Wie doet mee? De afgelopen maanden deden heel wat namen de ronde, van Kremlin-toplui die de job van Russische president wel zouden zien zitten:

• Nikolai Patroesjev, de secretaris van de Veiligheidsraad en voormalig hoofd van de geheime dienst FSB. Hij is een van de mannen het dichtst bij Poetin, en voedt deze informatie van allerlei complotten en samenzweringen tegen hem. Ook de militaire beslissingen van Poetin werden bijna allemaal gesuggereerd door Patroesjev.
• Dmitri Patroesjev, zoon van Nikolai en minister van Landbouw. Zijn vader is met 71 jaar ook niet meer van de jongsten, dus zijn zoon lijkt de ideale kandidaat om het land te leiden. Dmitri is slechts 44 jaar, maar heeft door zijn vader en afgelopen functies binnen het staatsapparaat genoeg invloed om als president te kunnen dienen. Vader Nikolai zal hoe dan ook iets te zeggen hebben, als zijn zoon Poetin zou opvolgen.
• Dmitri Medvedev, vicevoorzitter van de Veiligheidsraad en voormalig premier en president van Rusland. Medvedev geldt als een van Poetins trouwste luitenants, en kan vooral in een vreedzame machtswissel een kandidaat zijn voor de hoogste functie in het Kremlin.
• Aleksej Djoemin, gouverneur van de oblast Tula. Voordien was Djoemin geheim agent bij de FSB en later de FSO, de presidentiële wacht. Daarna werd hij zelfs hoofd van de bewaking van Poetin (de Russische Praetoriaanse Garde genoemd), voor in 2014 benoemd te worden als een van de grote bazen van de GRU, de Russische speciale eenheden.
• Mikhail Misjoestin, huidig premier van Rusland. Hij kan met een handigheidje in de Russische grondwet aan de macht komen: artikel 92.3 bepaalt dat, als de president niet meer in staat is te regeren, de premier zijn taken ’tijdelijk’ overneemt. Intern zijn Poetins getrouwen ook zeer tevreden over Misjoestin, die als voormalige baas van de belastingsdienst de impact van de westerse sancties weet te beperken.
• Sergej Sobyanin, de burgemeester van Moskou, is eveneens kandidaat om Poetin op te volgen. Daarvoor lijkt wel een staatsgreep nodig: als er grootschalige protesten uitbreken in Moskou, tegen het regime, bestaat de kans dat Sobyanin eieren voor zijn geld kiest en zich bij de woedende menigte aansluit. De burgemeester geniet heen wat steun onder zijn kiezers, wat een machtsovername meteen een pak gemakkelijker maakt.

De kandidaten in de schaduw

Ook Sergej Ivanov wordt regelmatig getipt als opvolger van Poetin. Hij is momenteel speciale gezant voor Transport en Klimaat, maar beklede voordien heel wat functies in de politiek, en in de nauwste kringen rond Poetin. Toen Poetin in augustus 1998 hoofd van de FSB werd (de opvolger van de KGB), werd Ivanov zijn vice. Een jaar later werd Ivanov door president Jeltsin aangesteld als secretaris van de Veiligheidsraad, als vervanger van Poetin die premier werd.

Dit was het begin van een lange carrière in het Kremlin: Ivanov werd onder Poetins presidentschap minister van Defensie en nadien eerste vicepremier, bevoegd voor de defensie-, lucht- en ruimtevaart- en transportindustrie. Nadien werd Ivanov in 2011 benoemd tot kabinetschef van de president himself, eerst onder Medvedev en nadien onder Poetin. Onder de belangrijkste mannen in het Kremlin vindt Ivanov nog steeds heel wat steun.

Wit konijn

Een andere kandidaat die recent opnieuw ten tonele verscheen, is Sergej Kiriyenko. Hij was mee verantwoordelijk voor het lanceren van Poetins carrière.

• In 1998 kwam Kiriyenko als wit konijn aan de macht van het land: president Boris Jeltsin lobbyde zwaar om de toenmalige minister van Energie de job van premier toe te schuiven. De toen 35-jarige Kiriyenko, die door zijn plotse verschijning en jonge leeftijd de bijnaam “Kinder Surprise” kreeg, deed dat overigens niet fantastisch: vier maanden na zijn aanstelling belandde het land in de financiële crisis van 1998, waarbij de roebel werd gedevalueerd en het land de aangegane schulden niet kon terugbetalen.
• Als gevolg van de crisis, kwam Jeltsin terug uit vakantie om de regering wat door elkaar te gooien; in de hoop dat de nieuwe ploeg wel de crisis zou kunnen beteugelen. De enige belangrijke wijziging was echter het hoofd van de FSB: exit Nikolay Kovalyov, enter Vladimir Poetin. Een benoeming die Poetins carrière lanceerde, en waarvoor hij Kiriyenko voor eeuwig dankbaar zou zijn.
• In 2000 zag Poetin zijn kans om Kiriyenko zijn fouten te vergeven: hij werd benoemd tot speciale presidentiële gezant in het Volga-district, een van de belangrijkste regio’s in het land. In het district, in de stad Sarov, staat het Russische Federale Centrum voor Kernenergie, dé plek waar de Russische kernwapens worden gefabriceerd.
• In 2005 werd duidelijk dat Kiriyenko net hiervoor zijn benoeming kreeg: hij stopte als gezant, en werd benoemd tot hoofd van Rosatom, het federaal atoomenergieagentschap. Zo werd Kiriyenko de huisideoloog van Poetin voor alles wat met energie, en vooral kernenergie, te maken had. In 2016 nam hij afscheid van Rosatom, en werd Kiriyenko benoemd tot adjunct-stafchef van de president zelf. Nu krijgt hij de opdracht om de bezette gebieden te integreren in het Russisch grondgebied. Een job die hem alvast een nieuwe bijnaam opleverde: “De onderkoning van de Donbas“.

(as)