De voorbije 10 jaar geleden hebben politieke crises en hun gevolgen voor de economie de Europese agenda beheerst. Die crises waren een rechtstreeks gevolg van de financiële crisis van 2008. De meeste van de problemen die daaruit zijn voortgekomen blijven tot op vandaag onopgelost. Toch zal de toekomst van de EU meer dan waarschijnlijk worden gedicteerd door 2 problemen van een gans andere grootorde. Klimaat en technologie.
Technologie
De Britse historicus en specialist in financiële en economische geschiedenis Niall Ferguson liet onlangs opmerken dat het grote probleem dat de bilaterale betrekkingen tussen de VS en China definieert, niet langer handel is, maar technologie. De arrestatie van Wanzhou Meng, de CFO van het Chinese telecomreus Huawei, is samen met de angst voor de dominantie van China over 5G-netwerken veel belangrijker geworden dan de handelstarieven. Zelfs Duitsland wordt steeds defensiever op vlak van technologieoverdracht. De EU blijkt, op zijn mededingingsbeleid na, geen serieuze partij in deze strijd. Daarenboven reiken de tentakels van China’s Nieuwe Zijderoute-initiatief al tot diep in de EU. De transacties vormen een duidelijk beeld van de ambitieuze Chinese plannen om Europa gemakkelijk te bereiken langs de zee, de weg, het spoor en de pijplijn. Ze dreigen in de toekomst dan ook een bron van politieke en economische spanningen op ons continent te worden.
Klimaatwijziging
Maar een tweede ontwikkeling is nog een pak meer onrustwekkend. Ze heeft betrekking op de klimaatverandering. In de Britse krant The Guardian maakte een klimaatexpert melding van een crisis waarvan nooit eerder werd gehoord: smeltende gletsjers in de Hindu Kush en de Himalaya-gebieden, waar ontwrichting dreigt voor 2 miljard mensen. Die gletsjers vormen een waterreservoir voor een groot deel van Centraal-Azië tot diep in China. Dat laatste land is voor zijn watervoorziening aangewezen op het water uit de rivieren die in deze bergen stromen. De gevolgen van het smelten zijn amper te overzien – naast overstromingen, moessonregens dreigt onvoldoende waterkracht voor de hydro-elektrische dammen die een groot deel van China van energie voorzien.
In een recent rapport omtrent deze problematiek wordt opgemerkt dat zelfs als de opwarming van de aarde beperkt blijft tot een stijging van de gemiddeld 1,5 graden Celsius, ruim 36% van de gletsjers tegen het einde van deze eeuw verdwenen zal zijn. Als de temperatuur met 2 graden stijgt, stijgt dat percentage tot twee derde.
Massale migratie en oorlog op het Euraziatische continent
De geologische effecten van dit fenomeen zullen tegen het midden van de eeuw – over 30 jaar – voelbaar worden. Ze zullen naast massale migratie waarschijnlijk ook tot oorlog leiden op het Euraziatische continent. Maar de politieke effecten zullen veel vroeger merkbaar zijn, omdat men op deze enorme veranderingen zal willen anticiperen.
Tegen 2050 dreigen klimaat en technologie de financiële crisis van 2008 tot weinig meer dan een voetnoot in de geschiedenis te herleiden.