De Iraanse parlementaire verkiezingen vrijdag kenden de laagste opkomst sinds de oprichting van de Islamitische Republiek in 1979. De hardliners wonnen overtuigend, maar door de lage opkomst boet het regime verder in aan legitimiteit.

Duizenden kandidaten werden geweigerd, vooral hervormingsgezinden. Nog niet alle stemmen zijn geteld, maar het ziet er naar uit dat de conservatieve fractie op zware winst mag rekenen. Het zijn de eerste verkiezingen sinds de Verenigde Staten het Iraanse regime opnieuw zware sancties oplegde.

De opkomst bij de verkiezingen was historisch laag, slechts 43 procent van de stemgerechtigden is naar het kieshokje getrokken. In de hoofdstad Teheran bracht slechts 25 procent van de kiezers zijn stem uit.

Verzwakking van de gematigden

Gezien de recente escalatie van de spanningen met de Verenigde Staten, interne protesten tegen het regime, en de economie die volledig op zijn gat ligt, kan de lage opkomst gezien worden als een afwijzing van het Iraanse politieke establishment.

De opperste leider, Ayatollah Khamenei, wees naar de uitbraak van covid-19 als reden van de lage opkomst. Volgens hem hadden de vijanden van Iran door negatieve propaganda de kiezers afgeraden om op te dagen.

De uitbraak van het coronavirus in Iran nam ernstige vormen aan over het weekend, met 43 besmette gevallen en acht doden.

In sommige steden worden de stemmen nog geteld, maar de conservatieven kunnen nu al een stevige meerderheid vormen in het parlement. Deze uitkomst zal de hervormingsgezinde fractie binnen het regime, en dan vooral president Hassan Rouhani, danig verzwakken.

Achtergrond van de verkiezingen

Het zijn de eerste verkiezingen sinds de VS opnieuw sancties oplegde vanwege Irans nucleaire programma, waardoor de economie van het land de dieperik indook.

Spanningen tussen Iran en de VS lopen hoog op sinds 2018, wanneer de Amerikaanse president Trump zich terugtrok uit het multilaterale atoomakkoord. Die overeenkomst hief een groot deel van de economische sancties tegen Iran op, in ruil voor beperkingen op het nucleair programma.

Ayottollah Khamenei had opgeroepen om massaal te komen stemmen om eenheid te tonen tegen de Amerikaanse inspanningen om het land te isoleren en onder druk te zetten om te hervormen.

De lage opkomst is een kaakslag voor de legitimiteit van het religieuze regime, dat het afgelopen jaar al zware protesten moest verdragen tegen diens beleid.