N-VA-boegbeeld Jan Jambon bokst zichzelf in de campagne, door het premierschap forser op te eisen: “De grootste partij moet de premier leveren”, zo stelt hij duidelijk. Volgens Jambon had “de vorige regering een constructiefout”, omdat Jambon maar vicepremier was, en de kleinere partij MR met Charles Michel het premierschap kreeg. Het is vooral een manier voor N-VA om de campagne rond Jambon op de sporen te zetten.

N-VA gooit op zes weken van de verkiezingen z’n boegbeeld Jan Jambon volop in de strijd. Na een paar lastige momenten in de campagne, onder meer over het rekeningrijden en de bocht van Ben Weyts (N-VA), wil de grootste Vlaamse partij uit een ander vaatje tappen. Jan Jambon is daarbij veel meer geschikt om eerste viool te spelen, in een hele reeks kranten, op de radio en in een filmpje dat hij zelf lanceert op sociale media maakt de voormalige vicepremier vandaag z’n case.

Opvallend is dat hij z’n claim op het premierschap nog versterkt. Heel vroeg in de campagne zette de N-VA z’n drie boegbeelden al neer: Geert Bourgeois (N-VA) werd Europees lijsttrekker, Bart De Wever de kandidaat als Vlaams minister-president en Jan Jambon de kandidaat-premier. Dat was vooral ook een intern compromis, om Bourgeois een stap opzij te doen zetten: Jan Jambon was eigenlijk veel liever kandidaat geweest voor het Vlaamse niveau.

De constructiefout van Michel I

Maar uiteindelijk sprong De Wever himself in de dans, en werd Jambon een beetje tegen wil en dank kandidaat voor de hoogste post van het land. Nu, weken later, hernieuwt hij z’n kandidatuur, en zet ze nog kracht bij: de N-VA stapt voor hem enkel in de regering als hij de Zestien ook effectief krijgt. “In 2014 was er geen draagvlak voor een N-VA premier, nu hebben wij aangetoond dat we goede bestuurders zijn en is de wind gedraaid in Wallonië”, zegt Jan Jambon daarover op Radio 1. “Vlamingen moeten het beleid krijgen dat ze willen: centrumrechts beleid van een regering waarin de grootste politieke partij de leiding heeft zodat ze doortastender en efficiënter kan optreden.”

Daarbij heeft Jambon het over een “constructiefout” in de vorige regering: het was de kleinere partij MR die het premierschap leverde, en dat was de oorzaak dat de regering niet voldoende presteerde. “Dat de premier niet van N-VA kwam, heeft gezorgd voor spanningen, remmingen en vertragingen. De dash ontbrak om tot het gaatje de hervormingen door te voeren die we wilden.”

Destijds, in 2014 bij de regeringsvorming, drong de N-VA niet bepaald aan op het premierschap. De Franstaligen van de MR, als enige regeringspartij ten zuiden van de taalgrens, had een veto gesteld. Maar De Wever zelf stond niet te springen voor die symbolisch erg beladen post. En bovendien was de liberale familie ook groter in de Kamer. En het is de traditie dat niet de grootste partij, maar de grootste familie de premier levert (al is met de CVP destijds van die ’traditie’ ook wel afgeweken).

N-VA belooft meteen budgetair evenwicht

Nu wordt dat dus anders, als het van de N-VA afhangt, zo maakt Jambon zich sterk. Hij legt meteen duidelijk op tafel waar hij voor gaat: ” Een budgettair evenwicht, de jobsdeal uitvoeren, SWT afschaffen, de werkloosheid beperken in de tijd, de belastingen op arbeid verder verlagen… Dát zijn de dingen die ik zal doen als premier.”

Jambon wil, als de N-VA wint, zo snel mogelijk dan een centrum-rechtse regering vormen, “om de Vlamingen het beleid te geven wat ze willen.” Lukt dat niet, en komt er een links offensief in Franstalig België, dan komt de confederale logica op tafel: “Als de kiezer de kaarten zo schudt dat er vanuit Wallonië een rood-groen volksfront op ons afkomt, dan zal de enige juiste oplossing een regering zijn die confederalisme doorvoert.”

Van Groen reageert Kristof Calvo op Twitter meteen al op de boodschap van Jambon: “De constructiefout van de federale regering was het beleid: niet eerlijk, niet duurzaam. Zeker niet te weinig N-VA, wel te veel.”