2022 was een slecht jaar voor alle activa, wat echt uitzonderlijk is. Meestal bieden vastgoed of Amerikaanse aandelen nog wel wat bescherming, maar nu heeft iedereen geld verloren. Behalve wie zijn geld in olie-en gasbedrijven stak. De vraag is nu wat 2023 brengt en of ons geld ergens veilig is.
Bijna alles onderuit
Blackrock, het grote Amerikaanse investeringsfonds dat het geld belegt van pensioenfondsen, institutionelen zoals verzekeringsmaatschappijen en rijke families, houdt al 10 jaar de rendementen bij van alle grote activaklassen. Hieronder de rendementen van de laatste 5 jaren.
Men ziet heel duidelijk dat het voor alle investeringsactiva een slecht jaar was, met uitzondering van grondstoffen. Al de rest deed het echt zeer slecht. Zelfs Amerikaanse aandelen die dikwijls het proportioneel beter doen dan de aandelen in de rest van de wereld gingen fors achteruit. Maar ook vastgoedfondsen – de REITS – presteerden opvallend zwak.
Het lijkt een eeuwigheid geleden
De toekomst zag er nochtans hoopvol uit aan de start van 2022. De meeste economieën waren heropend en er leek geen vuiltje aan de lucht. Niemand had echter kunnen voorspellen dat er zich 3 schokken gingen voordoen die alle activaklassen tegelijkertijd zouden doen zakken.
Schok 1: het ontsporen van de inflatie
De start van de oorlog in Oekraïne op 24 februari 2022 – het lijkt alsof deze al jaren bezig is maar hij is pas dit jaar begonnen – was de aanleiding, maar niet de enige, voor een enorme toename van de inflatie.
Schok 2: het ontsporen van de rentevoeten
De enorme opstoot van de interestvoeten was de tweede verrassing. Hieronder de evolutie van de Euribor op 12 maanden – de rentevoet waartegen banken geld aan elkaar lenen – over de laatste 5 jaar. Deze is van -0,5 procent geklommen tot bijna 3%. Deze is natuurlijk verbonden met de eerste schok en ook de derde schok. Bankiers moesten immers reageren op de inflatie door de rentevoeten op te trekken.
Schok 3: het ontsporen van de balansen van de centrale banken
Het derde grote effect is het stopzetten van de geldmachine van de centrale banken. Een zwaar ontwaken voor beleggers die gewend waren dat elke dip in de economie opgelost werd met een injectie van nieuw geld. Deze balansen waren ontploft sinds de pandemie maar worden nu teruggedrongen.
Het is altijd zo geweest
Inflatie en hoge rentevoeten zijn altijd deel geweest van onze economie. We waren het alleen vergeten. Deze 2 grafieken hieronder bieden ons een perspectief over een langere periode.
Hieronder de evolutie van diezelfde Euribor sinds de start van de euro. Geld heeft altijd iets gekost, alleen was dat de laatste 5 jaar niet meer het geval.
Als we dan naar de evolutie van de inflatie kijken, zien we ook dat prijsstijgingen altijd hebben bestaan. We beleven een uitzonderlijke piek – die trouwens zal afvlakken in 2023 -, maar ook vroeger moesten we leven met hogere inflatievoeten.
Het enige wat wel uitzonderlijk is de disproportionele rol van de centrale banken in de economie. De vraag zal zijn wat er de volgende jaren gebeurt als Lagarde, Powell en co beslissen om alsmaar meer geld terug uit de economie te trekken.
Bezint eer ge begint
De illusie dat we heel snel rendement kunnen behalen werd brutaal doorprikt en misschien is dat maar goed ook. We gaan terug naar een normale tijd waar er minder geld beschikbaar is, de rentevoeten op een hoger niveau stabiliseren en waar iedereen dan ook meer zijn best moet doen om rendement te vinden.
Dat zou dan ook betekenen dat het terug een moeilijk jaar wordt, maar waar er wel kansen zullen zijn voor zij die goed uitkijken -dat is althans de visie van The Economist.
Iedereen zal goed moeten nadenken over hoe hij zijn geld belegt. Een langetermijnperspectief blijft natuurlijk nog altijd het beste advies.
Xavier Verellen is auteur en ondernemer ( www.qelviq.com)
