Hongarije en Slowakije zoeken nu pas hulp bij de Europese Unie omdat de invoerregels op Russische olie strenger worden. De twee landen hebben de regels altijd wat omgebogen. Dat is niet naar zin van de EU, die zich afvraagt waarom Hongarije en Slowakije niet eerder kwamen aankloppen.

In het nieuws: Oekraïne legt nieuwe regels af voor gas, Hongarije en Slowakije komen in de problemen.

• Nieuwe Oekraïense sancties blokkeren de doorvoer van ruwe olie van Lukoil, de grootste Russische importeur van ruwe olie. Hongarije en Slowakije hadden, anders dan de andere EU-landen, nooit Russische olie helemaal afgezworen. Nu hun olie-import mogelijk met een derde afneemt, kloppen ze aan bij de EU.
• De twee landen beweren dat de sancties een handelsdeal tussen Kyiv en de EU uit 2014 schenden en vragen de Europese Commissie om in te grijpen. De EU zit verveeld met de kwestie. In principe moet Brussel de regels volgen en een onderzoek inlassen. Maar omdat Hongarije en Slowakije zelf verantwoordelijk zijn voor hun situatie door niet op zoek te gaan naar alternatieven, is de irritatie onder diplomaten groot. Vooral voor Hongarije, dat zijn Russische olie-importen heeft verhoogd, is er weinig sympathie.
• Oekraïne stelt dat de sancties gericht zijn op het verminderen van de Russische inkomsten voor hun oorlogsinspanningen. Het heeft “niets te maken met omkoping”, zei presidentieel medewerker Mykhailo Podolyak.

Europa heeft het gehad

Ingezoomd: Door de politieke positie van Slowakije en vooral Hongarije is er weinig animo om te helpen.

• De EU raakt steeds meer geïrriteerd door de pro-Russische houding van Hongarije en Slowakije. De positie van de Hongaarse premier Viktor Orbán is alom bekend. Hij houdt regelmatig hulppakketten tegen en verzet zich tegen sancties. Ook kreeg hij het voor elkaar dat Hongarije geen bijdrage hoeft te leveren aan NAVO-operaties. Daarenboven blijft hij provoceren door ‘vredesmissies‘ te ondernemen waarbij hij op bezoek gaat bij de Russische president Vladimir Poetin.
• Maar de populistische premier Robert Fico van Slowakije staat eveneens niet hoog aangeschreven bij de andere EU-leiders. Hij verwerpt nationale steun aan Oekraïne en vaart, in navolging van Orbán, steeds meer een pro-Russische koers.
• Slowakije en Hongarije probeerden te argumenteren dat de Commissie binnen drie dagen moest reageren op de beslissing van Oekraïne, als het de letter van de wet zou volgen. De Commissie stuurde beide wandelen. Woordvoerder van het departement Handel, Olof Gill, wilde niet inhoudelijk reageren maar stelde dat de Commissie “klaar zou zijn om een beslissing te maken wanneer het daar klaar voor was”, weet Politico. De EU wil duidelijk niet opgejaagd worden.

Hongarije zoekt een maas in de wet

Om te volgen: Hongarije en Slowakije dreigen op hun beurt met tegensancties.

• Omdat Europa geen zin heeft om vaart achter de zaak te zetten, komen Hongarije en Slowakije nu met tegenmaatregelen. Zo zou Hongarije verder gaan met het blokkeren van militaire hulp aan Oekraïne. Slowakije dreigt er dan weer mee om diesel- en elektriciteitsleveringen in te perken.
• Analisten zien dit meer als onderhandelingstactieken dan echte bedreigingen. Beide landen profiteren economisch van hun nabijheid tot de Oekraïense markt. Bovendien zouden er ook nieuwe Europese sancties kunnen volgen als beiden het Oekraïne nog moeilijker maken.
• Er dreigt niet direct een oliecrisis voor Hongarije en Slowakije. Als EU-landen zijn ze verplicht om reserves aan te leggen die hen 90 dagen uit de nood kunnen helpen. Bovendien bestaat er een oplossing: ze zouden kunnen opteren voor de toelevering van niet-Russisch gas via Kroatië.
• Zoveel zin lijken ze daar niet in te hebben. Fico wil “een technische oplossing” voor het probleem. Hongarije stelde voor om de Russische olie te laten transporteren via een tussenland dat geen hinder ondervindt van de sancties. Het is maar zeer de vraag of Europa meegaat in de maas in de wet waar Hongarije andermaal naar op zoek is.