Het gebeurt niet vaak dat een economie onder de impact van het verdwijnen van één bedrijf ten onder gaat. Maar dat lijkt net wat in IJsland aan de gang is. Het recente faillissement van de luchtvaartmaatschappij WOW Air lijkt het eiland in recessie te hebben geduwd.
De IJslandse centrale bank heeft deze week de belangrijkste rentevoet in het land met een half procentpunt verlaagd, tot 4%. Ook de groeiverwachting voor de lokale economie is verlaagd tot een krimp van 0,4%. Eerder werd op een groei van 1,8% gerekend.
IJsland en het succes van Game of Thrones
WOW Air transformeerde IJsland de voorbije jaren bijna in zijn eentje tot een topbestemming, waarbij toerisme de grootste inkomstenbron van het eiland werd. Dat gebeurde nadat 3 banken – Landsbankinn, Kauphting en Glitnir – het land in 2008 de afgrond hadden ingeduwd. Samen met Icelandair speelde WOW een hoofdrol in de wedergeboorte van het land.
Het toerisme profiteerde van een reeks topattracties zoals de Aurora Borealis, maar ook van de landschappen die te zien waren in de populaire tv-serie Game of Thrones.
Maar toen WOW in maart zijn operationele activiteiten moest staken, kwam een einde aan de IJslandse revival. Tot overmaat van ramp werd ook concurrent Icelandair getroffen door de problemen rond de Boeing 737 MAX, na de fatale crash van Ethiopian Airlines begin maart.
De centrale bank schat nu dat de economie dit jaar met 0.4% zal krimpen. In februari was nog gerekend op een groei van 1,8%. Voor volgend jaar wordt de groei op 2,5% geschat. Ook dat is 0,3% lager dan eerder was berekend. De verslechtering is volgens de centrale bank vooral te wijten aan een terugval in het toerisme en een slecht seizoen voor de visserij.
Dat heeft gevolgen voor de ganse IJslandse economie. De werkloosheidsprognose voor dit jaar werd naar boven toe herzien tot 3,9% van 3,1%. De inflatie zal in 2019 ruim 3,4% zal bereiken, vooraleer opnieuw tot 2,5% te dalen. Ook de IJslandse kroon is dit jaar al met 3,7% in waarde gedaald.
Overcapaciteit in de luchtvaartindustrie
Net als andere Europese luchtvaartmaatschappijen had WOW Air moeite met fluctuerende kosten van brandstof en de overcapaciteit in de industrie. Gesprekken met potentiële investeerders liepen in extremis vast.
CEO Skuli Mogensen richtte WOW air in 2012 op. De budgetvlieger combineerde veertien bestemmingen in Noord-Amerika en negentien locaties in Europa. Voor de tussenstop in IJsland werden geen bijkomende kosten aangerekend. Het bedrijf had meer dan 1.000 mensen in dienst en vervoerde in 2018 ruim 3,5 miljoen passagiers met 11 vliegtuigen.
Voor het eerst in 10 jaar zal de luchthaven Keflavik in 2019 minder toeristen zien passeren dan het jaar ervoor.
