“Ik zie dat het Vlaams Belang een aantal verschuivingen aan het doen is. Dat is goed, dat gaat in de goede richting.” Met dat zinnetje zet Jan Jambon (N-VA) schijnbaar opnieuw de deur wat open, op een kiertje, voor coalities of samenwerking met het Vlaams Belang. Ook al nuanceerde de Vlaamse minister-president daarna meteen zijn woorden, en wilde hij niet meteen die oude discussie weer oppoken, toch wordt het ‘cordon sanitaire’ onvermijdelijk een factor, straks in de kiesstrijd. Al was het maar omdat het Belang zelf keihard op de nagel blijft kloppen: dat mocht ook de nieuwe Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere ondervinden, die met oude uitspraken over het cordon geconfronteerd werd. Maar een factor die straks mogelijk nog meer speelt: Nederland. Bij de grote buur zijn het woensdag verkiezingen, en de PVV van Geert Wilders, de oude bondgenoot van Tom Van Grieken en vooral Filip Dewinter, piekt in peilingen. Maar vooral: hij maakt een heel ernstige kans om daarbij mee de coalitie te kunnen maken. Dat zou wel eens behoorlijk kunnen wegen op een Vlaamse formatie, als argument straks.

In het nieuws: De PVV komt aan de leiding in peilingen, in Nederland.

De details: In Vlaanderen doet Jambon andermaal de deur niet helemaal dicht voor samenwerking met het Vlaams Belang, hij ziet hij een evolutie “in de goede richting”. Al zegt hij tegelijk dat de “persoonlijke aanvallen” wegen: “Als je een verleidingsdans wil doen, moet je degene die je wil verleiden niet de hele tijd zo hard aanvallen”.

• “Als N-VA geroepen is om in de volgende Vlaamse regering te stappen én de grootste partij is, dan ben ik bereid om het mandaat van minister-president opnieuw in te vullen.” Een halve week nadat hij opnieuw lijsttrekker voor het Vlaams Parlement is geworden, bevestigt Jambon expliciet dat hij opnieuw de kopman voor N-VA is voor de Vlaamse regering. 
• In de Zevende Dag nam hij zo haast geruisloos de speculaties weg, over of al dan niet Zuhal Demir (N-VA) of Matthias Diependaele (N-VA) geen betere opvolgers zouden zijn, aan het hoofd van een nieuwe Vlaamse regering: hij kreeg er zelfs geen enkele vraag meer over. “Ik ben ter beschikking voor waar je mij het meest nodig hebt. Ik wil dit heel graag doen. Ik vind het een eer om de functie van Vlaams minister-president uit te voeren”, zo stelde Jambon.
• Maar het waren vooral de uitspraken over het Vlaams Belang, van de man uit Brasschaat, die in de kiescampagne straks gaan tellen, zo lijkt. Want andermaal sloot Jambon de deur niet potdicht, voor Tom Van Grieken en co. Nadat hij eerder vorige week in De Tafel Van Gert al liet weten “dat hij Van Grieken redelijk goed kent”, en “dat die bevriend was met een van mijn zonen in zijn studententijd”, liet hij ook gisteren een opvallende quote noteren.
  • “Ik zie dat het Vlaams Belang een aantal verschuivingen aan het doen is. Dat is goed, dat gaat in de goede richting, wat mij betreft”, zo stelde Jambon, zonder expliciet te worden wat die verschuivingen zijn.  
  • Om daarna, zoals ook bij De Tafel van Gert, wel meteen de handrem weer op te trekken: “Maar ook inhoudelijk zijn er nog wat dingen. En dan moet je eens kijken, de persoonlijke aanvallen en toestanden”, zo stelde Jambon.
  • “Als je een verleidingsdans wil doen, moet je degene die je wil verleiden niet de hele tijd zo hard aanvallen”, zo refereerde hij onder meer naar de diepe frustratie die leeft bij de N-VA-top over aanvallen onder de gordel, onder meer via online publicaties, waarvan men gelooft dat Vlaams Belang daarachter zit.
  • “We hebben al heel vaak gezegd, de bal ligt in het kamp van Vlaams Belang. Maar met het Belang dat zich vandaag zo aandient, is het no pasaran”, zo zette Jambon het finaal duidelijk.
• Toch is het dansen op een slappe koord, met name voor de minister-president. Want het is een publiek geheim dat terwijl voorzitter Bart De Wever (N-VA) haast fysiek een onmogelijkheid ziet om ooit met Vlaams Belang in zee te gaan, de strekking rond Jambon en ook Theo Francken (N-VA) dat veel meer pragmatisch bekijken, en ook in het verleden die deur nooit helemaal dicht deden. 
• Andere partijen weten dat, en duwen erop. Het leverde dit weekend een opvallende quote op in Gazet van Antwerpen, van Caroline Gennez (Vooruit), die straks rechtstreeks in duel gaat met de Vlaamse minister-president in Antwerpen, voor het Vlaams Parlement: “Ik zie een Jan Jambon op een gegeven moment wel zeggen: Oké, dan moet een regering maar met Vlaams Belang.” 

De essentie: Komt het cordon sanitaire straks niet tot vervelens toe terug in de kiescampagne?

• “Het cordon sanitaire mag verdwijnen van mij, dat is de domste uitvinding ooit.” Het was Vlaams Belang-parlementslid Filip Brusselmans, een jonge kerel van de harde lijn in de partij, die op X dit weekend meteen een oude quote van de nieuwe voorzitter van Vooruit, Melissa Depraetere, ging opdiepen. “Hopelijk blijf je trouw aan je eerdere standpunten”, zo wierp Brusselmans haar voor de voeten. 
• Het bewees meteen dat X, hoewel het in Vlaanderen als social mediaplatform eerder klein blijft, nog altijd invloedrijk is bij de journalisten die het lezen: meteen kreeg Depraetere ook vragen daarover, bij haar debuutinterviews.
  • “Ik heb ooit gezegd dat ik het cordon sanitaire geen slim idee vond, dat was scherp gesteld”, zo kwam ze er in gesprek met De Standaard op terug dit weekend. 
  • “Ik had net een hele resem schooldebatten gedaan en die jongeren vroegen of we met het Vlaams Belang zouden besturen. De andere politici verwezen dan naar het cordon sanitaire en daarmee was de kous af. Case closed.” 
  • “Zestien-, zeventienjarigen hebben geen idee waarom dat cordon sanitaire er ooit gekomen is. Dat is van vóór hun tijd. Zij zien een partij waar veel mensen op stemmen. Dat succes is aantrekkelijk.” 
  • “Net daarom moeten we hen blijven uitleggen waarom we niet met Vlaams Belang willen regeren. Overal waar extreemrechts bestuurt of bestuurd heeft gaan de welvaart en de vrijheid van de mensen erop achteruit.”
• Depraetere zet zich daarmee niet zo ver van de aanpak die de N-VA eigenlijk al langer hanteert: het is naast het Belang de enige partij die officieel het cordon sanitaire als politiek akkoord niet tekende, en er zich ook niet door gebonden voelt. Het mantra bij De Wever en co is dat ze “het cordon niet nodig hebben, om te weten dat ze niet met het Belang kunnen besturen”. Laat dat nu exact de zin zijn, die Depraetere zich liet ontvallen, in het Nieuwsblad, over heel de kwestie van het cordon.
• Het blijft dus voor een deel een semantische discussie, over al dan niet zich “houden aan het cordon sanitaire”, die telkens weer opduikt bij een aantal partijen in het centrum. Vraag is of dat nog volstaat, in een tijdperk waarin inderdaad een hele generatie kiezers straks gaat stemmen zonder de historiek te kennen van een politiek akkoord dat al in 1989 getekend werd. 
• Dat twee TV-interviews in één week tijd met Jambon telkens headlines opleveren op de nieuwssites waarbij het lijkt alsof de hangbrug niet helemaal dicht staat, en Jambon eigenlijk het Belang aanhaalt, tekent alvast wel de sfeer, én de uitdagingen voor N-VA in de campagne. 
• In 2014 nog was die isolatie van het Belang, en het argument dat ze “een verloren stem waren”, nog één van de motoren achter de electorale winst van De Wever, die Vlaams Belang leeg at. 
• Maar die argumentatie pakt anno 2023 veel moeilijker. Zowel op sociale media, maar ook in de klassieke pers, zijn Van Grieken en co. overdonderend aanwezig. Net daarom is de deur ook maar heel lichtjes openzetten, telkens goed voor nieuwe headlines over Jambon en het Belang.

The Big Picture: In Europa zijn er nog weinig taboes rond extreemrechts in regeringen. Maar Nederland is toch wel een heel concrete casus, straks voor de Vlaamse politiek.

• Als het in Den Haag regent, druppelt het in Brussel. Het geldt tegenwoordig veel minder voor media: de tijd dat Vlamingen nog naar de NOS kijken, zoals Franstalige Belgen naar TF1 of andere Franse zenders, is definitief voorbij. Maar politiek gezien blijft Nederland toch een ‘speciale relatie’ hebben met veel Vlaamse politici. 
• Niet toevallig ging een Kristof Calvo (Groen) uitwaaien bij GroenLinks in Nederland, maar evengoed ontdekte Sammy Mahdi (cd&v) plots zijn boerenkiel en landbouw-standpunten, toen in Nederland de BBB in één klap doorbrak bij de vorige verkiezingen. En Bart De Wever houdt al langer graag banden met de VVD in stand, Zuhal Demir (N-VA) is zelfs een persoonlijke vriendin van VVD-kopvrouw Dilan Yeşilgöz, maar evengoed zijn zowel Madhi als De Wever on speaking terms met Pieter Omtzigt, de nieuwe held van de Nederlandse politiek. 
• Om maar te zeggen: woensdagavond kijkt toch heel de Wetstraat naar wat in Nederland gebeurt. Maar daarbij is het deze keer misschien wel nog meer kijken naar wat er daarna gebeurt, in de coalitievorming. 
• In de laatste peiling van Maurice de Hond klimt de PVV van Geert Wilders, de eeuwige bondgenoot van het Vlaams Belang, opnieuw tot het hoogste trapje: een heel weekend tweeten Van Grieken en co dat nieuws ook rond. 
• Wilders heeft in de campagne tegelijk heel opvallend de scherpe kanten van zijn kiesprogramma afgevijld. Dat stelde hij ook expliciet in Nieuwsuur op de NOS: “Wat wij vinden van Islam zit in ons DNA, dat gaan we niet veranderen. maar de grote problemen gaan niet alleen over asiel, maar ook over de zorg, dan wel of mensen geen geld in hun portemonee hebben. En als wij aan de onderhandelingstafel komen, en daar ga ik van uit, dan zijn dat onze prioriteiten.” 
• Nederland kende één keer eerder al een coalitievorm waarbij extreemrechts mee de regering maakte: in 2010 vormde Mark Rutte (VVD) z’n eerste kabinet, met gedoogsteun van Wilders. Dat liep totaal chaotisch af, ook voor de PVV, die een kiesnederlaag slikte, en gebannen werd van nieuwe constructies.
• Meer dan 10 jaar later lijkt het nochtans helemaal terug. Al afgelopen zomer stapte de PVV mee in het provinciebestuur van Flevoland, met erg grote toegevingen ten opzichte van het partijprogramma, maar vooral: de grote partijen op rechts, zowel de VVD als het NSC van Omtzigt, spreken geen veto uit over PVV. En ook de BBB deed dat al veel langer niet. De deur staat dus langs twee kanten open. 
• Meer nog, Omtzigt dringt zelfs expliciet aan op een nieuw scenario van een minderheidskabinet. “Wij zijn bereid om over onze schaduw te stappen”, herhaalt Wilders telkens. “Wij zijn bereid concessies te doen”. 
• Bij Vlaams Belang willen ze het vel van de beer niet op voorhand verkopen. “Het gaat om een bredere evolutie in heel Europa”, zo maakt de partijtop daar de analyse. Daarbij wijzen ze op “Denemarken, Estland, Finland, Italië, Polen, Hongarije…”, allemaal landen waar extreemrechts mee in de coalities stapte. 
• En in kringen rond Van Grieken wijst men er fijntjes op dat een winst van Wilders, plus dan eventuele coalitiedeelname, “vooral veel invloed zal hebben op de N-VA”. Exact het soort opening waar men bij Vlaams Belang op hoopt dus.

Gevolgd: Bij Vooruit likt men de wonden, na het einde van Rousseau als voorzitter.

• Nog een behoorlijk woelig weekend bij de Vlaamse socialisten, na de toch onverwachte exit van Conner Rousseau vrijdagavond. Hoewel de 31-jarige Rousseau wel al donderdag en ook vrijdag in de loop van de dag her en der bij vertrouwelingen polste of hij nog kon aanblijven, en zijn twijfels daar liet spreken, kwam het voor velen toch als een brutale verrassing, dat hij finaal zijn ontslag gaf.
• Daarbij was het partijbureau, zoals Bruno Tobback (Vooruit) voor de camera’s ook nadien aangaf, voor meer dan 90 procent het eigenlijk oneens met hun voorzitter: zij wilden liefst dat hij wél aanbleef. Maar Rousseau zelf was onvermurwbaar.
• Daarbij gingen de reacties zeer hard, aan het adres van de enkele ‘dissidenten’ binnen Vooruit, die zich wél openlijk tegen hun voorzitter hadden uitgesproken. Zo was er een gemeenteraadslid in Gent, Emilie Peeters (Vooruit), die openlijk Rousseaus ontslag eiste vrijdag, net als een Brussels Parlementslid Els Rochette (Vooruit). “Die hun carrière is wel voorbij nu”, zo stelde een topper van Vooruit dit weekend scherp.
• Want Rochette werd bij de start van het partijbureau vrijdag, nadat ze voor de camera’s had aangedrongen op ontslag voor Rousseau, verbaal zo hard aangepakt door partijgenoten, dat de voorzitter zelf moest tussenkomen, om haar te verdedigen: “Iedereen heeft hier recht op een eigen mening, dat moeten we ten allen tijde respecteren”, zo stelde Rousseau.
• Op het bureau volgde een imposante rij tussenkomsten, van heel de oude garde, maar ook huidige kopstukken zoals Frank Vandenbroucke (Vooruit) en Caroline Gennez, net als Freya Vandenbossche of Bruno Tobback (Vooruit). Zelfs een Hans Bonte (Vooruit) was naar het bureau komen afgezakt, om te pleiten voor het blijven van de voorzitter.
• De man uit Sint-Niklaas toonde zich onvermurwbaar op zijn partijbureau: zijn besluit stond toen al vast, die beslissing was eerder vrijdag al gevallen. Of negatieve interne peilingen daarbij een rol speelden, wat toch de ronde deed als gerucht, maar door Depraetere later in het weekend ontkend werd, daarover blijft men tot vandaag vaag. Feit is dat Rousseau wel absoluut geloofde dat de enige mogelijke manier om het bloeden voor zijn partij te stelpen, zelf ontslag nemen was. 
•  De persconferentie die volgde, deed hij op basis van een tekst die hij op amper enkele minuten gemaakt had. Daarin toonde Rousseau andermaal dat hij als communicator in de Wetstraat op het allerhoogste niveau staat: een zeer zuivere, zelfs wat positieve boodschap midden in prime time. Het deed de emoties bij zijn partijgenoten nog versterken. “Alleen de groten kunnen zoiets doen”, was achteraf bij een kopstuk te horen. “Zeer grote klasse”, zo stelde een ander. 
• Dat maakte van Rousseau voor zijn brede partijtop meteen een soort martelaar, die zelf besliste zich op het zwaard te storten, in het belang van het geheel, niet zichzelf. Het verklaart meteen de wat krampachtige, verbeten manier van communiceren die volgde, in de rest van het weekend. 

Ook een feit: De rest van de Wetstraat ging verder in de aanval, terwijl bij Vooruit toch bitterheid over de media regeert.

• Opvallend genoeg dook zondag op De Zevende Dag de moeder van Rousseau, Christel Geerts (Vooruit) op. Die verdedigde uiteraard haar zoon stevig, en wees er meermaals op dat de zatte avond “één groter geheel vormde, met het “zware jaar dat hij meemaakte”, onder meer rond bedreigingen aan zijn adres, maar ook z’n coming-out en de klachten wegens ongeoorloofd gedrag. 
• Daarbij viel meteen ook te noteren hoe zwaar ze tilde aan het feit dat Groen co-voorzitter Nadia Naji haar zoon vergeleken had met mensen die dronken iemand aanrijden, en “dat dat ook niet intentioneel is, maar wél een probleem”. In de familie van Geerts telde men vijf verkeersdoden, het lag dus bijzonder zwaar op de maag, zo vertelde ze. Het zal de relaties tussen Groen en Vooruit, en met name de familie Rousseau, die al onder nul zaten, er niet beter op maken.
• Maar tegelijk kon Geerts niet over de lippen krijgen of die uitspraken nu racistisch waren of niet, wat ook daarna werd herhaald door Depraetere en Jinnih Beels (Vooruit), die alle drie in dezelfde TV-uitzending zaten. De VRT-journalisten drongen daar wel meermaals op aan, wat een bizarre discussie opleverde.
• Dat alles zorgde voor nog maar eens een rondje controverse, met felle reacties van de collega-partijvoorzitters.
  • “Alle begrip dat een moeder te allen tijde voor haar kind wil zorgen. Ik zou als papa hetzelfde doen. Pak die tijd en ruimte. Maar de blijvende strijd om andere schuldigen te zoeken of af te leiden met leugens in plaats van zelf vol de verantwoordelijkheid te nemen is bevreemdend en degoutant”, zo ging Jeremie Vaneeckhout, de co-voorzitter van Groen, nog door op hetzelfde elan als Naji.
  • “Indien mijn ouders op TV zouden komen na zo’n ranzige uitspraken en pogingen tot perscensuur, het had ook aanleiding gegeven tot een debat. Eentje over de pedagogische tik die ik zou gekregen hebben”, zo becommentarieerde Sammy Mahdi (cd&v).
  • “Om Rosseau heilig te verklaren mochten niet minder dan 3(!) socialisten opdraven in de Zevende Dag. Het was ook gemoedelijk en amicaal. De interviewers hadden het over ‘Conner’ dit en ‘Conner dat’”, zo had Tom Van Grieken dan weer gezien. 
• Bij Vooruit maakt de top een heel andere analyse. Met name dat Van Grieken twee keer “zonder kritische benadering van extreem rechts zijn ding mocht doen, als argument tegen Vooruit”, zowel donderdag als zaterdagochtend bij de VRT, vond men “van het padje”. “Als die straks winnen, is het gedaan met de VRT.” 
• Hoe dan ook sloot Vooruit-minister Gennez de wat bizarre houding van Vooruit vanmorgen af, door de uitspraken uit de PV wel onverbloemd “racisme” en “seksisme” te noemen, en erop te wijzen dat Depraetere dat ook had gedaan. 

De essentie: Het gaat natuurlijk wel over de politieke toekomst van de populairste politicus.

• Dat zowel Vaneeckhout als Mahdi als Van Grieken zo fel reageerden, is geen toeval. Want tussen de lijnen door draait het niet alleen om de verontwaardiging over de uitspraken, maar vooral over de vraag rond de politieke toekomst van Rousseau.
• Daarbij verliezen die drie partijvoorzitters in één klap als tegenstander de populairste politicus van Vlaanderen in toekomstige tv-debatten, en in de race van de kopstukken. Of zo leek het initieel toch. 
• Want niemand bij Vooruit doet de deur dicht voor een lijsttrekkerschap van Rousseau, straks in ‘24. Integendeel, Depraetere stelde zelfs zeer expliciet in die interviews dat het voor haar zeker kan. En de afdeling van Vooruit in Sint-Niklaas herhaalde al expliciet dat wat hen betreft, Rousseau hun kandidaat-burgemeester blijft. 
• Het maakt dat Rousseau zich binnen een zevental maanden zelfs weleens door de kiezer zou kunnen laten witwassen. Daarbij gaven de andere partijen, en de scherpste concurrenten eerst, alvast duidelijk te kennen dat ze dat niet zonder slag of stoot zullen aanvaarden, zo’n makkelijke politieke comeback. 
• Het is meteen ook de reden waarom men bij Rousseau zelf geen al te snelle beslissing moet verwachten: in principe moeten de lijsttrekkers bij Vooruit finaal op 10 december op een congres vastgelegd worden. Maar nu al lijkt die datum veel te vroeg voor de ex-voorzitter, die vooral rust wil, en zich wil beraden over zijn toekomst. 
• De vraag blijft immers hoe scherp de messen zullen geslepen worden, eens hij zijn ‘terugkeer’ naar de Wetstraat maakt, als mogelijke kopman van de partij in Oost-Vlaanderen. En wat er dan nog van munitie in de schuif ligt, bij tegenstanders.

Genoteerd: Alexander De Croo en Stephanie D’Hose zijn lijsttrekkers bij Open Vld in Oost-Vlaanderen. Egbert Lachaert (Open Vld) krijgt de tweede plek, niet Jean-Jacques De Gucht (Open Vld).

• Afgelopen weekend koos Open Vld in Oost-Vlaanderen finaal dan toch haar lijsttrekkers. Dat proces leidde wekenlang tot spanning, waarbij de oude krokodillen mee kwamen bikkelen. 
• Daarbij draaide het uiteraard niet om het lijsttrekkerschap van de Kamer, dat logischerwijze naar premier De Croo ging.
• Voor het Vlaams Parlement waren er drie kandidaten: Senaatsvoorzitter D’Hose, maar ook Lachaert en De Gucht. Omdat de peilingen dramatisch zijn, is Open Vld lang niet meer zeker van veel plekken, behalve dat lijsttrekkerschap. Wie nog een zitje wil, zelfs in een blauwe provincie als Oost-Vlaanderen, moest zich dus toch minstens verzekeren van die tweede plek op die lijst. Voor De Gucht kwamen vader Karel maar ook Guy Verhofstadt (Open Vld) plots op het voorplan: zij vonden Lachaert ‘deloyaal’ en wilden hem liefst richting de uitgang duwen. 
• Uiteindelijk werd een compromis gemaakt: D’Hose op één, Lachaert op twee, al is dat laatste nog niet officieel. Iedereen wacht immers op het ‘OKL’-comité, (Ontwerp Kandidaten Lijst) dat alles moet bekrachtigen. Maar Lachaert en D’Hose gaan “in tandem campagne voeren”, zo is te horen in de wandelgangen.
• De oud-partijvoorzitter trok zich dus vervolgens terug als kandidaat-lijsttrekker, en steunde net als Jean-Jacques De Gucht finaal dus de Senaatsvoorzitter. Die kreeg zo 90 procent van de stemmen achter haar naam. “Vereerd dat onze leden mij vandaag het vertrouwen gaven om het gezicht van de vernieuwing van onze partij in Oost-Vlaanderen te zijn. Let’s do this!” zo tweette D’Hose, die vreemd genoeg in gesprek met Het Laatste Nieuws de strijd met Freya Van den Bossche (Vooruit) en met Anneleen Van Bossuyt (N-VA), ook van Gent en ook lijsttrekkers, zelf een ‘battle of the bitches’ noemt.
• Voor de rest van de plekken blijft Open Vld in Oost-Vlaanderen doodstil: zo is het onduidelijk of bijvoorbeeld de populaire burgemeester van Gent, Mathias De Clercq (Open Vld) ook nationaal wordt uitgespeeld, als lijstduwer, of welke plek Jean-Jacques De Gucht dan wel zal krijgen. Het is het OKL die dat nu moet beslissen.

Beslist: De PS en Ecolo moeten inbinden: toch stemrecht, en geen stemplicht, voor 16-jarigen.

• De federale regering had geen keuze: ze moesten de knoop doorhakken rond stemrecht voor 16-jarigen voor de Europese verkiezingen. Het Europees Parlement vraagt dat al sinds 2015, om die leeftijd van 18 jaar, die gangbaar is in België, te verlagen naar 16 jaar. En het Vivaldi-regeerakkoord had het ook beslist: die leeftijd zou op 16 jaar komen.
• Alleen: de partijen worstelden met een eeuwige klassieker in de Belgische politiek: stemplicht of stemrecht? België is één van de weinige landen ter wereld waar die stemplicht nog geldt: in de overgrote meerderheid van de democratieën is het een recht, geen plicht, om te gaan stemmen. Maar onder druk van de linkse partijen, socialisten en Ecolo, wilde men dat ook deze keer behouden.
• Dat PS en Ecolo zo voorstander zijn van die plicht, heeft te maken met de overtuiging dat zo ook de laagste sociale klassen, de zwaksten in de samenleving, toch mee deelnemen aan het democratische kiesproces. In werkelijkheid zijn de opkomstcijfers en blanco stemmers zeker in de armste delen van Wallonië stuitend: daar gaan in totaal meer dan 30 procent van de verplichte kiezers ofwel niet stemmen, ofwel brengen ze geen geldige stem uit. Vervolging voor wie niet komt opdagen gebeurt uiterst zelden in heel België.
• Hoe dan ook: onder impuls van PS en Ecolo bouwde de regering De Croo initieel in dat jongeren onder de 18 jaar maar boven de 16 jaar, zich op voorhand moeten gaan registreren, en daarna wel verplicht zouden moeten gaan stemmen.
• Die vlieger ging niet op: het Grondwettelijk Hof achtte dat niet fair voor de jongeren, ten opzichte van andere kiezers die zich niet moeten registreren.
• Nu vrijdag besliste men dan finaal die verplichte registratie af te schaffen, maar ook de opkomstplicht niet te behouden. Iedereen onder de 18 jaar ontvangt dus een oproepingsbrief, maar hoeft op 9 juni niet te komen opdagen voor de Europese verkiezingen.