de MR roert men zich, na dagen van stilte, in het dossier. Voorzitter Bouchez tweette gisteren: “Elke dag brengt meer onthullingen over Bpost. Het hele dossier, en met name het aspect van het krantencontract, moet het onderwerp zijn van een bijzondere commissie in de Kamer. We hebben het over tientallen miljoenen euro’s overheidsgeld.” Eerder vroeg Open Vld al de oprichting van zo’n bijzondere commissie, via Marianne Verhaert (Open Vld).
• Tegelijk is wel duidelijk dat de PS dat krantencontract niet gaat lossen, op een jaar van de verkiezingen. Al meermaals maakten ze duidelijk dat het gaat om duizenden jobs (zo’n 2.000) volgens schattingen, die goed sociaal beschermd zijn. Dat wordt dus een heftige clash, als Open Vld door wil duwen. Want bij de liberalen beseft men dat de PS helemaal in een opbod met de PTB-PVDA zit, en dat het zo “bijzonder moeilijk zaken doen is met Magnette”.
• Ook Groen schippert ten gronde: achter de schermen willen ze het krantencontract wel fors aanpassen, voor de schermen verdedigde voorzitter Jeremie Vaneeckhout (Groen) vorige vrijdag in De Tijd het omstreden subsidiemechanisme van de oude industriële techniek van papieren kranten.

Goed genoteerd: De PS heeft haar defensie al goed voorbereid.

• Bij de Franstalige socialisten zijn ze niet van gisteren. Op de partij blijft men heel ‘zen’, en wil men niet openlijk reageren, op zowel de uithalen van De Sutter als Lachaert. Maar achter de schermen is te horen dat voor elk contact een goede uitleg is, en men nooit het boekje te buiten gegaan is. “We maken ons geen enkele zorgen”.
• Op het kabinet van Dermagne is men formeler. “Er is niets uitzonderlijks aan de vergaderingen die hebben plaatsgevonden, alle regels werden gerespecteerd“, zo stelt de woordvoerder. Daarbij is er een oplijsting van de contacten, gemaakt vanop het kabinet:
• In oktober 2021 is er een vraag van Hanard aan de kabinetschef van Dermagne “over de interpretatie van de parameters van het lastenboek van de nieuwe concessie voor kranten en tijdschriften.” “De kabinetschef verzoekt Bpost contact op te nemen met de FOD Economie. Vervolgens heeft er een uitwisseling plaatsgevonden tussen Bpost en de FOD Economie.”
• In juni 2022 is er een fysieke meeting tussen Hanard, de kabinetschef en Dermagne zelf, waar ex-Bpost-CEO Dirk Tirez trouwens ook bij was. Die gaat over “de sterk toegenomen inflatie”: Bpost wil een groter bedrag voor het krantencontract, Dermagne brengt dat naar de kern, en krijgt daar een mandaat om te praten. “Op die bewuste meeting legde Dermagne een voorstel neer als mogelijke oplossing. Bpost ging niet akkoord met het voorstel.”
• In september 2022 is er dan de bewuste meeting met Paul Magnette erbij, net als Dermagne, met hun kabinetschefs, bij Hanard en Tirez in de boardroom van Bpost. “Er vindt een ontmoeting plaats op vraag van Bpost, dat de langetermijnstrategie wil toelichten aan de verschillende politieke actoren om hun gevoeligheden te kennen. Het management van Bpost heeft in dat kader afspraken met verschillende vicepremiers van de verschillende politieke families.” Dat laatste klopt: ook cd&v en beide groene partijen kregen zo’n afspraak, maar daarbij was het Tirez, en niet Hanard, die langskwam.
• En nog over die laatste meeting: “De boodschap van PS op het overleg is dat afbouw van werkgelegenheid voor hen moeilijk ligt. De concessie van kranten en tijdschriften staat niet op de agenda en wordt niet besproken.”
• Het enige contact dat zo voorlopig nog voor vragen zorgt, is een ontmoeting die Hanard in maart 2022 zou gehad hebben, met Magnette en ook Elio Di Rupo (PS). “Dat was net voordat Bpost een finaal bod moest doen in dat krantencontract. Dat is toch wel een heel pijnlijke timing dan, dat moet uitgezocht worden”, zo is in het liberale kamp te horen.
• Daarover zal Hanard volgende week dinsdag, wanneer ze naar de Kamer komt, tekst en uitleg moeten geven. Wat wel speelde: naast Hanard was ook Tirez aanwezig, of gaf zij op z’n minst feedback aan hem. Tirez hield de inhoud daarvan duidelijk goed bij: hoe zouden de contacten anders tot in de pers geraakt zijn?
• Voor verschillende fracties in de Kamer wordt het zo wel een goed idee om ook Tirez zelf eens te laten komen, en mogelijks ook andere oud-Bposters aan de top, voor hoorzittingen.

Goed gelezen: Bij Bpost dekken de bestuurders, inclusief Hanard, zichzelf in na weigering kwijting door overheid.

• Het was een signaal dat kon tellen, van De Sutter en Vivaldi: ze haalden de kwijting van de bestuurders van Bpost onverwacht van de agenda van de algemene vergadering, die vandaag plaatsvindt bij het overheidsbedrijf.  
• Vergaand, want daardoor kan de raad van bestuur mogelijk tot de algemene vergadering van 2024 aansprakelijk blijven voor het boekjaar 2022.
• Maar het lijkt erop dat de bestuurders alle juridische technieken uit de kast halen om hun aansprakelijkheid te beperken. Want Bpostvoorzitter Hanard ging op de jaarvergadering wel heel fors de juridische toer op, om de aansprakelijkheid van de bestuurders voor de mogelijke malversaties bij het postbedrijf te beperken.
• We geven het u even letterlijk mee, wat Hanard voorlas op die vergadering: “De huidige bestuurders hebben geen deel gehad aan deze inbreuken en hen kan geen schuld worden verweten”, sprak ze de aandeelhouders toe. “In hun naam, alsook in naam van de vroegere bestuurders die niet deel hebben gehad aan deze inbreuken en aan wie evenmin schuld kan worden verweten, klagen wij deze inbreuken aan op deze algemene vergadering, overeenkomstig artikel 528 van het oude Wetboek van Vennootschappen.”
• En ook nog: “Wij maken ook voorbehoud, in het bijzonder in het licht van artikel 523 van het oude Wetboek van Vennootschappen voor andere inbreuken waarvan wij in de toekomst kennis zouden krijgen.”
• Meer context: volgens artikel 528 moeten bestuurders die op de hoogte zijn van malversaties dat melden. Bijvoorbeeld op de eerstvolgende aandeelhoudersvergadering, wat Hanard nu gedaan heeft. “Ik wil toch ook even benadrukken dat de raad van bestuur zijn onwrikbaar engagement bevestigt om volledig klaarheid te verschaffen in al deze dossiers”, voegde ze eraan toe.

Onwaarschijnlijk: De NMBS financiert personentransport per auto. Voor een minister van Ecolo.

• Het is vanmorgen toch even in de ogen krabben, in de Wetstraat. Want uit opzoekwerk van La Libre blijkt dat de ministeriële chauffeur van Georges Gilkinet, de vicepremier van Ecolo, doodleuk op de payroll staat van de NMBS. De man wordt dus betaald door het overheidsbedrijf dat de spoorwegen moet uitbaten. Een manier voor Gilkinet zijn kabinet om de kosten te drukken, maar wel een heel pijnlijk voorbeeld van hoe de belangen door elkaar lopen, en een personentransport van een minister dan uiteindelijk in de kosten van het spoorbedrijf terechtkomt.
• Bij Gilkinet zijn er immers in totaal vijf mensen gedetacheerd vanuit de NMBS, de nationale spoorwegmaatschappij. De Ecolo-vicepremier heeft dan ook een kabinet van 66 medewerkers, waarvan dus vijf niet op zijn payroll moeten.
• Gilkinet wijst meteen naar zijn voorganger, MR-minister François Bellot, die het vijftal aanwierf, en die hij dus gewoon behouden heeft. “We hebben de ex-chauffeur van Bellot behouden, die de spoorwegen door en door kent. Die maakt deel uit van het team van het kabinet op basis van de beslissing van de Raad van Bestuur van HR Rail over de detachering van 5 personeelsleden bij de minister van Mobiliteit”, zo laat een woordvoerder van Gilkinet weten. Letterlijk een ‘specialist mobiliteit’ dus.
• Zo blijft de detacheringssneeuwbal wel rollen voor de groenen. Gisteren al moest het kabinet van Gilkinet duidelijk maken waarom het een kabinetard tewerkstelt die op de payroll staat van Skeyes, terwijl die daar ook de beheersovereenkomst mee onderhandelt. Dat overheidsbedrijf is bevoegd voor de luchtverkeersleiding in België.
• In La Libre legt Bellot overigens wel zelf uit waarom hij de chauffeur deze functie aanbood: “Ze woonde in mijn gemeente, wat het makkelijk maakte. Daarnaast werkte ze voor Securail. Ik herinner u eraan dat we ons toen in de periode na de aanslagen in Brussel bevonden en dat bepaalde ministers ook werden bedreigd”, zo liet hij verstaan. Gilkinet vond het blijkbaar allemaal prima en liet het doorlopen.

Gevolgd: De Vlaamse canon is uit. En zowaar geen echte politiek rel geworden.

• De Vlaamse regering Jambon I zag het bij hun regeringsvorming groots: ze zouden, naar het voorbeeld van onder meer Nederland, een Vlaamse ­canon laten uitwerken, een lijst van “historische ­ankerpunten uit de Vlaamse geschiedenis en cultuur”. En die canon zou meteen ook de leidraad worden voor iedereen die hier woont of wil wonen. Verplicht.
• Want het zou in het geschiedenisonderwijs komen, maar ook een ­verplicht onderdeel voor de inburgerende nieuwkomers.
• Daarop kwam massaal reactie, zowel in de pers als bij geschiedkundigen was het duidelijk een schietschijf. Men had het meteen over “een politieke instrumentalisering van de geschiedenis” en het doordrukken van een “N-VA-agenda in het onderwijs en bij inburgering”. Het geheel werd afgedaan als een Orwelliaans project zoals in diens boek ‘1984’: “Degene die het verleden controleert, controleert de toekomst. Degene die het heden controleert, controleert het verleden.”
• Uiteindelijk werd het hele project politiek wat afgezwakt: geen verplichting, maar wel nog steeds een canon. Ook bleven er maar een paar historici aan boord van de commissie die dat werk moest maken, de meesten haakten af.
• Het resultaat werd gisteren voorgesteld, met in totaal 60 ‘panelen’ of verhalen in de canon. En eigenlijk is het opvallend goedkeurend onthaald. Niemand lijkt er echt problemen mee te hebben, op de voorstelling konden zowel Jan Jambon (N-VA) als Ben Weyts (N-VA) apetrots glimmen: dit werkstuk zou bijzonder nuttig worden voor het onderwijs en voor inburgering, zo wisten ze te zeggen. Het rapport in de papieren pers is unisono: er ontbreken wel wat elementen, en sommige panelen zijn wel heel origineel, maar zeker geen mislukking, integendeel.
• Bij Vlaams Belang wel opvallende kritiek, van hun immer offensief Vlaams Parlementslid Filip Brusselmans vanmorgen op Radio 1: “Dit is geen Vlaamse canon. Dit moest een canon zijn die over Vlaanderen moest gaan, maar dit is helemaal geen identitair versterkend werk, zoals initieel in de beleidsnota van Jambon stond.”
• “Sommige zaken hebben niets te maken met Vlaamse cultuur. Dat Vlaamse steden op Arabische kaarten stonden? Of de Belgische grondwet, is die Vlaams dan? Die was uitgesproken anti-Vlaams. Om de linkerzijde tevreden te stellen moest men multiculturele elementen toevoegen, om Vlamingen toch maar af te schilderen als wereldburgers.”

Genoteerd: Geen verlenging van zijn mandaat als vicevoorzitter van de Europese Investeringsbank voor Kris Peeters. Nederland geeft hem nul op het rekest.

• Slecht nieuws voor Kris Peeters (cd&v), ooit bijna eerste minister, in de zomer van 2014, en later het ‘sociale gelaat’ van de Zweedse coalitie. Want Peeters krijgt een “neen” om nog langer lid te blijven van de EIB, die tegenwoordig bekend staat als de ‘klimaatbank’. Die heeft een voorzitter, Werner Hoyer, en zeven vices, die een mandaat van zes jaar krijgen. De Benelux leveren samen één van hen, maar in de praktijk beslissen België en Nederland om afwisselend iemand te sturen.
• Begin 2021 kreeg toenmalig Europees Parlementslid Kris Peeters die kans. Want toen in de nazomer van 2020 eindelijk de postjes moesten worden verdeeld voor de Vivaldi-regering, zag cd&v-voorzitter Joachim Coens zijn kans schoon om het vice-voorzitterschap van de EIB op te eisen. Enter Kris Peeters, die uiteindelijk begin 2021 van start ging. Dat hij daarbij een royale vergoeding van 22.000 euro bruto per maand zou gaan verdienen, deed in eigen partij wel wat tanden knarsen.
• Nu, drie jaar later, loopt zijn mandaat al terug af. In 2018 al moest de nieuwe Belgische vice-voorzitter al plaats vatten op zijn stoeltje, maar door de val van de regering-Michel en aanslepende regeringsonderhandelingen werd al die tijd geen nieuwe vice verkozen. België verspeelde dus haar tijd. Peeters wilde zelf maar al te graag wat langer aanblijven, en vanuit België vertrok ook de officiële vraag naar Nederland om zijn mandaat met een half jaar te verlengen.
• Als argument werd het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie, in de eerste helft van 2024, naar voor gebracht. Dan zal België verantwoordelijk zijn om minister- en expertenvergaderingen binnen de Europese context te leiden. “Wanneer wij het voorzitterschap hebben van de Europese Unie is het zeer goed om een Belgische vicepresident te hebben die nauw kan samenwerken met het voorzitterschap van België”, vertelde Peeters zelf nog in april aan Business AM. Alleen, de EIB speelt geen enkele rol in dat Europees verhaal.
• Geen goed argument dus voor Nederland, dat de verlenging van het mandaat weigert. Tegelijk was Den Haag al langer allerminst tevreden met het lange aanslepen van de Belgische benoeming van de vicevoorzitter: door het lege zitje tussen 2018 en 2021 werden projecten in de Benelux, die rekenden op geld van de EIB, achteruit geschoven.
• Exit voor de zestigjarige Peeters dus nu, die op zoek mag naar een andere job. Dat zal niet in de Wetstraat zijn: “Zeg nooit nooit, maar ik ben een goeie drie jaar geleden uit de politiek gestapt. Ik denk dat men niet op mij zit te wachten. Ik zal altijd proberen een bijdrage te leveren voor het algemeen goed, maar ik ga ervan uit dat dat niet met een politiek mandaat zal gebeuren.”

Opvallend: Marc Tarabella (PS) is naar eigen zeggen “voor de honden gegooid”. Hij pleit onschuldig.

• Met tranen in de ogen sprak Europees Parlementslid Marc Tarabella (PS) zopas de pers toe in Luik, in het veel te kleine kantoortje van zijn advocaat, dat propvol stond met pers.
• Het is voor het eerst dat de PS’er met de pers spreekt, nadat hij weken in de cel zat, en nu onder voorwaarden vrij is.
• Tarabella is naar eigen zeggen “verraden door de man van wie hij dacht dat hij zijn vriend was”. Hij heeft het daarbij over Antonio Panzeri, een voormalig Europees Parlementslid uit Italië voor de socialisten, en de spil in heel Qatargate. Daarbij kochten Qatar en Marokko leden van het Europees Parlement om. Panzeri werd uiteindelijk spijtoptant en praatte onder meer Tarabella aan de galg.
• “Ik ben voor de honden gegooid door een man die niet opgegeten wilde worden“, zo legt de PS’er nu uit. Naar eigen zeggen waren het “de ergste maanden uit zijn leven”. Tarabella en zijn advocaat trekken alle verklaringen en de geloofwaardigheid van Panzeri fel in twijfel, en hebben vertrouwen in het onderzoek. Met andere woorden: hij is erbij gelapt door z’n “vriend” en houdt zijn onschuld staande.
• Hij vertelde over de huiszoeking als een nachtmerrie: “Ik begreep het echt niet. Ik had mezelf niets te verwijten. Plots stonden er een onderzoeksrechter, de voorzitter van mijn Parlement, politieagenten en zelfs een hond aan mijn deur. Ik heb niets te maken met een zaak, ik heb geen geld ontvangen,” zo stelde hij.
• De PS’er wil dan ook opnieuw z’n functie opnemen van burgemeester van zijn gemeente Anthisnes én opnieuw naar het Europees Parlement trekken. Hij “blijft naar eigen zeggen een socialist en zal met de socialisten meestemmen.“