In Antwerpen heeft burgemeester Bart De Wever (N-VA) al beslist met wie hij wil samenwerken: de socialisten van Vooruit. Een bestuursakkoord is echter nog niet rond, wat voor een bizarre estafette zorgt. Vooruit geeft het initiatiefrecht in Antwerpen alweer door.
Key takeaways
- Vooruit heeft het initiatiefrecht alweer doorgegeven. Zo kan de partij zonder tijdsdruk blijven onderhandelen met N-VA.
- Groen houdt het initiatiefrecht voorlopig bij, maar kan het opnieuw doorgeven.
- Ondertussen komt er kritiek op Bart Somers, die de nieuwe regels invoerde.
In het nieuws: Het initiatiefrecht gaat van N-VA naar PVDA naar Vooruit naar Groen.
- N-VA won de verkiezingen. In de tweede week van het initiatiefrecht van De Wever kondigde die aan exclusief met Vooruit te spreken. Er blijven nog wat tegenstellingen tussen beide partijen, onder meer rond vertunneling, wonen en het hoofddoekenverbod. Daarom was er na twee weken nog geen akkoord.
- Het initiatiefrecht ging daarom over naar de tweede grootste partij, PVDA. Lijsttrekker Jos D’Haese (PVDA) had afgelopen weekend laten weten dat hij onmiddellijk afstand zou doen van dat recht. Aangezien er toch al een coalitie in de maak is en geen enkele andere partij met PVDA wil samenwerken, vond hij het niet nuttig om gesprekken te houden.
- Vooruit is de derde grootste partij in Antwerpen en kreeg vervolgens het initiatiefrecht. Maar dinsdag deelde lijsttrekker Kathleen Van Brempt (Vooruit) mee dat ook zij het stokje doorgeeft. “We willen niet op een drafje een coalitie vormen“, zegt ze. Want dat initiatiefrecht geldt volgens het nieuwe decreet van voormalig Vlaams minister Bart Somers (Open Vld) maar voor twee weken. Van Brempt zegt geen tijdsdruk te willen en zal ondertussen blijven praten met N-VA. “Het klinkt contradictorisch, maar we willen in alle sereniteit een akkoord vinden tegen het einde van het jaar. Wij zijn tenminste eerlijk en geven toe dat we onderhandelen”.
- Voor Van Brempt was het even rekenen. Als zij haar twee weken initiatiefrecht opgebruikt, dan is het 13 november. Vooruit en N-VA denken dat er tegen dan nog geen akkoord is. Als vervolgens Groen, Vlaams Belang en cd&v allemaal twee weken lang het initiatiefrecht krijgen, is het alweer eind december. Dat is te laat om tegen dan met een bestuursakkoord te komen. Volgens de regels van Somers wordt de nieuwe gemeenteraad in Antwerpen op 2 januari geïnstalleerd. Tegen dan moet er een getekende voordrachtsakte zijn. Vandaar dat direct de fakkel doorgeven ervoor zorgt dat de hele stoet aan initiatief nemende partijen tijdig afgesloten kan worden.
- En zo komt het initiatiefrecht in Antwerpen terecht bij Groen, als vierde partij. Lijsttrekker Bogdan Vanden Berghe (Groen) houdt voorlopig zijn beslissing om opnieuw het initiatiefrecht door te geven in beraad. Hij kan er ook voor kiezen om toch gesprekken te houden met de andere partijen, ook al leveren die geen coalitie met Groen op.
De strategie van Groen
Ingezoomd: Waarom zou Groen toch kiezen voor gesprekken?
- Vanden Berghe kan geen gesprekken opstarten om een alternatieve coalitie te zoeken. Door de verkiezingsuitslag is N-VA altijd nodig voor een meerderheid. Maar Groen kan wel met de andere partijen praten om te horen wat de verschillende voorstellen zijn. Mogelijk komt uit die gesprekken naar boven waar N-VA en Vooruit op willen inzetten in de komende bestuursperiode.
- Zo kan Groen alvast een strategie opmaken om oppositie te voeren. De gesprekken kunnen dus leerzaam zijn om te zien wat de houding van elke partij is en daar dan een plan rond op te maken.
“Totaal los van de realiteit”
Om te volgen: De regels van Somers zorgen voor controverse.
- Somers riep de ’twee weken’-regel in het leven om ervoor te zorgen dat de besluitvorming sneller verloopt. Hij wilde vermijden dat de coalitievorming aansleept. Alleen, door een estafette te beginnen worden Somers’ regels ondermijnd. N-VA en Vooruit vonden een manier om verder te onderhandelen tot het einde van het jaar. In De Standaard klinkt er vanuit Antwerpen dan ook kritiek van N-VA en Vooruit op Somers, die een regel invoerde die “totaal los van de realiteit” zou staan.
- Ook elders zorgt de regel voor gedoe. In Zottegem bijvoorbeeld lukte het Kurt De Loor (Vooruit) niet om een meerderheid met N-VA te bereiken. Volgens hem had Matthias Diependaele (N-VA) al een akkoord met cd&v en de liberalen van Positief. Diependaele zou gewoon zijn beurt afwachten. In Denderleeuw werd er dan weer gewacht tot Vlaams Belang het initiatiefrecht kwijt was.
- Vlaams minister van Binnenlands Bestuur Hilde Crevits (cd&v) beloofde al om de wijzigingen van Somers grondig te laten evalueren. Dan gaat het niet alleen over het initiatiefrecht, maar ook de manier waarop de burgemeester wordt aangeduid en de afschaffing van de opkomstplicht.
