Sinds Rusland buurland Oekraïne in februari binnenviel, wordt er steeds meer openlijk gedreigd met nucleaire wapens. Dat gebeurde sinds de Koude Oorlog niet. Meerbepaald wordt er vandaag de dag gesproken over ‘tactische’ nucleaire wapens.
Dinsdag zei de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een interview met CNN dat het onwaarschijnlijk is dat de Russische dictator Vladimir Poetin tactische kernwapens zal inzetten in Oekraïne. Die laatste dreigde eind september echter dat zijn land “alle middelen” zou gebruiken om “ons grondgebied” te verdedigen, nadat hij vier regio’s in Oekraïne had geannexeerd.
Maar hoewel Biden sprak over een kleine kans, is het nog altijd opvallend dat het onderwerp überhaupt serieus wordt genomen. Maar wat is een tactisch kernwapen eigenlijk? En wat is het verschil met zogenaamde ‘strategische kernwapens?’ Hoewel er geen universele definitie is voor zulk soort kernwapens, zijn er een aantal kenmerken die doorgaans worden gebruikt om ze te onderscheiden. Wij sommen ze hier even voor je op.
Gelimiteerde doelen
Om tactische kernwapens te definiëren, moet ook eerst worden gezegd wat strategische kernwapens zijn. Die laatste worden door het Amerikaanse leger omschreven als kernwapens die in staat zijn om “het vermogen en de wil van de vijand om oorlog te voeren”, kapot te maken. Het gaat daarbij niet enkel om militaire installaties. Ook productiefaciliteiten, infrastructuur, transport- en communicatiesystemen en andere zaken behoren tot het lijstje van potentiële doelwitten.
Tactische kernwapens daarentegen zouden voornamelijk gebruikt worden om militaire doelwitten te raken. Het gebruik ervan zou, zoals de naam doet vermoeden, vooral dienen om problemen op het slagveld op korte termijn op te lossen. Doorgaans zijn tactische kernwapens minder destructief en hebben zij een kleiner bereik dan strategische kernwapens.
Nog altijd enorm destructief
Toch zijn tactische kernwapens geen doetjes. Volgens The Conversation ontploffen de ‘zwakste’ versies met een kracht van minder dan het equivalent van een kiloton TNT, terwijl krachtigere tactische wapens tot 50 kiloton kunnen bereiken. Ter vergelijking: de atoombom die in 1945 op de Japanse stad Hiroshima werd geworpen, had een explosieve kracht van 15 kiloton.
Dat betekent dat tactische nucleaire wapens nog altijd enorm destructief kunnen zijn. In tegenstelling tot conventionele wapens, veroorzaken zij bovendien ook radioactieve neerslag. Maar zelfs zonder die straling meegerekend: de grootste conventionele bom die de VS gebruikt, de ‘Mother of All Bombs’ (MOAB) heeft een explosieve kracht van slechts 0,011 kiloton.
Tactische nucleaire wapens kunnen op een verschillend aantal manieren worden ingezet. Door hun kleinere grootte, is niet per se een grote raket nodig om ze te gebruiken. Sommige varianten zijn zo klein, dat ze zelfs met artilleriegeschut kunnen worden gelanceerd. Raketten en vliegtuigen behoren ook tot de opties.
Duizenden kernwapens
Volgens een rapport dat de VS in maart publiceerden, bezit het land zo’n 230 ‘niet-strategische’ kernwapens. Daarvan zou een deel zich ook in Europa bevinden. In 2018 kondigde de regering-Trump bovendien aan dat het land nieuwe tactische kernwapens zou bijbouwen.
Volgens datzelfde rapport bezit Rusland er meer dan 1.000, meldt Reuters. Dictator Poetin heeft het Westen al meermaals gewaarschuwd dat hij “alle middelen” zou inzetten om “Russisch” grondgebied te beschermen, een niet zo verborgen dreiging dat hij bereid is kernwapens te gebruiken als de oorlog in Oekraïne niet zijn kant opgaat.
(fjc)