In Ardooie traden de acht kandidaat-voorzitters van Open Vld met elkaar in debat. Wat opviel: allemaal komen ze met dezelfde boodschap. Weg van het partijestablishment en de vernieuwing predikend. Maar wie het gaat halen, dat is koffiedik kijken.

In het nieuws: Er vallen steeds dezelfde woorden in het debat tussen de kandidaat-voorzitters.

• Alle acht willen ze komaf maken met wat geweest is, zoveel is duidelijk. In de voorbije weken zette topfavoriet Eva De Bleeker (Open Vld) in de verf dat ze als voormalig staatssecretaris van Begroting in durfde te gaan tegen premier Alexander De Croo (Open Vld). Dat herhaalt ze nu nog eens: “Ik heb een plan gelanceerd, ‘Terug naar de basis‘. Ik ben blij om te horen dat iedereen nu ook terug naar de basis wil. Ik heb in het verleden getoond dat ik vasthoud aan mijn principes.”
• Sommige kandidaten moeten zich met hand en tand verdedigen, merkt ook De Tijd op. Frédéric De Gucht (Open Vld) is de zoon van Karel en de broer van Jean-Jacques De Gucht. “Ik ben geboren met een lidkaart en zal meteen de olifant in de kamer benoemen”, stak hij van wal. Hij zegt “totaal iets anders” te zijn dan zijn broer of vader. “Ik ben militant van het eerste uur en ik ben kwaad voor de nederlaag. De clan-De Gucht is uitgestorven, want er is geen lid meer verkozen”, zo bepleitte hij.
• Ook Vincent Verbeecke (Open Vld) kreeg scherpe kritiek van zijn concurrenten. Want als woordvoerder van Gwendolyn Rutten (Open Vld) is hij verweven met de top van de partij, is de redenering. Verbeecke deed zijn best om afstand te nemen van Rutten, die opnieuw onder vuur ligt nadat ze terugkeerde als burgemeester in Aarschot. “Als een vis rot, rot hij eerst aan de kop. Daarom is een cultuuromslag nodig”, stelde Verbeecke. “Mensen moeten niet de vraag stellen wat de partij voor hen kan doen, maar wat zij voor de partij kunnen doen”, zo citeerde hij John F. Kennedy.
• Verbeecke wierp op dat hij de steun krijgt van jongerenvoorzitter Sepp Tyvaert, en daarmee dus vol de kaart van de vernieuwing trekt. Maurits Vande Reyde (Open Vld) repliceerde: “Ik hoef de steun van de premier, de ministers of de jongerenvoorzitter niet. Ik zal altijd ongebonden blijven. Dat heb ik in het parlement voldoende bewezen”.
• Optimisme en pessimisme wisselden elkaar af. “We zitten allemaal samen op een boot, de verkiezingen zijn net voorbij. Wat zien we op het journaal? De blauwe balkjes rijzen weer omhoog. 15 procent! Wel, ik wil de kapitein zijn van die boot”, stelde onderneemster Tineke Van hooland (Open Vld) zich voor. Concurrent Stefaan Nuytten had de desastreuze verkiezingsuitslag nog in het achterhoofd: “Ik had het gevoel dat ik op de Titanic zat en het orkest hoorde spelen”.

Ideeën en tegenstellingen

De details: Alle acht komen de kandidaat-voorzitters van Open Vld met plannen.

• Nuytten komt met het voorstel dat het partijbestuur een vertegenwoordiger per provincie krijgt, die dan voor twee jaar lang in het bestuur zetelt. Na twee jaar moet die persoon hun mandaat terug geven.
• Bart Schelfhout (Open Vld) oppert in de media dat de voorzitter van Open Vld evenveel mag verdienen als de doorsnee werknemer. Nu is dat loon ongeveer gelijk aan dat van de premier, zo’n 210.000 euro bruto. Schelfhout wil dat verlagen naar 3.800 euro bruto per maand of 46.000 euro per jaar. “Politiek is een roeping, geen beroep. Dan moeten we ons daar ook naar gedragen”, vindt hij.
• Verbeecke kwam eerder al met een decumulvoorstel: “Een parlementair mandaat kan je niet cumuleren met een lokaal uitvoerend mandaat in een gemeente onder de 20.000 inwoners”, vindt hij.
• Ook Vande Reyde kwam al met een opmerkelijk voorstel. Hij ziet Vooruit liever niet in de federale regering en bood gedoogsteun aan vanuit de oppositie. Daar kwam kritiek op van Schelfhout, die geen onvoorwaardelijke steun wil geven. “Gaan we een regering vertrouwen geven die linkse voorstellen doet? Elk rechts voorstel zullen we constructief steunen, maar nu lijkt het alsof Open Vld de boodschap van de kiezer weer niet begrepen heeft”.
  • Volgens De Bleeker is N-VA geen liberale partij, maar “als dat beleid liberaal is, gaan we uiteraard mee”. Van hooland gaf aan dat “N-VA veel van hun ideeën had gepikt”. Vande Reyde ging er dan maar van uit de rest het de facto wel eens is met hem, waarop die hem corrigeerde: gedoogsteun is anders dan voorstellen steunen vanuit de oppositie.
• En De Gucht stelde dat het aantal leefloners juist zou groeien als de werkloosheidsuitkeringen in de tijd worden beperkt. Volgens Verbeecke was dat eveneens een genegeerd signaal, want de basis had dat idee op het jongste congres goedgekeurd.

Om te volgen: Wie trekt er straks aan het langste eind?

• Een eerste stemronde komt er tussen 12 en 17 augustus, waarbij leden digitaal kunnen stemmen. Als er geen kandidaat is die een absolute meerderheid haalde, volgt er een tweede ronde op 19 augustus. Die resultaten worden vervolgens op 24 augustus bekend gemaakt.
• Uit een enkele peiling van het Liberaal Vlaams Verbond op X zou moeten blijken dat Verbeecke en De Bleeker de grootste kans maken. De poll voorspelt een nek-aan-nekrace tussen die twee.
• Veel voorstellen en gedachten dus bij alle acht de kandidaat-voorzitters van Open Vld, maar de vraag blijft wel of een van hen de partij weer uit de afgrond kan halen. Op dit moment ziet het er niet erg rooskleurig uit. Of zoals De Gucht verzuchtte: “We worden niet eens gevraagd. Niemand is op onze mening aan het wachten”.