De wereldwijde informaticasector heeft in de uitstoot van broeikasgassen wellicht een groter aandeel dan algemeen wordt verwacht. Indien er geen efficiënte actie wordt ondernomen, zullen deze emissies ook aanzienlijk blijven toenemen. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers aan de Lancaster University en het adviesbureau Small World Consulting.
Eerder werd geraamd dat computers en informatica tussen 1,8 procent en 2,8 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikassen zouden vertegenwoordigen. Maar volgens het rapport wordt daarbij slechts een gedeelte van de uitstoot in rekening gebracht.
Volledige cyclus
De onderzoekers wijzen erop dat bij deze eerdere schattingen onder meer vergeten werd rekening te houden met de volledige levenscyclus en de toeleveringsketen van de producten en infrastructuur die deze activiteiten gebruiken.
“Er moet onder meer ook rekening worden gehouden met de energie die bij het vervaardigen van de producten en apparatuur wordt verbruikt, maar ook met de uitstoot van al hun componenten en de ecologische voetafdruk van de ontwikkelaars van die materialen, de verbruikte energie bij het gebruik van de apparatuur en ook de verwerking van de technologieën nadat ze hun doel hebben bereikt”, luidt het.
De wetenschappers ramen dat de informatica in realiteit tussen 2,1 procent en 3,9 procent van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen voor hun rekening nemen. “Maar ook dan blijven deze berekeningen nog altijd een benadering”, stippen de onderzoekers aan.
“Hoewel een exacte bepaling van dat aandeel moeilijk blijft, moet worden opgemerkt dat computers en informatica een grotere uitstoot veroorzaken dan de luchtvaartindustrie, die in de wereldwijde emissies een aandeel van ongeveer 2 procent heeft.”
Bovendien waarschuwen de onderzoekers dat nieuwe introducties – zoals big data, artificiële intelligentie, het internet-of-things en de blockchain en andere cryptovaluta – de ecologische voetafdruk van de sector in de toekomst nog sterk zullen kunnen doen toenemen.
“Er is vaak aangehaald dat informatica in veel andere sectoren een grotere efficiëntie zal teweegbrengen”, stippen de wetenschappers aan. “Dat zou uiteindelijk leiden tot besparingen in de netto-uitstoot van broeikasgassen. Historisch bewijs suggereert echter het tegenovergestelde.”
Rebound-effecten
“Hoewel de informatica in de loop der jaren efficiënter is geworden, heeft de sector tegelijkertijd een groter deel van de wereldwijde emissies voor zijn rekening genomen. Informatica heeft wereldwijd tot een verbetering van de efficiëntie en productiviteit geleid, maar dit heeft niet kunnen beletten dat de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen sterk is blijven stijgen.”
“Dit kan mogelijk gedeeltelijk worden verklaard door de zogenaamde rebound-effecten, waarbij een verhoogde efficiëntie uiteindelijk tot een grotere vraag leidt.”
De onderzoekers zeggen te erkennen dat verschillende grote technologiegroepen uitspraken over een beperking van hun ecologische voetafdruk hebben gedaan, maar voegen eraan toe dat deze toezeggingen niet voldoende ambitieus blijken. Bovendien merken ze op dat een zelfregulering door de industrie mogelijk niet zal volstaan om de vereiste emissiereducties te realiseren.
“Tevens moet worden gewaarschuwd voor een overdreven afhankelijkheid van hernieuwbare bronnen bij de berekening van de toekomstige emissies”, beklemtonen de wetenschappers nog. “Men moet daarbij immers onder meer rekening houden met de aanvoer van essentiële grondstoffen zoals zilver, dat nodig is voor de productie van zonnepanelen.”